Η ελληνική οικονομία, έπειτα από χρόνια λιτότητας και σκληρών μέτρων, φαίνεται να στρέφεται πλέον σε μια πιο δίκαιη και προοδευτική φορολογική πολιτική. Η κυβέρνηση, με την κατάθεση του νέου προϋπολογισμού για το 2025, παρουσιάζει ένα φιλόδοξο σχέδιο που υπόσχεται να ανταμείψει τους συνεπείς φορολογούμενους, να ενισχύσει τη μεσαία τάξη και να προωθήσει μια νέα φορολογική κουλτούρα. Αυτές οι παρεμβάσεις, στηριγμένες σε έσοδα από τη μείωση της φοροδιαφυγής, δείχνουν ότι η εποχή της υπερφορολόγησης και της άνισης κατανομής των βαρών φτάνει στο τέλος της.
Η Αλλαγή Φορολογικής Φιλοσοφίας
Η νέα φορολογική στρατηγική εστιάζει στην ανταμοιβή της συνέπειας και τη δημιουργία κινήτρων για τη συμμόρφωση. Η φιλοσοφία αυτή βασίζεται σε δύο πυλώνες: τη χρήση των επιπλέον εσόδων από τη φοροδιαφυγή για στοχευμένες φοροελαφρύνσεις και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς το κράτος. Το υπουργείο Οικονομικών, με επικεφαλής τον Κωστή Χατζηδάκη, θέτει ως στόχο την αποκατάσταση της φορολογικής δικαιοσύνης και τη μείωση του κόστους συμμόρφωσης για τους συνεπείς.
Η αποτελεσματική περιστολή της φοροδιαφυγής το 2024 απέφερε επιπλέον έσοδα ύψους 1,8 δισ. ευρώ. Αυτά τα κονδύλια δημιουργούν δημοσιονομικό χώρο για τις πρώτες μειώσεις φόρων, ενώ ταυτόχρονα ενισχύουν τη δυνατότητα του κράτους να σχεδιάζει μακροπρόθεσμα φορολογικές μεταρρυθμίσεις. Η σταδιακή τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας, η μείωση των φορολογικών συντελεστών για εισοδήματα έως 40.000 ευρώ και οι περαιτέρω μειώσεις φόρων από το 2026 είναι ήδη στο τραπέζι.
Κίνητρα για τους Συνεπείς Φορολογούμενους
Η κυβέρνηση αναγνωρίζει την ανάγκη να δώσει έμπρακτα κίνητρα σε όσους πληρώνουν εγκαίρως τις υποχρεώσεις τους. Έτσι, το 2025 εισάγεται αυξημένη έκπτωση φόρου, έως και 4%, για όσους υποβάλουν έγκαιρα τη φορολογική τους δήλωση. Η έκπτωση αυτή μειώνεται κλιμακωτά για όσους καθυστερούν, προωθώντας την κουλτούρα της έγκαιρης φορολογικής συμμόρφωσης.
Από το 2026, εξετάζεται η περαιτέρω ενίσχυση αυτών των κινήτρων. Για παράδειγμα, όσοι πληρώνουν εφάπαξ τους φόρους εισοδήματος ή άλλους φόρους ενδέχεται να απολαμβάνουν μεγαλύτερες εκπτώσεις. Αντίστοιχες παρεμβάσεις σχεδιάζονται και για τα τέλη κυκλοφορίας, με αυστηρότερα πρόστιμα για καθυστερήσεις αλλά και επιβραβεύσεις για έγκαιρη πληρωμή.
Η Καινοτομία του “Λευκού Μητρώου”
Μια από τις πλέον καινοτόμες πρωτοβουλίες του υπουργείου Οικονομικών είναι η δημιουργία του “λευκού μητρώου” φορολογούμενων, το οποίο αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή το 2025. Πρόκειται για ένα σύστημα που θα καταγράφει το φορολογικό ιστορικό κάθε πολίτη, αξιολογώντας τη συνέπεια στις πληρωμές και την απουσία παραβάσεων.
Οι συνεπείς φορολογούμενοι θα απολαμβάνουν συγκεκριμένα προνόμια, όπως:
- Ευνοϊκότερες ρυθμίσεις χρεών: Σε περίπτωση που ένας συνεπής πολίτης αντιμετωπίσει οικονομική δυσκολία, θα μπορεί να αποπληρώσει τις οφειλές του σε περισσότερες δόσεις, με μειωμένα πρόστιμα καθυστερήσεων.
- Αποδέσμευση τραπεζικών λογαριασμών: Για όσους ρυθμίζουν τα χρέη τους εγκαίρως, θα αυξάνεται σταδιακά το ακατάσχετο όριο από τις κατασχέσεις της Εφορίας.
- Μειωμένη παρακράτηση: Κατά την είσπραξη χρημάτων από το Δημόσιο, οι συνεπείς πολίτες θα υπόκεινται σε μικρότερα ποσοστά παρακράτησης.
- Ταχύτερες επιστροφές φόρων: Οι συνεπείς φορολογούμενοι θα λαμβάνουν τις επιστροφές τους πιο γρήγορα, χάρη σε αυτοματοποιημένες διαδικασίες χωρίς γραφειοκρατικά εμπόδια.
Αντίστοιχα κριτήρια θα εφαρμοστούν και για τις επιχειρήσεις, με στόχο την ενίσχυση της συμμόρφωσης σε φορολογικά, εργατικά και ασφαλιστικά θέματα.
Στοχευμένες Φοροελαφρύνσεις και Αυξήσεις Εισοδημάτων
Ο νέος προϋπολογισμός προβλέπει 12 μειώσεις φόρων και 12 αυξήσεις εισοδημάτων έως το τέλος του 2025. Ενδεικτικά, οι μειώσεις περιλαμβάνουν την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, τη μονιμοποίηση της επιστροφής φόρου στο αγροτικό πετρέλαιο, την απαλλαγή φόρου για κενά ακίνητα που νοικιάζονται και τη μείωση του ΕΝΦΙΑ για ασφαλισμένα ακίνητα. Παράλληλα, σχεδιάζεται η αυτοτελής φορολόγηση των εφημεριών των ιατρών του ΕΣΥ με 22%, καθώς και κίνητρα για συγχωνεύσεις επιχειρήσεων.
Αυτές οι παρεμβάσεις, σε συνδυασμό με τις αυξήσεις μισθών και συντάξεων, αναμένεται να δώσουν νέα ώθηση στη μεσαία τάξη. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όπως οι συνταξιούχοι, οι ένστολοι και οι φοιτητές, που θα δουν αυξημένα επιδόματα και παροχές.
Η Μάχη κατά της Φοροδιαφυγής
Η επιτυχία αυτών των παρεμβάσεων εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αποτελεσματική περιστολή της φοροδιαφυγής. Η εφαρμογή σύγχρονων τεχνολογιών, όπως το ηλεκτρονικό σύστημα myDATA που καταγράφει αυτόματα τις συναλλαγές, έχει ήδη φέρει θεαματικά αποτελέσματα. Το 2024, τα κρατικά έσοδα από τον ΦΠΑ αυξήθηκαν κατά 2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 1 δισ. οφείλεται σε συναλλαγές που πλέον δηλώνονται υποχρεωτικά μέσω POS.
Παράλληλα, η αύξηση των φορολογικών εσόδων από επιχειρήσεις, χάρη στην καταγραφή κερδών που δεν δηλώνονταν στο παρελθόν, ενισχύει τη διαφάνεια και τη φορολογική δικαιοσύνη. Αυτές οι πρωτοβουλίες όχι μόνο ενισχύουν τα δημόσια ταμεία, αλλά και δημιουργούν έναν πιο ισότιμο επιχειρηματικό περιβάλλον.
Η νέα φορολογική στρατηγική της κυβέρνησης επιχειρεί να αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι φορολογούμενοι στην Ελλάδα. Η ανταμοιβή της συνέπειας, η μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης και η ενίσχυση της μεσαίας τάξης αποτελούν βήματα προς μια πιο δίκαιη και βιώσιμη οικονομία.
Η επιτυχία αυτών των μέτρων θα εξαρτηθεί από την αποτελεσματική εφαρμογή τους και την ενεργό συμμετοχή των πολιτών. Με μια συνεκτική στρατηγική που συνδυάζει την οικονομική ανάπτυξη με την κοινωνική δικαιοσύνη, η Ελλάδα μπορεί να αφήσει πίσω της τις δυσκολίες του παρελθόντος και να χτίσει ένα καλύτερο μέλλον για όλους.
