Το Υπουργείο Δικαιοσύνης προχωρά σε ριζική αλλαγή του συστήματος που ισχύει μέχρι σήμερα για την άσκηση και την επαγγελματική εξέλιξη των υποψήφιων δικηγόρων. Η μεταρρύθμιση αυτή βασίζεται σε ευρωπαϊκά και αμερικανικά πρότυπα και εντάσσεται στο πλαίσιο της ευρύτερης κυβερνητικής στρατηγικής για την επιτάχυνση της Δικαιοσύνης, καθώς διαπιστώνονται σοβαρές καθυστερήσεις στην έκδοση αποφάσεων, που σε κάποιες περιπτώσεις φτάνουν στο σημείο της αρνησιδικίας.
Ένας από τους λόγους αυτών των καθυστερήσεων φαίνεται πως είναι και ο μεγάλος αριθμός δικηγόρων, σε συνδυασμό με περιστατικά πλημμελούς άσκησης του επαγγέλματος.
Η πρόθεση του Υπουργείου να αλλάξει ριζικά το σύστημα έχει προκαλέσει αντιδράσεις από τους Δικηγορικούς Συλλόγους, οι οποίοι ενόψει και των επικείμενων εκλογών τους (στις 30 Νοεμβρίου και 7 Δεκεμβρίου για επαναληπτικές) παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις.
Πριν κατατεθεί στη Βουλή το τελικό νομοσχέδιο, ο Υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης και ο Υφυπουργός Ιωάννης Μπούγας θα πραγματοποιήσουν διαβουλεύσεις με την Ολομέλεια των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων, με στόχο να υπάρξει η μέγιστη δυνατή συναίνεση.
Πώς ισχύει σήμερα το σύστημα
Οι πτυχιούχοι Νομικής εγγράφονται στο Ειδικό Μητρώο Ασκουμένων του Δικηγορικού Συλλόγου και ξεκινούν την 18μηνη άσκηση, η οποία γίνεται σε γραφεία δικηγόρων, εταιρείες ή σε δικαστικές γραμματείες. Υπάρχουν, όμως, και περιπτώσεις εικονικής άσκησης, όπου ο ασκούμενος δεν ασκείται ουσιαστικά, αλλά εκμεταλλεύεται προσωπικές σχέσεις.
Μετά το τέλος της άσκησης, οι υποψήφιοι συμμετέχουν σε εξετάσεις για την εγγραφή τους στο Μητρώο Δικηγόρων. Στη συνέχεια, με την πάροδο τεσσάρων ετών δικηγορίας στα Πρωτοδικεία, μπορούν να γίνουν δικηγόροι παρ’ Εφέταις. Αντίστοιχα, τέσσερα χρόνια αργότερα, μπορούν να αποκτήσουν το δικαίωμα παράστασης στον Άρειο Πάγο και στα Ανώτατα Δικαστήρια.
Η πρόταση της αναμόρφωσης
Η νέα πρόταση φέρνει σημαντικές αλλαγές:
- Ίδρυση Ινστιτούτου Νομικών Σπουδών (ΝΠΔΔ)
Οι ασκούμενοι θα εγγράφονται υποχρεωτικά στο Ινστιτούτο αυτό και στο Ενιαίο Μητρώο Ασκουμένων του Υπουργείου. - Δομή Άσκησης
Η άσκηση θα διαρκεί και πάλι 18 μήνες, αλλά θα είναι ουσιαστική και θα χωρίζεται σε τρεις φάσεις:- Θεωρητική Κατάρτιση
- Πρακτική σε δικαστήρια, εισαγγελίες, δημόσιες υπηρεσίες
- Εξειδίκευση ανάλογα με τον τομέα επιλογής (ποινικό, αστικό, διοικητικό κ.ά.), σε δικηγορικά γραφεία, συμβολαιογραφεία κ.λπ.
- Εξετάσεις και Πιστοποίηση
Μετά την άσκηση, οι υποψήφιοι θα λαμβάνουν βεβαίωση επιτυχούς ολοκλήρωσης από το Ινστιτούτο και θα συμμετέχουν σε γραπτές και προφορικές εξετάσεις από μόνιμη, ανεξάρτητη επιτροπή. - Εγγραφή στο επάγγελμα
Οι επιτυχόντες θα εγγράφονται σε Ενιαίο Μητρώο Δικηγόρων, Συμβολαιογράφων και Δικαστικών Επιμελητών.
Για να διοριστούν σε Δικηγορικό Σύλλογο, θα πρέπει να:- έχουν ασφαλιστήριο συμβόλαιο
- έχουν πιστοποίηση ηλεκτρονικού πλειστηριασμού
- Προαγωγή σε παρ’ Εφέταις
Θα απαιτείται:- 4 χρόνια προϋπηρεσία στα Πρωτοδικεία
- 50 παραστάσεις
- συμμετοχή σε σεμινάρια κατάρτισης
- απουσία σοβαρών πειθαρχικών ποινών
- καταβολή παραβόλου
- Παράσταση στα Ανώτατα Δικαστήρια
Οι παρ’ Εφέταις θα μπορούν να γίνουν παρ’ Αρείω Πάγω και ΣτΕ εφόσον:- έχουν τουλάχιστον 6 χρόνια εμπειρία στα Εφετεία
- 50 παραστάσεις στα Ποινικά, Πολιτικά και Διοικητικά Εφετεία
- έχουν παρακολουθήσει επιτυχώς ειδικά σεμινάρια
- δεν έχουν σοβαρές πειθαρχικές ποινές
- πληρώσουν το σχετικό παράβολο
Τι ισχύει στην Ευρώπη
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, οι προϋποθέσεις για την άσκηση της δικηγορίας και την αδειοδότηση είναι πολύ πιο αυστηρές από αυτές που προτείνει το Υπουργείο Δικαιοσύνης στην Ελλάδα.
