Ο ΣΥΡΙΖΑ, το κόμμα που άλλοτε φιλοδοξούσε να φέρει την «ελπίδα» και να χαράξει έναν «νέο δρόμο» στην ελληνική πολιτική σκηνή, μοιάζει πλέον να πνίγεται στις αντιφάσεις και την εσωστρέφεια του. Οι πρόσφατες εσωκομματικές εξελίξεις και οι αντιδράσεις στο συνέδριο δείχνουν μια ξεκάθαρη προτεραιότητα: τη διαφύλαξη της κρατικής επιχορήγησης, και όχι την υπεράσπιση των αρχών που υποτίθεται ότι εκπροσωπεί.
Τα προβλήματα ξεκινούν από τα οικονομικά
Η πραγματικότητα είναι ότι η κρατική επιχορήγηση αποτελεί την κύρια πηγή χρηματοδότησης για τα κόμματα. Η απότομη πτώση του ΣΥΡΙΖΑ από το 31,5% στο 17,8% στις εκλογές του 2023 μεταφράστηκε σε μείωση της ετήσιας χρηματοδότησης κατά περίπου 1,5 εκατομμύριο ευρώ. Η εξέλιξη αυτή δε φαίνεται απλώς σαν μία ακόμη οικονομική δυσκολία, αλλά ως βασική κινητήρια δύναμη πίσω από τη σημερινή κατάσταση. Πώς αλλιώς να εξηγηθεί η στροφή ενός κάποτε ριζοσπαστικού κόμματος σε τέτοιες τακτικές διατήρησης της επιχορήγησης αντί να παραμείνει πιστό στις ιδεολογικές του αρχές;
Εξάλλου, η αδυναμία διαχείρισης των οικονομικών του κόμματος έγινε προφανής όταν ο Στέφανος Κασσελάκης, ως πρόεδρος, χρειάστηκε να δανείσει στον ΣΥΡΙΖΑ πάνω από 200.000 ευρώ για την κάλυψη τρεχουσών υποχρεώσεων. Ο Κασσελάκης βρέθηκε με μια δυσβάσταχτη ευθύνη που άφησαν οι οικονομικές «τρύπες» του κόμματος, κάτι που ίσως να τον έθεσε σε αμφιβολία ως προς την αληθινή δέσμευση του κόμματος προς τις αξίες του.
Το Συνέδριο και ο αποκλεισμός του Κασσελάκη
Η εσωκομματική διαμάχη κορυφώθηκε στο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, όπου η Κεντρική Επιτροπή αποφάσισε τον αποκλεισμό του Κασσελάκη από τη διεκδίκηση της ηγεσίας. Ο πρώην πρόεδρος έφυγε, και μαζί του πήρε κάθε ίχνος φιλοδοξίας για ένα κόμμα που υπερασπίζεται τα ιδανικά του – τώρα πια μοιάζει να έχει μετατραπεί σε μια σκιά της πρώην ριζοσπαστικής του ταυτότητας. Ο Κασσελάκης αποχώρησε και ίδρυσε νέο κόμμα, μια κίνηση που έφερε την εικόνα της κατακερματισμένης πλέον αριστεράς στο προσκήνιο.
Ο αποκλεισμός του Κασσελάκη εγείρει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τη φύση και τους σκοπούς του ΣΥΡΙΖΑ. Αποκλείστηκε επειδή δεν ταίριαζε με τις ιδέες της ηγεσίας; Επειδή απειλούσε το κατεστημένο; Ή, απλώς, επειδή προσπάθησε να αλλάξει κάτι που πολλοί ήθελαν να παραμείνει αμετακίνητο; Φαίνεται πως η απάντηση σχετίζεται περισσότερο με την ανάγκη των ηγετικών στελεχών να κρατήσουν τον έλεγχο – και μαζί την επιχορήγηση.
Ένα κόμμα που ξεχνά την ιδεολογία του
Ο ΣΥΡΙΖΑ δημιουργήθηκε ως ένα κόμμα που θα έφερνε μια ριζοσπαστική αριστερή φωνή και θα αγωνιζόταν για τις ανάγκες των πολλών. Όμως, πλέον έχει χάσει το όραμα και την ταυτότητά του. Η οικονομική επιβίωση έχει γίνει η βασική ανησυχία του, και οι διαμάχες στην ηγεσία δείχνουν έναν οργανισμό που αγωνίζεται να διατηρήσει τα οικονομικά του προνόμια παρά να υπερασπιστεί τις αξίες του. Όλα δείχνουν πως το επίκεντρο της προσοχής των ηγετικών στελεχών έχει μετακινηθεί από την ιδεολογία στην επιχορήγηση.
Η υποτιθέμενη αφοσίωση του ΣΥΡΙΖΑ στον λαό και στις αρχές της αριστεράς φαίνεται τώρα σαν μια φενάκη. Στην πραγματικότητα, αυτό που επικρατεί είναι η προσπάθεια να συγκρατήσουν την κρατική επιχορήγηση και να αποφύγουν τον οικονομικό αποκλεισμό. Όταν το κίνητρο είναι το οικονομικό, το κόμμα χάνει τη δύναμή του, η αξιοπιστία του διαλύεται και η φωνή του δεν αντιπροσωπεύει πια το λαό.
Η αλήθεια πίσω από την απόφαση να αποβάλουν τον Κασσελάκη
Η αποβολή του Κασσελάκη υπογραμμίζει την ανάγκη να «τακτοποιηθεί» η ηγεσία, μακριά από αμφισβητίες. Είναι προφανές ότι η κίνηση αυτή δεν είχε ως στόχο το καλό του κόμματος ή την ενίσχυση των ιδεολογικών του κατευθύνσεων. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θέλει ενοχλητικές φωνές, θέλει σταθερότητα και έλεγχο, κυρίως για να διατηρήσει τα οικονομικά του πλεονεκτήματα.
Η αποτυχία μιας υπόσχεσης
Ο ΣΥΡΙΖΑ, στην προσπάθειά του να ελέγξει την κρατική επιχορήγηση, θυσιάζει τις αρχές και την αξιοπιστία του. Ποια είναι πλέον η θέση του κόμματος; Υπάρχει όραμα ή η ηγεσία προσπαθεί απλώς να διασώσει μια παλιά ιστορία χωρίς περιεχόμενο; Η αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ να ανανεώσει τις ιδέες του και να ξαναβρεί την ταυτότητά του αποδεικνύει πως η μόνη ανησυχία είναι η οικονομική επιβίωση, και όχι η υπηρεσία στον λαό.
Ο δρόμος προς τα μπροστά
Η σημερινή εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ δεν ταιριάζει με το κόμμα που υποσχέθηκε ελπίδα και ανανέωση. Αν θέλει να ανακτήσει την αξιοπιστία του, πρέπει να επιστρέψει στις ιδεολογικές του ρίζες. Πρέπει να ξεκαθαρίσει ποια είναι τα αληθινά του «πιστεύω» και να σταματήσει να λειτουργεί με γνώμονα την κρατική επιχορήγηση. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να παραμείνει μια παραπαίουσα, ανασφαλής δύναμη που αγωνίζεται μόνο για να επιβιώσει οικονομικά.
Οι πολίτες περιμένουν πολλά περισσότερα από μια παράταξη που υπόσχεται να τους εκπροσωπεί. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ επιλέξει να απομακρυνθεί από την οικονομική εξάρτηση και να επιστρέψει στις αρχές του, μπορεί να επανακτήσει την εμπιστοσύνη του λαού. Διαφορετικά, θα παραμείνει ένα κέλυφος χωρίς ουσία, απλώς ένας μηχανισμός επιβίωσης της ηγεσίας του.
Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι στο σταυροδρόμι. Έχει δύο επιλογές: ή θα προχωρήσει προς την αυτογνωσία και την επανασύνδεση με τις αληθινές του αξίες ή θα επιλέξει τη διατήρηση της κρατικής επιχορήγησης, αφήνοντας πίσω κάθε ίχνος του κάποτε επαναστατικού του πνεύματος.
