Του Δημήτρη Μάρδα*
-Η σύγκρουση δυο μεγάλων τάσεων είναι το κυρίαρχο ζήτημα που παρατηρείται εδώ και λίγο καιρό στον ΣΥΡΙΖΑ. Η μια τάση επιθυμεί την ανανέωση, την αλλαγή πλεύσης του κόμματος και την απαλλαγή από λογικές και άτομα που είναι οι πρωταγωνιστές της ήττας του 2019 και 2023. Οι εκφραστές της δεύτερης τάσης κυριαρχούν σήμερα στα δυο κεντρικά όργανα του κόμματος, στην Πολιτική Γραμματεία και στην Κεντρική Επιτροπή. Εμμένουν σε θέσεις και πρακτικές που, εκ του αποτελέσματος κρίνεται ότι δεν προκάλεσαν το ενδιαφέρον και την περιέργεια του κόσμου.
Βιώνουμε λοιπόν μια ρήξη ανάμεσα στις δυο προαναφερθείσες λογικές και αντιλήψεις. Έτυχε ο κ. Κασσελάκης να βρεθεί στο μάτι του κυκλώνα της σφοδρής επιθυμίας της πλειοψηφίας των μελών του ΣΥΡΙΖΑ για ένα άλλο πρόγραμμα, άλλη στρατηγική και άλλες τακτικές «πολέμου» απέναντι στην κυβερνητική πολιτική. Γι’ αυτό και κέρδισε. Το σήμα όμως που εξέπεμψαν οι ψηφοφόροι, στις τελευταίες προεδρικές εκλογές του ΣΥΡΙΖΑ δεν τo διάβασε σωστά το τωρινό «Διευθυντήριο» του κόμματος που το διοικεί, χωρίς πρόεδρο.
Αυτό το «Διευθυντήριο», δεν δέχθηκε την παραμικρή κριτική ουσίας ούτε έγινε αντικείμενο αυτοκριτικής. Αρνείται να παίξει το ρόλο της οπισθοφυλακής, εμμένοντας σε λύσεις και προτάσεις πολιτικού αδιεξόδου και εκτός χρόνου.
Ο κ. Κασελάκης κάνοντας σοβαρά λάθη και παραλείψεις έδωσε πατήματα για την εκπαραθύρωσή του από την προεδρία, με τις ψήφους μιας ολιγομελούς Κεντρικής Επιτροπής, που πρόσκειται στην καθεστηκυία τάξη του κόμματος.
Αναλυτικότερα, η Κεντρική Επιτροπή στην προσπάθεια της να θέσει εκτός των διαδικασιών για την προεδρία τον κ. Κασσελάκη, εισήγαγε αιφνίδια ένα τρίτο κριτήριο, αυτό του σεβασμού των συλλογικών αποφάσεων των κομματικών οργάνων, (τροπολογία Θεοχαρόπουλου). Το τρίτο υποκειμενικό λοιπόν κριτήριο θα οδηγήσει μαζί με τα υφιστάμενα αντικειμενικά κριτήρια (30 υπογραφές και το πόθεν έσχες), στη δημιουργία λίστας υποψήφιων προέδρων κατά την κρίση της Κεντρικής Επιτροπής, όπου μάλλον δε θα συμπεριλαμβάνεται το όνομα του κ. Κασσελάκη.
-Σύμφωνα με τις υφιστάμενες διατάξεις, το Άρθρο 20 παρ. 4, τονίζει ότι, «Σε περίπτωση άρσης της εμπιστοσύνης της Κεντρικής Επιτροπής από το 50%+1 των μελών της προς τον πρόεδρο συγκαλείται έκτακτο συνέδριο». Αυτό, κατά το Άρθρο 21 παρ. 1, έχει όλες τις αρμοδιότητες του τακτικού Συνεδρίου. Σύμφωνα πάλι με το Άρθρο 20 . Παρ 2. (Αρμοδιότητες), «Το τακτικό συνέδριο εγκρίνει τις υποψηφιότητες για τη νέα Κεντρική Επιτροπή και τις υποψηφιότητες για την προεδρία του κόμματος…» και ουδείς άλλος.
Η πλειοψηφία της Πολιτικής Γραμματείας, κάνοντας χρήση σειράς Άρθρων, όπως το Άρθρο 52 του Καταστατικού ή την τελευταία παράγραφο του Άρθρου 20 δεν προτείνει τον κ. Κασσελάκη ως υποψήφιο πρόεδρο στην Κεντρική Επιτροπή και κατ’ επέκταση στο Συνέδριο.
Το Άρθρο 52 αναφέρεται στους Ειδικούς Κανονισμούς, που δεν έχουν όμως την παραμικρή σχέση με το υπό εξέταση θέμα, ενώ η τελευταία παράγραφος του Άρθρου 20, αναφέρεται στα διαδικαστικά-οργανωτικά θέματα της προκήρυξης του συνεδρίου.
Πιο συγκεκριμένα, ορισμένοι «πατώντας» λοιπόν στην τελευταία παράγραφο του Άρθρου 20 κατά το οποίο, «Η προκήρυξη του συνεδρίου, η οργάνωση της προσυνεδριακής διαδικασίας, τα προσυνεδριακά κείμενα και το μέτρο αντιπροσώπευσης είναι αρμοδιότητες της Κεντρικής Επιτροπής», θεωρούν ότι το θέμα της έγκρισης των υποψηφιοτήτων το εισηγείται η Κεντρική Επιτροπή όπως κρίνει η ίδια. Στην εισήγησή της μπορεί λοιπόν να μην περιλαμβάνει την υποψηφιότητα κάποιου. Κι επειδή πάνω στη δική της εισήγηση και μόνο θα γίνει η ψηφοφορία δεν μπορεί να υπάρχει αντιεισήγηση με προσθήκη άλλων προσώπων.
Αυτή η ερμηνεία δεν προκύπτει είτε από το εν λόγω Άρθρο, που αναφέρεται, όπως τονίστηκε, στα οργανωτικά θέματα του Συνεδρίου, είτε από το Άρθρο 16 που αναφέρεται στις αρμοδιότητές της Κεντρικής Επιτροπής. Δεν προκύπτει από οπουδήποτε ότι η Κεντρική Επιτροπή έχει αποκλειστική αρμοδιότητα στο θέμα της τελικής εισήγησης για τις υποψηφιότητες στο Συνέδριο.
Αν συμβεί τέλος κάτι τέτοιο κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου και υπερισχύσει λοιπόν η εισήγηση της Πολιτικής Γραμματείας περί αποκλεισμού του κ. Κασσελάκη από τη λίστα των υποψηφίων για την προεδρία, τότε είναι δύσκολο να εκτιμηθούν εκ των προτέρων οι επιπτώσεις της εν δυνάμει ρήξης.
*Ο Δημήτρης Μάρδας είναι Καθηγητής Τμήματος Οικονομικών Επιστημών ΑΠΘ και π. Αν. Υπουργού Οικονομικών και Υφ/γου Εξωτερικών (2015-16)