Tου Χαράλαμπου Β Κατσιβαρδά
Η κυρίαρχη ψυχική υποδομή της ενάρξεως του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, ερείδεται εις την ζώσα και διαχρονική Ορθόδοξη παράδοσή μας, ως εκ τούτου, τόσο συμβολικά, δεσπόζουν τα θρησκευτικά μας σύμβολα, όσο και σημειολογικά εις όλα τα κείμενα (ιδρυτικές διακηρύξεις, μεμονωμένες ρήσεις κτλ) συνυφαίνεται αρμονικά αφενός ο διακαής πόθος δια την ελευθερία, την ανεξαρτησία του έθνους κατά του Τουρκικού ζυγού και αφετέρου η αδιαμφισβήτητη πίστη προς τον χριστό με αποτέλεσμα, Ο Χριστός , το σημείο του Σταυρού και εν γένει εκκλησιαστική παράδοση να συμπορεύεται της αγώνος δια την ελευθερία, αποτελώντας σταθερώς πυγή Αλήθειας και εμπνεύσεως, μέχρι την Θεόθεν ίδρυση του Ελλαδικού Κράτους.
Ενδεικτικό ως προς άνω είναι το από 30.11.1822 έγγραφον της «Προσωρινής Διοικήσεως της Ελλάδας», το οποίο απευθύνεται προς τον πρόεδρο αυτής, ζητώντας την συμφωνία του ιδίου μετά του βουλευτικό σώματος, δια της επικλήσεως της αυτής πίστεως :
«Εις την Ομοούσιον λοιπόν Τριάδα (την οποίαν ημείς πιστεύουμε αδιστάκτως) κι εις την αγάπη της πατρίδας….σας ορκίζομεν να συμφρονήσετε με το βουλευτκόν σώμα»
Ειδικότερον τα επαναστατικά κείμενα βρίθουν με θεολογικές φράσεις και διαρκή αναφορά προς τον Θεό ή Αγία Τριάς, ο Ύψιστος, Η θεία Χάρις, η οποία σκέπει και ενδυναμώνει τον αγώνα των Ελλήνων δια Ελευθερία, επικαλούνται την εξ ουρανή αρωγή δια την εξανάσταση του γένους από τον ζυγόν του Οθωμανού δυνάστη.
Άρα λοιπόν διακρίνουμε ότι ο Θεός ευρίσκεται πανταχού παρών, οποιαδήποτε συλλογική προσπάθεια άρχεται εκ Θεού και εξικνείται εις Αυτόν, όπως λ.χ, η περίφημος ρήσις του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη : «Ο Θεός έβαλε την υπογραφή του για την Ελευθερία της Ελλάδας και δεν την παίρνει πίσω”, ως εκ τούτου δηλαδή, ο αγών βαίνει παράλληλα με τον Θεό, όπου τελείται κανονικά ο μυστηριακός βίος, η Θεία κοινωνία, δοξολογίες, προσευχή.
Περαιτέρω ο Ρήγας Φεραίος εις την «Νέα Πολιτική Διοίκηση» προτείνει το εξής έμβλημα της σημαίας και της στολής των αγωνιστών : «Η σημαία όπου βάνεται εις τα μπαϊράκια και παντιέρες της Ελληνικής Δημοκρατίας, είναι ρόπαλον του Ηρακλέους με τρεις σταυρούς».
Ο σκοπός της Φιλικής Εταιρίας συνίσταται : « Η Εταιρία συνίσταται από κάθ’ αυτό Έλληνας Φιλοπάτριδας και ονομάζεται Εταιρία των Φιλικών. Ο σκοπός των μελών αυτής είναι η καλύτερη του ιδίου έθνους και αν ο Θεός συγχωρήση και την ελευθερίαν του.»
Περαιτέρω εις Γ’ εθνοσυνέλευση, μετά την λήξη των εργασιών της διεκήρυξεν ότι : «Έλληνες….οι κάτοικο της δεν είναι πράγματα του (εννοεί του Σουλτάνου), αλλά λογικά όντα πλασμένα κατ’ εικόνα του Θεού και καθ’ ομοίωσιν.
Ο πρόεδρος δε της ιδίας εθνοσυνελεύσεως (Γ. Σισίνης) αναφέρει την ίδιαν ημέραν δια προκήρύξεώς τους προς άπαντες του πισεύοντας εις Χριστόν. Ο όρος Χριστιανός εις τα κείμενά είναι ισοδύναμος προς τον όρον Έλλην και αντιστρόφως.
Περαιτέρω παραθέτω ένα απόσπασμα της αρχικής διακηρύξεως, της οιονεί αιτιολογικής εκθέσεως της Γ’ εθνοσυνέλευσης προκειμένου να καταδείξω την αξεδιάλυτη συνύφανση μεταξύ της Πίστης εις την Ελευθερία κι την Πίστη προς τον Χριστόν, μία καινοφανή σύζευξη θα λέγαμε με σύγχρονους όρους Θεολογίας και πολιτικής επιστήμης :
«Έλληνες ! όταν εμβήκαμεν εις το μέγα τούτο στάδιον, εκηρύξαμεν ενώπιον Θεού και ανθρώπων την σταθεράν μας απόφασιν, την οποίαν εβεβαιώσαμεν με δημόσιους όρκους και καθιρώσαμεν με τόσας θυσίας και αίματα. Σας δείξωμεν και πάλιν, ότι είμεθα Χριστιανοί, ότι είμεθα Έλληνες, πιστεί εις τον όρκον μας, σταθεροί εις την απόφασίν μας και ότι, με τον Σταυρόν εμπρός και με τα όπλα εις τας χείρας, προτιμώμεν να καταβώμεν εις τους τάφους Χριστιανοί και ελεύθεροι παρά να ζήσωμεν σκλάβοι, χωρίς θρησκείαν, χωρίς πατρίδα, χωρίς τιμήν, χωρισμένοι των συγγενών και φιλτάτων».
Χαράλαμπος Β Κατσιβαρδάς
Δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω και του Σ.τ.Ε
Ανεξάρτητος Βουλευτής εις το Ελληνικό Κοινοβούλιον