«Η διασφάλιση της ενεργειακής αυτονομίας, όλων αυτών των κρατών που ωφελούνται από αυτό, είναι στην πραγματικότητα η διασφάλιση της δυνατότητας των λαών να κάνουν ελεύθερες επιλογές, απαλλαγμένες από εκβιασμούς» τόνισε ο υπουργός Επικρατείας, Μάκης Βορίδης στο συνέδριο του Economist , στη συνεδρία με θέμα:
«Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της Αλεξανδρούπολης σε ταραγμένες εποχές – Τελευταίες ενεργειακές προτεραιότητες των ΗΠΑ για τη ΝΑ Ευρώπη – Συνέργειες και στρατηγικές συνεργασίες σε εξέλιξη»
«Στην πραγματικότητα, αυτό το οποίο κάνουμε, ενώ φαίνεται να είναι μία η δουλειά για την ενέργεια, είναι μία δουλειά για την ελευθερία, είναι μία δουλειά για τη δημοκρατία, είναι μία δουλειά ουσιαστικά για να μπορούν οι πολίτες αυτών των χωρών να αποφασίζουν ελεύθερα για το μέλλον τους. ‘Αρα υπηρετεί ήταν ένα βαθύτερο ηθικοπολιτικό σχέδιο και πρέπει να δείχνουμε τη διάσταση αυτή και πρέπει να την εξηγούμε και στην Ελλάδα, ότι αυτό είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο και πολύ σημαντικότερο και το οποίο έχει να κάνει με τις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τις αξίες Ελλάδας, με τις αξίες τις οποίες υπηρετούμε. Και τις υπηρετούμε και με αυτό τον τρόπο, διασφαλίζοντας την ενεργειακή αυτονομία και την ασφάλεια και τα προνόμια που έχουμε σήμερα».
Ο κ. Βορίδης αναφέρθηκε στους σχεδιασμούς για τρία σημαντικά έργα στη Βόρεια Ελλάδα , το σταθμό υγροποιημένου αερίου της Αλεξανδρούπολης, το διασυνδετήριο αγωγό Ελλάδας – Βουλγαρίας και τον Διαδριατικό αγωγό φυσικού αερίου προς την Ιταλία και υπογράμμισε ότι αυτά τα έργα στοχεύουν στην κατεύθυνση της εξασφάλισης της ενεργειακής αυτονομίας και ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή.
«Αυτό είναι ένα μάθημα, το οποίο δεν πρέπει να το ξεχνάμε, συμβαίνει ακόμα, αλλά ακόμα και εάν θεωρούσαμε ότι θα μπορούσαμε να λύσουμε το θέμα της Ουκρανίας και σταματήσει ο πόλεμος, αυτό είναι ένα μάθημα που πρέπει να θυμόμαστε για το μέλλον, γιατί δεν είναι κάτι το οποίο αποκλείεται να ξανασυμβεί» είπε ο κ. Βορίδης.
Ο υπουργός αναφέρθηκε και στο στόχο της Ελλάδας που πέρα από αυτόν της ενεργειακής αυτονομίας έχει θέσει ως προτεραιότητα και την καθαρή ενέργεια και πρόσθεσε:
«Αυτή είναι μία δεύτερη συζήτηση που πρέπει κάπως να παντρέψουμε πιο διαφορετικές προτεραιότητες, μία περιβαλλοντική προτεραιότητα αλλά και μία γεωπολιτική προτεραιότητα. Και φαίνεται εδώ, οτι υπήρχε καθαρή στρατηγική, αλλά και περιβαλλοντική σκέψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Θέλω να θυμίσω, ότι ο πρωθυπουργός ήταν ο πρώτος – σε χρονική στιγμή που δεν ήτανε καθόλου δημοφιλής όλη αυτή η συζήτηση – ο οποίος μίλησε και την ανάγκη για καθαρή ενέργεια, μίλησε για την απανθρακοποίηση, μίλησε για την ανάγκη διαφοροποίησης του ενεργειακού μας μείγματος. Προφανώς για την προτεραιότητα για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειες, αλλά και την αξιοποίηση του φυσικού αερίου. Θεωρώ ότι η Αλεξανδρούπολη έχει αποκτήσει ένα καινούργιο ρόλο και μία καινούργια γεωπολιτική βαρύτητα, υπηρετώντας μία πραγματική αναγκαιότητα, την οποία έρχεται να καλύψει».
Ο υπουργός αναφέρθηκε σε όλο το πλέγμα των έργων των υποδομών, των οδικών και σιδηροδρομικών συγκοινωνιών, που θα μπορούν να αναδείξουν την Αλεξανδρούπολη ως κόμβο μεταφοράς ενέργειας στην ευρύτερη περιοχή, εξυπηρετώντας και τα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης και συνέχισε:
«Επομένως, όλο αυτό διαμορφώνει ένα πλαίσιο ολόκληρο, το οποίο θα μας επιτρέψει ουσιαστικά να αποθηκεύουμε και να μεταφέρουμε αέριο από μια διαφορετική όδευση, η οποία θα καλύπτει χώρες, οι οποίες υπέστησαν βαριά πλήγματα, εξαιτίας των συνθηκών του πολέμου στην Ουκρανία, όπως ήταν η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Μολδαβία. Και αυτό είναι που τις προστατεύει, τις θωρακίζει. Τους δίνει αυτονομία και εν τέλει τους δίνει μία μεγάλη πολιτική ευκαιρία να κάνουν αυτές οι χώρες μόνες τους τις επιλογές που θέλουν, χωρίς να εκβιάζονται από την αποστέρηση τόσο βασικών αγαθών όπως είναι η ενέργεια».
Ο υφυπουργός Εξωτερικών για ενεργειακούς πόρους του Γραφείου Ενεργειακών Πόρων του Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ Geoffrey Pyatt, τόνισε:
«Η Ευρώπη ήταν πολύ πετυχημένη τα τελευταία δύο χρόνια με την προσπάθεια απεξάρτησή της από τη Ρωσία και αυτό ήταν λοιπόν εντυπωσιακό…. Η παραγωγή (υγροποιημένο αερίου) στην Αμερική, έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια της Ευρώπης να απεξαρτηθεί ενεργειακά από την Ρωσία. Είναι σαφές ότι η Ρωσία δεν θα έρθει ποτέ ξανά ως αξιόπιστος πάροχος ενέργειας και θεωρούμε ότι η ενεργειακή απεξάρτηση θα έχει ολοκληρωθεί ως το 2027. Χρειάστηκε δυστυχώς ένας πόλεμος, η απώλεια τόσων ζωών, προκειμένου να δημιουργηθεί αυτό το επίπεδο προτεραιότητας στην Ευρώπη.
Όλοι εργαζόμαστε στην κατεύθυνση αυτή και είναι μία μεγάλη ιστορία επιτυχίας και κυρίως για τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και της Ελλάδας, που έπαιξε πολύ ηγετικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια».
Ο κ. Pyatt υπενθύμισε τη συνεργασία που είχε ως πρέσβης στην Ελλάδα με την ελληνική κυβέρνηση και τις τοπικές αρχές στο θέμα του σταθμού της Αλεξανδρούπολης, τον οποίο χαρακτήρισε ως “στρατηγικής σημασίας” και παράλληλα ως ένα “περιφερειακό πρότζεκτ” ενέργειας. Τόνισε ότι υπάρχουν συζητήσεις για την προμήθεια και μεταφορά cargo αερίου, το οποίο μέσω του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης μπορεί να φτάσει και μέχρι την Ουκρανία.
«Αυτό είναι το όραμα που στηρίζουμε, είναι ένα όραμα που συνδυάζεται με τους στόχους της κυβέρνησης του κ. Μητσοτάκη, που θέλει να καταστήσει την Ελλάδα έναν ενεργειακό κόμβο για όλη την Ανατολική Ευρώπη» είπε ο κ. Pyatt .
Ο κ. Pyatt σημείωσε τα διάφορα ενεργειακά έργα που τρέχουν, ή θα τρέξουν, όπως η ηλεκτρική διασύνδεση με την Αίγυπτο, η ενεργειακή συνεργασία με την Κύπρο και με το Ισραήλ, «ώστε να δημιουργηθεί μία μεγάλη συνδεσιμότητα στην Ανατολική Μεσόγειο, που να βασίζεται στην καθαρή ενέργεια», η μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας στη Βόρεια Μακεδονία, κ.α.
«Η διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας, σε συνδιασμό με μία άλλη πτυχή της ιστορίας, δηλαδή η επίσπευση της ενεργειακής μετάβασης από τα ορυκτά καύσιμα προς τις ανανεώσιμες πηγές είναι αξιοσημείωτη και στην Ευρώπη και στην Ελλάδα» είπε ο κ. Pyatt και συνέχισε:
«Χαιρετίζω το όραμα του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και όλης της ομάδας, εκτιμώ ιδιαίτερα τον κ. Σκυλακάκη και πριν από αυτόν τον κ. Σκρέκα και όλους όσους εμπλέκονται στην επίσπευση της ενεργειακής μετάβασης, αλλά και τη δουλειά που έγινε σε κρατικό επίπεδο στην Ελλάδα. Έχω μιλήσει με τον κύριο Τζιτζικώστα πολλές φορές σχετικά με το όραμα που και αυτό που θέλει για τη Κεντρική Μακεδονία, αλλά και για τα πρότζεκτ που υπάρχουν στον κόλπο της Θράκης».
Ο υπουργός Ενέργειας της Μολδαβίας Victor Parlicov υπογράμμισε ότι η Ελλάδα είναι η δεύτερη πιο φιλική χώρα προς τη χώρα του, μετά τη Ρουμανία που είναι και η γείτονας, και οι σχέσεις που αναπτύχθηκαν μεταξύ των δύο χρόνων επικεντρώνονται στην ενέργεια.
«Έχουμε την επίσκεψη του κυρίου Μητσοτάκη στη χώρα μου την επόμενη εβδομάδα, και εάν μιλήσουμε από την οπτική της ενέργειας ο κάθετος διάδρομος της Αλεξανδρούπολης είναι στην καρδιά τη συνεργασίας μας. Για τη Μολδαβία αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό, γιατί έχει να κάνει με την ποιότητα ζωής μας, αυτό μας επέτρεψε να κάνουμε επιλογές ως χώρα και ευρύτερες από ότι είναι η ενέργεια. Ο κάθετος διάδρομος – ήμασταν οι πρώτοι που τον χρησιμοποιήσαμε, που κάναμε την αντίστροφη ροή – που χρησιμοποιήσαμε το πρώτο αέριο που ήρθε στην Αλεξανδρούπολη από τις ΗΠΑ» είπε ο κ. Parlicov και συνέχισε:
«Σε καιρούς που δεν είχαμε επιλογές ο κάθετος διάδρομος μας έδωσε μία επιλογή και μας επέτρεψε να μεταβούμε από 100% εξάρτηση από το ρωσικό αέριο σε 0% εξάρτηση.
Και τώρα, έχοντας όλο το αέριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μας, για τους καταναλωτές μας, αν μπορούμε να συγκρίνουμε τις τιμές που είχαμε με την Gasprom, όταν δεν είχαμε επιλογή σε σύγκριση με τώρα, μπορούμε να αγοράζουμε φυσικό αέριο στην ευρωπαϊκή αγορά και να εξοικονομούμε 60 εκατομμύρια ευρώ από τους καταναλωτές μας.
Αυτό είναι αποτέλεσμα της διαφοροποίησης των δράσεων που έχουμε αναλάβει».
Ο κ.Parlicov επεσήμανε πάντως ότι η μειωμένη χωρητικότητα του κάθετου διαδρόμου δεν είναι συμφέρουσα για το επίπεδο των τιμών και υπογράμμισε :
«Αυτός ο διάδρομος λοιπόν είναι ελκυστικός, μπορεί να γίνει ακόμα περισσότερο ελκυστικός, μπορεί να βοηθήσει όλες τις χώρες να απεξαρτηθούν. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να αλλάξει κάποιες από τις προσεγγίσεις για την δημιουργία υποδομών φυσικού αερίου, αλλά αυτός ο διάδρομος θα επιτρέψει το φυσικό αέριο να έρθει από οποιονδήποτε, από τις ΗΠΑ, από το Κατάρ και να διασφαλίσει την ασφάλεια προμήθειας».
Ο κ. Parlicov τόνισε ότι η προτεραιότητα της χώρας του, μετά τον πόλεμο, είναι η ένταξη στην ευρωπαϊκή αγορά, αλλά ταυτόχρονα μίλησε και για τις δυνατότητες διασύνδεσης και με τη Ρουμανία, αλλά και με την Ουκρανία, όπου συνεχίζεται ο πόλεμος.
«Απυρόβλητο, όταν γίνεται πόλεμος δεν υπάρχει, αυτό όμως έχει να κάνει με το πόσο σημαντική, ή και δυνατή είναι η άμυνα της Ουκρανίας. Υπάρχουν εγκαταστάσεις που πραγματικά δεν μπορούν να καταστραφούν πχ οι αποθήκες, αυτό που μπορεί να χτυπηθεί ρεαλιστικά είναι οι σταθμοί συμπίεσης. Μπορούμε να κάνουμε αυτές τις εγκαταστάσεις μη θελκτικές, ως στόχους, γιατί δεν μιλάμε μόνο για την αποθήκευση του φυσικού αερίου, αλλά και όλες τις υποδομές. Μετά την κρίση, εξαιτίας του πολέμου, το επίπεδο του ενεργειακού τομέα στη χώρα μου αυξήθηκε, υπάρχουν πολύ που περισσότεροι πόροι στον τομέα και για αυτό λοιπόν μπορούμε να προοδεύουμε πιο γρήγορα στον τομέα αυτό. Έχουμε πλάνο για το σχέδιο στην ενέργεια, είχαμε το πρώτο διαγωνισμό για τις ανανεώσιμες, για τα δικά μας συστήματα, θα μπορέσουμε να έχουμε πολύ νωρίτερα το στόχο του 30% που είχαμε θέσει για το 2030».
Ο CEO του Οργανισμού Λιμένος της Αλεξανδρούπολης, Κωνσταντίνος Χατζηκωνσταντίνου σημείωσε ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει αναδείξει την Αλεξανδρούπολη “ως ένα ενεργειακό και εμπορικό κόμβο ο οποίος καλείται να επιτελέσει έναν πολύ σύνθετο ρόλο”.
«Είναι πραγματικά μία πρόκληση και για τον ίδιο τον πρωθυπουργό και την κυβέρνηση, ο οποίος έχει πάρει πάνω του όλο αυτό το εγχείρημα» είπε ο κ. Χατζηκωνσταντίνου και πρόσθεσε ότι, μέσω του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης δίνεται «ουσία και περιεχόμενο στην πολιτική που υλοποιεί ο ίδιος ο πρωθυπουργός, δηλαδή την ενεργειακή ευστάθεια, σε ένα κλίμα συνεργασίας, σε όλη την ΝοτιοΑνατολική Ευρώπη»
Ο κ. Χατζηκωνσταντίνου υπενθύμισε τις πολλαπλές δυνατότητες, μέσω των ευρύτερων υποδομών, οδικά και σιδηροδρομικά δίκτυα, αποστάσεις με πρωτεύουσες γειτονιών κρατών, συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής και συνέχισε:
«Είμαστε στα πρώτα βήματα, πιστέψτε με, η Αλεξανδρούπολη αναπτύσσεται γρήγορα, ήδη έχει συγκεντρώνει το διεθνές επενδυτικό ενδιαφέρον, βεβαίως καταρχήν σε ενεργειακό επίπεδο, αλλά δεν περιορίζεται στο ενεργειακό. Υπάρχουν τέτοιες ευκαιρίες γύρω από το λιμάνι και μέσα στο λιμάνι, ούτως ώστε να δημιουργηθεί ένα μεγάλο διαμετακομιστικό κέντρο ….
Μέσω της Αλεξανδρούπολης, η Ελλάδα μπορεί να επιτελέσει τον ιστορικό της ρόλο στην Ευρώπη και νομίζω ότι ήδη δείγματα γραφής αναφέρθηκαν πριν, το πόση ασφάλεια αισθάνονται οι Βαλκάνιοι γείτονές μας, μέσα από αυτό τον διάδρομο, τον ενεργειακό. Εγώ θα το επεκτείνω ότι δεν θα περιοριστεί στο ενεργειακό, θα είναι και ένας διάδρομος μεταφορών, ο οποίος, όταν με το καλό θα ολοκληρωθεί ο πόλεμος στην Ουκρανία, θα έχει προεξάρχοντα ρόλο στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας. Η επόμενη μέρα της περιοχής, όσον αφορά το ενεργειακό της προφίλ είναι και αυτή η ελπιδοφόρα, διότι συμμετέχει στα δίκτυα τα ενεργειακά είτε είναι αερίου, είτε ηλεκτρικού, αλλά έχει και μεγάλη συνεισφορά όσον αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με τα ηλιακά πάνελς και με σοβαρές υποδομές, ανεμογεννήτριες. ‘Αρα , δεν είμαστε μονοδιάστατοι και πράγματι δεν φοβόμαστε αυτή τη μεταβατική περίοδο».