Δεν κάμπτεται από τις μεγάλες αντιδράσεις, σε ελληνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, η νέα εθνικίστρια πρόεδρος στα Σκόπια, επαναλαμβάνοντας και σήμερα την επιλογή της να αποκαλεί τη χώρα της «Μακεδονία», ακυρώνοντας στην πράξη έτσι τη Συμφωνία των Πρεσπών.
Αφορμή σήμερα, μετά τη χθεσινή ορκωμοσία της όπου η Ελληνίδα πρέσβειρα αποχώρησε διαμαρτυρόμενη, ήταν η απάντησή της στα «συγχαρητήρια» που δέχτηκε από την πρεσβεία της Σουηδίας.
Συγκεκριμένα η Σελιάνοφσκα απαντώντας έγραψε στο Χ: «Σας ευχαριστώ για τα θερμά συγχαρητήρια. Η Σουηδία και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έχουν πάντα έναν πιστό σύμμαχο στο πρόσωπο της Προέδρου της Μακεδονίας για την επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων και των στόχων της ισότητας των φύλων».
Congratulations to President Gordana Siljanovska-Davkova @gogamkd on being inaugurated as 🇲🇰first female President. The President put a strong emphasis on women’s rights in her speech in parliament today. Sweden provides assistance to 🇲🇰 in order to support🇪🇺accession ….1/2👇 pic.twitter.com/Unm32rr3BS
— Sweden in North Macedonia (@SwedeninMK) May 12, 2024
Για την κατάφωρη παραβίαση της ούτως ή άλλως επιζήμιας για τα εθνικά μας συμφέροντα Συμφωνίας των Πρεσπών, υπάρχουν αντιδράσεις και στο εσωτερικό των Σκοπίων, με το μεγαλύτερο αλβανικό κόμμα να την καταγγέλλει.
Σκληρή ήταν η στάση και του υπηρεσιακού υπουργού Δικαιοσύνης, Κρέναρ Λόγκα, ο οποίος ανέφερε ότι η ορκωμοσία της προέδρου είναι «άκυρη», από τη στιγμή που παρέβη το Σύνταγμα της χώρας.
Ο ίδιος αναφέρει σε μήνυμά του ότι είτε πρέπει η ορκωμοσία να επαναληφθεί, είτε να γίνει πρόεδρος ο Γιόβαν Μιτρέφσκι, ο οποίος σήμερα είναι πρόεδρος της Βουλής.
Επίθεση στη Σιλιάνοφσκα και από τον ΥΠΕΞ στα Σκόπια
Και το υπουργείο Εξωτερικών στα Σκόπια αντιδρά στην προκλητικότητα της νέας προέδρου της χώρας.
Όπως τονίζεται σε ανακοίνωση, η « διατήρηση της ευρωατλαντικής πορείας της χώρας αντιπροσωπεύει ένα θεμελιώδες στρατηγικό συμφέρον και είναι εγγυητής της μακροπρόθεσμης ασφάλεια και σταθερότητας της χώρας».
Αναλυτικά η ανακοίνωση του ΥΠΕΞ στα Σκόπια:
Το υπουργείο Εξωτερικών επιβεβαιώνει την σταθερή αποφασιστικότητα της χώρας προς την άνευ όρων εκπλήρωση των προνοιών του Συντάγματος καθώς και όλων των διεθνών υποχρεώσεων, που έχει αναλάβει, όπως η πλήρης τήρηση της Συμφωνίας Στρατηγικής Συνεργασίας μεταξύ της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας και της Ελληνικής Δημοκρατίας, γνωστής ως Συμφωνίας των Πρεσπών.
Τα τελευταία επτά χρόνια οι δύο γειτονικές χώρες έχουν αναπτύξει ένα εξαιρετικά υψηλό επίπεδο πολιτικού διαλόγου, που είχε ως αποτέλεσμα τον πολλαπλασιασμό της οικονομικής συνεργασίας και της οικοδόμηση θετικών σχέσεων μεταξύ των λαών. Αυτά τα οφέλη είχαν ως αποτέλεσμα την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤο, το άνοιγμα των διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς και την αναβάθμιση της Στρατηγικής Συνεργασίας σε Στρατηγικό Διάλογο με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Καλούμε σε επαγρύπνηση όλους τους πολιτικούς δρώντες, ειδικά τους εκλεγμένους κρατικούς αξιωματούχους. Η διατήρηση της ευρωατλαντικής πορείας της χώρας αντιπροσωπεύει ένα θεμελιώδες στρατηγικό συμφέρον και είναι εγγυητής της μακροπρόθεσμης ασφάλεια και σταθερότητας της χώρας.
Μητσοτάκης: Αυστηρό μήνυμα στα Σκόπια – «Παράνομη και ανεπίτρεπτη ενέργεια»
Με έντονο τρόπο εξέφρασε το πρωί της Δευτέρας ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης την αποδοκιμασία της Ελλάδας για τη στάση και τις ενέργειες της προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας, Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, η οποία ορκίστηκε στο όνομα της «Μακεδονίας» και όχι στη «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» όπως προβλέπεται από τη Συμφωνία των Πρεσπών.
Ο πρωθυπουργός στην ανάρτησή του στο Facebook κάνει λόγο για «πρωτοβουλία παράνομη και ανεπίτρεπτη» και «πράξη, η οποία παραβιάζει τη Συμφωνία των Πρεσπών και το ίδιο το Σύνταγμα του κράτους της. Ναρκοθετώντας, όμως, και το μέλλον του, όπως ήδη δήλωσαν η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ».
Παράλληλα διαμηνύει ότι «η Ελλάδα απορρίπτει χειρισμούς όπως αυτούς με τους οποίους εγκαινιάζει τη θητεία της η κυρία Σιλιάνοφσκα» την οποία «καλεί να επανέλθει στα νόμιμα καθήκοντά της και στις συμπεριφορές που απορρέουν από τον ρόλο της».
«Δηλώνουμε κατηγορηματικά ότι δεν θα δεχτούμε παρόμοια ολισθήματα. Και επαναλαμβάνουμε ότι κάθε πρόοδος στις διμερείς σχέσεις, όπως και κάθε βήμα των Σκοπίων προς την Ευρώπη εξαρτώνται από την ειλικρινή τήρηση των συμφωνηθέντων. Από τη σωστή χρήση της συνταγματικής ονομασίας της γειτονικής χώρας. Και, ασφαλώς, από την αποφυγή προκλήσεων» καταλήγει ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.
Αναλυτικά όσα αναφέρει ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην ανάρτησή του
«Η προκλητική επιλογή της νέας Προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας να παραβεί το επίσημο κείμενο του όρκου της και να αποκαλέσει τη χώρα της με διαφορετικό όνομα αποτελεί πρωτοβουλία παράνομη και ανεπίτρεπτη. Πράξη, η οποία παραβιάζει τη Συμφωνία των Πρεσπών και το ίδιο το Σύνταγμα του κράτους της. Ναρκοθετώντας, όμως, και το μέλλον του, όπως ήδη δήλωσαν η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ.
Είναι γνωστό ότι, ως αντιπολίτευση, η Νέα Δημοκρατία καταψήφισε τη Συμφωνία του 2019. Προειδοποιώντας, μάλιστα, τότε, για τα προβλήματα που θα δημιουργούσαν οι αστοχίες της. Ως κυβέρνηση, ωστόσο, σεβαστήκαμε την ελληνική υπογραφή σε μία διεθνή συνθήκη, δεσμευτική για τη χώρα. Δυστυχώς, η πρόσφατη εξέλιξη δικαιώνει τη σταθερά επιφυλακτική θέση μας.
Η Ελλάδα απορρίπτει χειρισμούς όπως αυτούς με τους οποίους εγκαινιάζει τη θητεία της η κυρία Σιλιάνοφσκα. Την καλεί να επανέλθει στα νόμιμα καθήκοντά της και στις συμπεριφορές που απορρέουν από τον ρόλο της. Δηλώνουμε κατηγορηματικά ότι δεν θα δεχτούμε παρόμοια ολισθήματα. Και επαναλαμβάνουμε ότι κάθε πρόοδος στις διμερείς σχέσεις, όπως και κάθε βήμα των Σκοπίων προς την Ευρώπη εξαρτώνται από την ειλικρινή τήρηση των συμφωνηθέντων. Από τη σωστή χρήση της συνταγματικής ονομασίας της γειτονικής χώρας. Και, ασφαλώς, από την αποφυγή προκλήσεων.»
Το χρονικό
Η νεα πρόεδρος στα Σκόπια, Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, πιστή στις προεκλογικές εξαγγελίες της, στη χθεσινή τελετή ορκωμοσίας της στο Κοινοβούλιο στα Σκόπια αλλοίωσε τον όρκο και αντι να ορκισθεί ως πρόεδρος της Δημοκρατίας της Βορείας Μακεδονίας, παραλείποντας το «Βόρεια» ορκίσθηκε ως πρόεδρος της «Δημοκρατίας της Μακεδονίας», σε μια παραβίαση όχι μόνο της Συμφωνίας των Πρεσπών αλλά και του ίδιου του Συντάγματος της χώρας της. Ετσι προκάλεσε την πρώτη κρίση με την Ελλάδα καθώς η Ελληνίδα πρέσβης Σ.Φιλιππίδου είχε λάβει οδηγίες από την Αθήνα και αποχώρησε από την τελετή.
Достојна и горда МАКЕДОНИЈА!
Историски момент, честитки од срце!#НикогашСевернаСамоМакедонија pic.twitter.com/LXvqAVxHNg
— Боби (@BatmanSaysT) May 12, 2024
Η κίνηση της κυρίας Σιλιάνοφσκα προκάλεσε ομοβροντία αντιδράσεων όχι μόνο από την Αθήνα αλλά και από την Ε.Ε. καθώς η Συμφωνία των Πρεσπών αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ενταξιακής πορείας της χώρας, κάτι που έχει αποτυπωθεί σε μια σειρά κείμενα αλλά και στα Συμπεράσματα των Συνόδων Κορυφής της Ε.Ε. τα τελευταία χρόνια.
Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών προειδοποίησε ότι «η περαιτέρω πρόοδος στις διμερείς σχέσεις Αθήνας – Σκοπίων, καθώς και η ευρωπαϊκή πορεία των γειτόνων, εξαρτώνται από την πλήρη εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών και κυρίως από τη χρήση της συνταγματικής ονομασίας της χώρας». Και διευκρίνισε επίσης την κυβερνητική στάση τονίζοντας ότι η «ελληνική κυβέρνηση, παρά τις αντιρρήσεις που είχε εκφράσει ως αντιπολίτευση κατά την κύρωση της συμφωνίας, τη σεβάστηκε ως επικυρωθείσα διεθνή συνθήκη που υπερέχει κάθε άλλης διάταξης νόμου».
📌 Ανακοίνωση Υπουργείου Εξωτερικών σχετικά με την τελετή ορκωμοσίας της Προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας
🔗 https://t.co/gvRbhJFZJm pic.twitter.com/BpL4bbr4iq
— Υπουργείο Εξωτερικών (@GreeceMFA) May 12, 2024
Ακολούθησαν αντιδράσεις και από την Ε.Ε. που κάθε άλλο παρά θα ήθελε να ανοίξει και παλι ένα θέμα που αποτέλεσε ανοιχτή πληγή για σχεδόν τρεις δεκαετίες στα Δυτικά Βαλκάνια. Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ουρσουλα φον ντερ Λάιεν, κάλεσε τη Βόρεια Μακεδονία να εφαρμόσει απαρέγκλιτα τη Συμφωνία των Πρεσπών προκειμένου να συνεχιστεί η πορεία της προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο εκπρόσωπος του Ύπατου Εκπροσώπου για την εξωτερική πολιτική της Ε.Ε. εξέφρασε την «λύπη της Ε.Ε. για το γεγονός ότι η νέα Πρόεδρος στα Σκόπια, Πρόεδρος Σιλιανκοφκσα-Ντάνκοβα, δεν χρησιμοποίησε το συνταγματικό όνομα της χώρας κατά τη σημερινή τελετή ορκωμοσίας» προσθέτοντας ότι η «ΕΕ υπενθυμίζει τη σημασία του πλήρους σεβασμού των υφιστάμενων, νομικά δεσμευτικών συμφωνιών, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας των Πρεσπών με την Ελλάδα».
For North Macedonia to continue its successful path on EU accession it is paramount that the country continues on the path of reforms and full respect for its binding agreements, including the Prespa Agreement.
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) May 12, 2024
Αλλά και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισελ με ανάρτηση του στο Χ χαρακτηρίζει «πολύ απογοητευτικό το γεγονός ότι η νέα πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας δεν χρησιμοποίησε το συνταγματικό όνομα της χώρας κατά τη σημερινή (σ.σ. χθεσινή) τελετή ορκωμοσίας» και επισημαίνει ότι «η ΕΕ υπενθυμίζει τη σημασία της συνεχούς εφαρμογής των νομικά δεσμευτικών συμφωνιών, συμπεριλαμβανομένης της συμφωνίας των Πρεσπών με την Ελλάδα».
Very disappointing that the new President of North Macedonia @gogamkd did not use the constitutional name of the country during today’s oath ceremony.
The EU recalls the importance of continued implementation of legally binding agreements, including Prespa agreement with Greece.— Charles Michel (@CharlesMichel) May 12, 2024