Νέα μελέτη από τις ΗΠΑ δείχνει ότι η καθημερινή κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης προ-καρκινικών αλλοιώσεων στο παχύ έντερο, σύμφωνα με δημοσίευση στο επιστημονικό περιοδικό “JAMA Oncology”. Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι γυναίκες κάτω των 50 ετών που καταναλώνουν πολλές μερίδες τέτοιων τροφών ημερησίως έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν πολύποδες στο έντερο.
Η έρευνα διεξήχθη από το Mass General Brigham Cancer Institute, στο πλαίσιο της διεθνούς ομάδας Cancer Grand Challenges PROSPECT, υπό τον γαστρεντερολόγο Dr. Andrew Chan, και βασίστηκε σε δεδομένα από τη μακροχρόνια προοπτική μελέτη Nurses’ Health Study II, που ξεκίνησε το 1989 και περιλαμβάνει 29.105 γυναίκες νοσηλεύτριες. Οι συμμετέχουσες συμπλήρωναν ερωτηματολόγια διατροφής κάθε τέσσερα χρόνια και είχαν πραγματοποιήσει τουλάχιστον δύο κολονοσκοπήσεις πριν τα 50 τους χρόνια, ώστε να εντοπιστούν πολύποδες ή άλλες αλλοιώσεις.
Τα κύρια αποτελέσματα έδειξαν ότι γυναίκες που κατανάλωναν περίπου δέκα μερίδες υπερεπεξεργασμένων τροφών ημερησίως είχαν 45% υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης «συμβατικών αδενωματωδών πολυπόδων» σε σύγκριση με όσες κατανάλωναν τρεις μερίδες την ημέρα. Δεν παρατηρήθηκε σημαντική σχέση με άλλες μορφές αλλοιώσεων, όπως οι serrated lesions. Η συσχέτιση παρέμεινε ακόμη και μετά τη λήψη υπόψη παραγόντων όπως ο δείκτης μάζας σώματος, ο διαβήτης τύπου 2, η κατανάλωση φυτικών ινών, το κάπνισμα και η φυσική δραστηριότητα. Κατά μέσο όρο, οι συμμετέχουσες λάμβαναν το 35% των ημερήσιων θερμίδων τους από υπερεπεξεργασμένα προϊόντα.
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι χημικά πρόσθετα και συντηρητικά στα έτοιμα προϊόντα μπορεί να επηρεάζουν το μικροβίωμα του εντέρου ή να προκαλούν χρόνια φλεγμονή. Επιπλέον, η υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, αλάτι και κορεσμένα λιπαρά μπορεί να συνδέεται με παχυσαρκία και μεταβολικό σύνδρομο, παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου. Ένας ακόμη πιθανός μηχανισμός είναι η διαταραχή του εντερικού επιθηλίου, καθώς η συνεχής κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφών μπορεί να επιβαρύνει το τοίχωμα του εντέρου και να διευκολύνει την εμφάνιση πολυπόδων.
Οι ερευνητές σημειώνουν περιορισμούς, καθώς η διατροφή αξιολογήθηκε μέσω αυτο-αναφορικών ερωτηματολογίων, ενώ ο ορισμός του «υπερεπεξεργασμένου τροφίμου» δεν είναι απόλυτος. Επίσης, η μελέτη αφορούσε μόνο την εμφάνιση πολυπόδων και όχι την ανάπτυξη καρκίνου. Παρ’ όλα αυτά, η συσχέτιση είναι ισχυρή και υπογραμμίζει την ανάγκη μείωσης της κατανάλωσης υπερεπεξεργασμένων τροφών, ιδιαίτερα σε νεαρές γυναίκες, και την ανάγκη τακτικών κολονοσκοπήσεων σε ομάδες υψηλού κινδύνου.
Τα ευρήματα επαναφέρουν επίσης τη συζήτηση για ρυθμιστικά μέτρα σχετικά με την επισήμανση και την πρόσβαση σε υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα και ενισχύουν την ανάγκη ενημέρωσης του κοινού για τη σχέση διατροφής και υγείας του εντέρου. Η μελέτη υπογραμμίζει πώς η ποιότητα της διατροφής μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την υγεία, ενώ παρότι δεν αποδεικνύει ότι τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα προκαλούν καρκίνο, συνδέει τη συστηματική κατανάλωσή τους με πρώιμες προ-καρκινικές αλλοιώσεις.
