Το σκάνδαλο της αναβάθμισης των αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας P-3B Orion, που αγγίζει το αστρονομικό ποσό των 500 εκατομμυρίων δολαρίων, έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις και ερωτήματα σχετικά με τη διαχείριση των δημόσιων πόρων. Η υπόθεση αυτή, που ξεκίνησε το 2015 επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, αναδεικνύεται ως μία από τις πλέον αμφιλεγόμενες αποφάσεις στρατιωτικής δαπάνης στην ελληνική ιστορία, ενώ σήμερα βρίσκεται στο επίκεντρο της δικαστικής διερεύνησης και της πολιτικής αντιπαράθεσης.
Τα πέντε αεροσκάφη τύπου P-3B Orion αποκτήθηκαν δωρεάν από τις ΗΠΑ στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Παρά την αρχική τους χρησιμότητα, το Ανώτατο Ναυτικό Συμβούλιο αποφάσισε το 2009 την απόσυρσή τους, κρίνοντας την αναβάθμιση ως οικονομικά ασύμφορη. Το 2015, ωστόσο, η τότε κυβέρνηση αποφάσισε την αναβάθμισή τους, υπογράφοντας σύμβαση με τη Lockheed Martin, προκειμένου τα αεροσκάφη να επιστρέψουν σε ενεργό υπηρεσία. Η αμερικανική εταιρεία είχε προειδοποιήσει για την πολυπλοκότητα και τα κόστη αυτής της διαδικασίας, αλλά η σύμβαση επικυρώθηκε, επικαλούμενη την ανάγκη επιτήρησης του Αιγαίου.
Τα κριτήρια της απευθείας ανάθεσης, χωρίς ανοιχτό διαγωνισμό, και το ύψος του ποσού προκαλούν σοβαρά ερωτήματα, ειδικά λαμβάνοντας υπόψη ότι η χώρα βρισκόταν εν μέσω οικονομικής κρίσης και σκληρών δημοσιονομικών περιορισμών. Η αντιπολίτευση και τα ΜΜΕ, αλλά και πρώην στελέχη του Πολεμικού Ναυτικού, καταγγέλλουν ότι η συμφωνία δεν εξυπηρετούσε την εθνική ασφάλεια, αλλά εταιρικά και διεθνή συμφέροντα, καθώς τα αεροσκάφη ήταν παρωχημένα και με σημαντικό κόστος συντήρησης.
Πέρα από την οικονομική επιβάρυνση, το σκάνδαλο με τα P-3B Orion περιλαμβάνει και κατηγορίες για πιθανή δωροδοκία και νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, στοιχεία που περιλαμβάνονται στη μήνυση που κατατέθηκε από τον απόστρατο αξιωματικό Παναγιώτη Σταμάτη. Ο ίδιος στρέφεται κατά όλων των υπευθύνων της περιόδου εκείνης, ανάμεσά τους και ο Πάνος Καμμένος, τότε υπουργός Εθνικής Άμυνας, ενώ καταγγέλλει κοινό δόλο και ηθική αυτουργία στην απόφαση αυτή, την οποία χαρακτηρίζει ζημιογόνο για το Δημόσιο.
Από τότε που η υπόθεση ήρθε στο φως, έχει οδηγήσει σε έναν νέο κύκλο πολιτικής σκανδαλολογίας, με τη δικογραφία να βρίσκεται πλέον στη Βουλή. Παράλληλα, οι επανειλημμένες καθυστερήσεις στην παράδοση των αναβαθμισμένων αεροσκαφών, οι οποίες οφείλονται και σε κακή διαχείριση της ΕΑΒ, ενισχύουν την αίσθηση του σκανδάλου. Δεδομένης της μακρόχρονης διάρκειας της υπόθεσης και των ποσών που διακυβεύονται, αυτή η υπόθεση θα μπορούσε να αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα στην ιστορία της Ελλάδας, αγγίζοντας τα θεμέλια της διαφάνειας και των προτεραιοτήτων στην εθνική άμυνα.
