Οι Ευρωπαίοι πολίτες βρίσκονται στην τελική ευθεία των Ευρωεκλογών και η μεγαλύτερη ανησυχία εγείρεται στην άνοδο την ακροδεξιάς και στη δυναμική που θα λάβει μέσα στο Ευρωκοινοβούλιο. Σύμφωνα με το Politico, οι έδρες που θα λάβουν οι ακροδεξιοί ευρωβουλευτές πρόκειται να ξεπεράσουν το μέχρι τώρα κυρίαρχο κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (EEP). Οι σχηματισμοί, όμως, θεωρείται αδύνατο να ενωθούν σε ένα κοινό μέτωπο, με αποτέλεσμα αυτό να παραμένει στην πρώτη θέση και οι ακροδεξιές παρατάξεις να χωρίζονται στις επίσημες ομάδες της «Ταυτότητα & Δημοκρατία» (ID) και των «Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές» (ECR).
Σύμφωνα με το Poll of the Polls του Politico, εκτιμάται πως το ΕΛΚ πρόκειται να λάβει 170 έδρες, ενώ οι δύο σχηματισμοί της ακροδεξιάς φαίνεται να κατακτούν 144 έδρες. Λαμβάνοντας υπόψιν και μερικά ακόμη κόμματα που δεν βρίσκονται μέσα σε σχηματισμούς, της Ουγγαρία, της Γαλλία, της Πολωνία και της Βουλγαρία, ο συνολικός αριθμός των ακροδεξιών βουλευτών στα Ευρωπαϊκά έδρανα, πρόκειται να φτάσει τους 184.
Ποιοι είναι όμως οι λόγοι που έχουν οδηγήσει την Ευρώπη να παίρνει ακροδεξιά κλίση και τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τις μελλοντικές αποφάσεις της Ένωσης; Όπως δείχνουν οι εξελίξεις της τελευταίας πενταετίας με την πανδημία, τη Ρωσική απειλή, την πράσινη μετάβαση, αλλά και το μεταναστευτικό, ο συντηρητισμός και η ακροδεξιά ρητορική έχει κερδίσει την πλειοψηφία των πολιτών, ενώ πολλές θα είναι και οι «αντιδραστικές» ψήφοι.
Ακροδεξιά κόμματα και συνδυασμοί
Η άνοδος της ακροδεξιάς και του συντηρητισμού στα ευρωπαϊκά κράτη δεν ξεκίνησε τώρα, αλλά έχει μεγάλο παρελθόν. Ολοένα και περισσότερες κυβερνήσεις που ανήκουν στο χώρο της άκρας δεξιάς κερδίζουν την πρώτη θέση των εκλογών, με χαρακτηριστικά παραδείγματα το κόμμα της Τζόρτζια Μελόνι στην Ιταλία, «Αδέλφια της Ιταλίας», το «Fidesz» του Βίκτορ Όρμπαν στην Ουγγαρία, ενώ αντίστοιχα η Φινλανδία, η Σλοβακία, η Κροατία και η Τσεχία κυβερνώνται από ακραία κυβερνητικά σχήματα.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις, η Ακροδεξιά θα είναι πρώτη δύναμη στη Γαλλία με τη Λεπέν, στην Ιταλία, την Ολλανδία, το Βέλγιο, την Πολωνία, την Τσεχία, τη Σλοβακία και την Ουγγαρία, ενώ το AfD της Γερμανίας προβλέπεται να έρθει δεύτερο, όπως και το ακροδεξιό VOX της Ισπανίας και αντίστοιχα κόμματα σε Πορτογαλία, Σουηδία Φινλανδία, Εσθονία, Λετονία, Βουλγαρία και Ρουμανία.
Υπάρχουν, όμως, αρκετές διαφορές μεταξύ τους ειδικά σε ότι αναφορά στη στήριξη της Ένωσης ή τη διάσπαση των κρατών από αυτή, καθώς και στον Ρωσο- ουκρανικό πόλεμο, κάτι που σημαίνει ότι δεν πρόκειται να δούμε ένα ενιαίο μέτωπο να σχηματίζεται στο Κοινοβούλιο μετά τις εκλογές, αλλά κομματικούς συνασπισμούς.
Μέχρι στιγμής, η Γαλλίδα Μαρί Λεπέν έχει ζητήσει τη συνεργασία με την Τζόρτζια Μελόνι, πρόταση που της έχει γίνει και από την κεντροδεξιά Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν. Ο «Εθνικός Συναγερμός» της Λεπέν προβλέπεται να γίνει το κορυφαίο εθνικό κόμμα των ID, ενώ οι «Αδελφοί της Ιταλίας» φέρεται να κατακτούν την πρωτιά στο ECR.
Έναν τέτοιο συνασπισμό των δύο γυναικών στήριξε και ανοιχτά ο Ούγγρος Ορμπάν, ο οποίος εκδιώχθηκε πρόσφατα από το ΕΛΚ και πλέον φλερτάρει με τη συμμετοχή του στο νέο μέτωπο.
Ωστόσο, οι φιλορωσικές του δηλώσεις τον καθιστούν ανεπιθύμητο εντός του ECR, ενώ επικριτικοί έχουν σταθεί τόσο ο Ούγγρος όσο και η Γαλλίδα πολιτικός εναντίον του Γερμανικού AfD για τις φιλοναζιστικές του απόψεις, με αποτέλεσμα την απομάκρυνσή του από την ID.
Οι δύο μεγάλες ακροδεξιές παρατάξεις χαρακτηρίζονται από σημαντικές διαφορές μεταξύ τους, καθώς τα μέλη του ECR είναι ως επί το πλείστων λαϊκίστικα και εθνικιστικά, ενώ τα μέλη της ID χαρακτηρίζονται ως αντιευρωπαϊστές και ακραίοι. Σε γενικότερο επίπεδο, η ακροδεξιά έχει δείξει αρκετά χαμηλά επίπεδα συνοχής και ικανότητας συνεργασίας, ενώ έχει παρατηρηθεί και μία μετακίνηση των θέσεων τους είτε προς το κέντρο (π.χ. Μελόνι), είτε σε πλήρη αντιευρωπαϊκά επίπεδα (π.χ. «Νόμος και Δικαιοσύνη», Πολωνία).
Ποιες αλλαγές θα φέρει η νέα δυναμική της Ακροδεξιάς
Παρ’ όλο που το ΕΛΚ φαίνεται να κερδίζει την πρώτη θέση στο Κοινοβούλιο λόγω της ενότητας των θέσεων και των ευρωβουλευτών που το απαρτίζουν, η μεγάλη συμμετοχή ακροδεξιών πολιτικών πρόκειται να ασκήσει πιέσεις αλλά και καθυστερήσεις, ενώ όπως εκτιμάται από αναλυτές, είναι πιθανό το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να βρεθεί αντιμέτωπο με τις μεγαλύτερες διαφωνίες στην ιστορία του. Παράλληλα, η εκλογές του Ιουνίου θα έχουν μεγάλο αντίκτυπο και στο εσωτερικό των χωρών, καθώς ακόμα και σε κράτη που η ακροδεξιά βρίσκεται δεύτερη ή τρίτη δύναμη, το κλίμα θα είναι εμφανώς πιο πιεστικό ώστε να λαμβάνει συντηρητικές και πιο ακραίες αποφάσεις.
Πολλές από τις συμφωνίες που έχουν ήδη θεσπιστεί από την Ευρώπη, όπως η Πράσινη Μετάβαση, τα δικαιώματα της LGBTQ κοινότητας, η μεταναστευτική πολιτική αλλά και η νομοθεσία για τις αμβλώσεις, είναι πιθανό να δεχτούν έντονη κριτική αλλά και αλλαγές. Παράλληλα, ένα πιο στρατιωτικοποιημένο κλίμα είναι πιθανό να γίνει εμφανές εντός της Ευρώπης, λόγω των διεθνών εξελίξεων και την αίσθηση πως η ειρηνική περίοδος δεν θα έχει μεγάλη διάρκεια.
Παράλληλα, η στήριξη στην Ουκρανία πρόκειται να αποτελέσει ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα, καθώς θα συμμετέχουν και οι φιλορωσικές φωνές στη λήψη των αποφάσεων, ενώ είναι πιθανό να δημιουργηθούν καθυστερήσεις. Τέλος, μεγάλη σημασία θα έχουν και οι Αμερικανικές εκλογές του Νοεμβρίου, οι οποίες θα σηματοδοτήσουν και την πορεία του Δυτικού κόσμου, καθώς στην περίπτωση που εκλεγεί ο Ντόναλντ Τραμπ, οι συμμαχίες μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και ΗΠΑ αλλά και το ΝΑΤΟ, θα μπουν σε μία περισσότερο εσωτερική περίοδο.
