Με εμφανή ικανοποίηση αντέδρασε η Ρωσία στη νέα Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, που παρουσίασε η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, βλέποντας σε αυτήν μια προσέγγιση «σε μεγάλο βαθμό σύμφωνη» με το δικό της όραμα για τον κόσμο.
Το 33σέλιδο κείμενο, που δόθηκε στη δημοσιότητα την προηγούμενη εβδομάδα, περιγράφει μια Ευρώπη που – όπως υποστηρίζει – απειλείται με «εξάλειψη του πολιτισμού», ενώ αποφεύγει να παρουσιάσει τη Ρωσία ως άμεση απειλή για τις ΗΠΑ. Αντίθετα, δίνει έμφαση στην «αποκατάσταση της στρατηγικής σταθερότητας» με τη Μόσχα και στην ανάγκη περιορισμού της «μαζικής μετανάστευσης» και της – όπως χαρακτηρίζεται – «λογοκρισίας» της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε πως οι προσαρμογές που εισάγει η νέα γραμμή της Ουάσιγκτον είναι «σε μεγάλο βαθμό ευθυγραμμισμένες» με το ρωσικό όραμα. Μίλησε για ένα «θετικό βήμα» και άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο η νέα αυτή προσέγγιση να διευκολύνει μια «πιο εποικοδομητική συνεργασία» για την αναζήτηση ειρηνικής διευθέτησης στον πόλεμο της Ουκρανίας.
Την ώρα που η Μόσχα δείχνει διάθεση προσέγγισης, στις Βρυξέλλες και σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες επικρατεί έντονος προβληματισμός. Η στρατηγική Τραμπ υιοθετεί σαφώς πιο ήπιους τόνους έναντι της Ρωσίας, την ίδια στιγμή που μετατοπίζει το βάρος της κριτικής προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, κατηγορώντας την ότι εμποδίζει τις αμερικανικές πρωτοβουλίες για τερματισμό της σύγκρουσης στην Ουκρανία.
Το έγγραφο δεν περιορίζεται στο ουκρανικό μέτωπο. Κάνει λόγο για ανάγκη «αντίστασης στην τρέχουσα πορεία της Ευρώπης μέσα στα ίδια τα ευρωπαϊκά κράτη», καλώντας ουσιαστικά σε στήριξη πολιτικών δυνάμεων που αντιστρατεύονται τις ευρωπαϊκές πολιτικές για μετανάστευση, δικαιώματα και θεσμούς. Στο πλαίσιο αυτό, επαινεί ανοιχτά τα «πατριωτικά ευρωπαϊκά κόμματα», υποδηλώνοντας ότι οι ΗΠΑ βλέπουν σε αυτά συμμάχους σε μια ευρύτερη «αναζωπύρωση της δυτικής ταυτότητας».
Με δραματικούς τόνους, το κείμενο προειδοποιεί ότι η Ευρώπη κινδυνεύει να είναι «αγνώριστη σε 20 χρόνια ή και νωρίτερα», προβάλλοντας την εικόνα μιας ηπείρου που αντιμετωπίζει όχι μόνο οικονομικές δυσκολίες, αλλά και «πραγματική προοπτική εξαφάνισης του πολιτισμού» εξαιτίας της μετανάστευσης, της δημογραφικής κάμψης και της αλλαγής των κοινωνικών ισορροπιών.
Η προσέγγιση αυτή έχει προκαλέσει την έντονη δυσφορία πολλών Ευρωπαίων αξιωματούχων, που βλέπουν στο κείμενο μια ρητορική πολύ κοντά στο λεξιλόγιο του Κρεμλίνου και της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς. Αναλυτές στις Βρυξέλλες σημειώνουν ότι η στρατηγική επιχειρεί να επαναπλαισιώσει τη διατλαντική σχέση, παρουσιάζοντας την ΕΕ όχι ως εταίρο, αλλά ως εμπόδιο σε μια αμερικανορωσική «σταθεροποίηση».
Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Βάντεπουλ υπενθύμισε ότι οι ΗΠΑ παραμένουν ο «σημαντικότερος σύμμαχος» της χώρας του στο ΝΑΤΟ, αλλά ξεκαθάρισε ότι ζητήματα όπως η ελευθερία της έκφρασης και η οργάνωση των ελεύθερων κοινωνιών δεν μπορεί να αντιμετωπίζονται ως εσωτερική υπόθεση της Ουάσιγκτον, ιδίως όταν το επίσημο κείμενο αμφισβητεί ευθέως βασικές ευρωπαϊκές αξίες.
