Οι Σύροι αντάρτες άρχισαν να σχεδιάζουν τη στρατιωτική επίθεση που ανέτρεψε το καθεστώς Άσαντ πριν από έναν χρόνο, σύμφωνα με το ρεπορτάζ της εφημερίδας The Guardian. Το δημοσίευμα κάνει λόγο για μια εξαιρετικά πειθαρχημένη επιχείρηση στην οποία αναπτύχθηκε μια νέα μονάδα μη επανδρωμένων αεροσκαφών και στην οποία υπήρχε στενός συντονισμός μεταξύ των ομάδων της αντιπολίτευσης σε όλη τη χώρα. Τα σχέδια αποκάλυψε ο ανώτατος στρατιωτικός διοικητής της κύριας ομάδας ανταρτών, στην πρώτη του συνέντευξη σε ξένα μέσα ενημέρωσης μετά την πτώση της 54χρονης διακυβέρνησης του Μπασάρ αλ Άσαντ.
Ο Αμπού Χασάν αλ-Χάμγουι, επικεφαλής της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), μίλησε για το πώς η ομάδα του, η οποία είχε την έδρα της στα βορειοδυτικά της χώρας, επικοινωνούσε με αντάρτες στον νότο για να δημιουργήσει ένα ενιαίο κέντρο επιχειρήσεων με στόχο να περικυκλώσει τελικά τη Δαμασκό και από τις δύο κατευθύνσεις. Είπε ότι αν και ο σχεδιασμός της επιχείρησης για την εκδίωξη του Άσαντ, που ονομάστηκε «αποτροπή της επιθετικότητας», είχε ξεκινήσει πριν από ένα χρόνο, η ομάδα προετοιμαζόταν εδώ και χρόνια.
Πώς η HTS μετέτρεπε ανοργάνωτες ομάδες σε πειθαρχημένες στρατιωτικές μονάδες
Από το 2019, η HTS ανέπτυξε ένα στρατιωτικό δόγμα το οποίο χρησιμοποίησε για να μετατρέψει μαχητές προερχόμενους από ανομοιογενείς, ανοργάνωτες ομάδες της αντιπολίτευσης και των τζιχαντιστών σε μια πειθαρχημένη μαχητική δύναμη. «Μετά την τελευταία εκστρατεία [τον Αύγουστο του 2019], κατά την οποία χάσαμε σημαντικά εδάφη, όλες οι επαναστατικές παρατάξεις συνειδητοποίησαν τον κρίσιμο κίνδυνο – το θεμελιώδες πρόβλημα ήταν η απουσία ενιαίας ηγεσίας και ελέγχου της μάχης», δήλωσε ο 40χρονος αλ-Χάμγουι, ο οποίος επιβλέπει τη στρατιωτική πτέρυγα εδώ και πέντε χρόνια, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης στο Jableh, ένα πρώην προπύργιο του καθεστώτος.
Το συριακό καθεστώς εξαπέλυσε επιχείρηση κατά των δυνάμεων της αντιπολίτευσης στη βορειοδυτική Συρία το 2019, απωθώντας με επιτυχία τις χαλαρά συνδεδεμένες φατρίες στην επαρχία Ιντλίμπ. Μετά από μια τελική μάχη, μετά την οποία η Τουρκία διαπραγματεύτηκε κατάπαυση του πυρός εκ μέρους των δυνάμεων της αντιπολίτευσης την άνοιξη του 2020, οι αντάρτες περιορίστηκαν σε έναν μικρό θύλακα γης στη βορειοδυτική Συρία – όπου θα παρέμεναν σε αδιέξοδο με τις δυνάμεις του καθεστώτος μέχρι αυτόν τον μήνα.
Αν ήλπιζε να νικήσει το καθεστώς, η HTS συνειδητοποίησε ότι έπρεπε να βάλει τάξη στη συμμαχία των παρατάξεων της αντιπολίτευσης που είχε απωθηθεί στην Ιντλίμπ. Προσέφερε σε άλλες ομάδες να συγχωνευθούν υπό την αιγίδα της και όταν αρνήθηκαν, τις έβαλε σε πειθαρχία. Πολέμησε εναντίον ομάδων όπως η θυγατρική της Αλ Κάιντα Hurras al-Din, η οποία απέρριπτε την προσέγγιση της HTS. Σύντομα, η HTS έγινε η κυρίαρχη δύναμη στη βορειοδυτική Συρία.
Με την πολιτική διοίκηση να ενοποιείται σιγά-σιγά, ο αλ-Χάμγουι άρχισε να εργάζεται για την εκπαίδευση των μαχητών της ομάδας και την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου στρατιωτικού δόγματος. Ο αλ-Χάμγουι δήλωσε: «Μελετήσαμε διεξοδικά τον εχθρό, αναλύοντας τις τακτικές του, τόσο την ημέρα όσο και τη νύχτα, και χρησιμοποιήσαμε αυτές τις γνώσεις για να αναπτύξουμε τις δικές μας δυνάμεις». Η ομάδα, η οποία αποτελούνταν από αντάρτες, έγινε σιγά σιγά μια πειθαρχημένη μαχητική δύναμη. Δημιουργήθηκαν στρατιωτικοί κλάδοι, μονάδες και δυνάμεις ασφαλείας.
Η HTS άρχισε επίσης να παράγει τα δικά της όπλα, οχήματα και πυρομαχικά. Το καθεστώς Άσαντ υπερείχε, το οποίο διέθετε πολεμική αεροπορία και την υποστήριξη της Ρωσίας και του Ιράν, και η ομάδα γνώριζε ότι έπρεπε να γίνει δημιουργική για να αξιοποιήσει στο έπακρο τους περιορισμένους πόρους. Δημιουργήθηκε μια μονάδα μη επανδρωμένων αεροσκαφών, στην οποία συμμετείχαν μηχανικοί και χημικοί. «Ενοποιήσαμε τις γνώσεις τους και θέσαμε σαφείς στόχους: χρειαζόμασταν μη επανδρωμένα αεροσκάφη αναγνώρισης, μη επανδρωμένα αεροσκάφη επίθεσης και μη επανδρωμένα αεροσκάφη αυτοκτονίας, με έμφαση στην εμβέλεια και την αντοχή», δήλωσε ο αλ-Χάμγουι, προσθέτοντας ότι η παραγωγή μη επανδρωμένων αεροσκαφών ξεκίνησε το 2019.
Το drone «γεράκι»
Η τελευταία έκδοση των μη επανδρωμένων αεροσκαφών της HTS ήταν ένα νέο μοντέλο μη επανδρωμένου αεροσκάφους αυτοκτονίας, το οποίο ο ίδιος ο αλ-Χάμγουι ονόμασε «Shahin», στα αραβικά γεράκι, «συμβολίζοντας την ακρίβεια και τη δύναμή τους». Το μη επανδρωμένο αεροσκάφος Shahin αναπτύχθηκε για πρώτη φορά κατά των δυνάμεων του καθεστώτος αυτόν τον μήνα, με καταστροφική αποτελεσματικότητα. Στρατιωτικά οχήματα του πυροβολικού αχρηστεύτηκαν από το φτηνό αλλά αποτελεσματικό αεροσκάφος.
Το ενιαίο κέντρο επιχειρήσεων
Η ομάδα έστειλε μηνύματα στους αντάρτες στον νότο πριν από έναν χρόνο και άρχισε να τους συμβουλεύει πώς να δημιουργήσουν ένα ενιαίο κέντρο επιχειρήσεων. Η νότια Συρία βρισκόταν υπό τον έλεγχο του καθεστώτος από το 2018 και παρά τις μάχες που έδιναν και έπαιρναν, οι ομάδες των ανταρτών αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν. Μεγάλο μέρος της στρατιωτικής ηγεσίας της νότιας αντιπολίτευσης βρισκόταν στην εξορία στην Ιορδανία, όπου διατηρούσαν επαφή με τις αντίστοιχες ομάδες τους.
Με τη βοήθεια του HTS, ιδρύθηκε ένα κέντρο επιχειρήσεων, το οποίο συγκέντρωσε τους διοικητές περίπου 25 επαναστατικών ομάδων στον νότο, οι οποίοι θα συντόνιζαν τις κινήσεις των μαχητών τους μεταξύ τους και με την HTS στον βορρά. Ο στόχος ήταν η HTS και οι σύμμαχοί της να προσεγγίζουν από τον βορρά και το κέντρο επιχειρήσεων του νότου από το νότο, ενώ και οι δύο θα συναντιόντουσαν στην πρωτεύουσα. Στα τέλη Νοεμβρίου, η ομάδα αποφάσισε ότι ο χρόνος ήταν κατάλληλος.
Η ομάδα ήθελε πρωτίστως να σταματήσει την τάση των περιφερειακών δυνάμεων, με επικεφαλής χώρες όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία, να εξομαλύνουν τις σχέσεις τους με το καθεστώς Άσαντ μετά από χρόνια διπλωματικής απομόνωσης. Ήθελε επίσης να σταματήσει την εντατικοποίηση των αεροπορικών επιθέσεων στη βορειοδυτική Συρία και τους κατοίκους της. Τέλος, η HTS είδε ότι οι διεθνείς σύμμαχοι του Άσαντ ήταν απασχολημένοι, δημιουργώντας ένα στρατηγικό άνοιγμα.
Η Ρωσία, η οποία παρείχε την πλειονότητα της εναέριας υποστήριξης, ήταν καθηλωμένη στην Ουκρανία. Το Ιράν και η Χεζμπολάχ, των οποίων οι μαχητές αποτελούσαν τα πιο σκληρά χερσαία στρατεύματα του Άσαντ, ήταν απασχολημένη με τη μάχη τους με το Ισραήλ. Η HTS ξεκίνησε την επιχείρηση, εισερχόμενη στο Χαλέπι στις 29 Νοεμβρίου. Οι μαχητές της Χεζμπολάχ προσπάθησαν να υπερασπιστούν την πόλη, αλλά σύντομα υποχώρησαν. Η ταχεία πτώση της πόλης, της δεύτερης μεγαλύτερης στη Συρία, που χρειάστηκε τέσσερα χρόνια για να αποσπάσει το καθεστώς Άσαντ από τον έλεγχο των ανταρτών το 2016, εξέπληξε την ομάδα.
«Είχαμε την πεποίθηση, υποστηριζόμενη από το ιστορικό προηγούμενο, ότι η Δαμασκός δεν μπορεί να πέσει μέχρι να πέσει το Χαλέπι. Η δύναμη της συριακής επανάστασης ήταν συγκεντρωμένη στο βορρά και πιστεύαμε ότι μόλις απελευθερωθεί το Χαλέπι, θα μπορούσαμε να κινηθούμε νότια προς τη Δαμασκό», δήλωσε ο αλ-Χάμγουι.
Η πτώση του Άσαντ
Μετά την πτώση του Χαλεπιού, η προέλαση των ανταρτών στον βορρά φαινόταν ασταμάτητη. Τέσσερις ημέρες αργότερα, η αντιπολίτευση κατέλαβε τη Χάμα, Στις 7 Δεκεμβρίου, οι αντάρτες ξεκίνησαν την επίθεσή τους στη Χομς. Κατέλαβαν την πόλη μέσα σε λίγες ώρες. Οι αντάρτες στον νότο υποτίθεται ότι θα περίμεναν μέχρι να πέσει η Χομς για να ξεκινήσουν τη δική τους εξέγερση, σύμφωνα με τον Αμπού Χαμζέχ, ηγέτη της αίθουσας επιχειρήσεων για την απελευθέρωση της Δαμασκού, αλλά από ενθουσιασμό ξεκίνησαν νωρίτερα. Οι αντάρτες εκτόπισαν γρήγορα τον συριακό στρατό από τη Νταράα και έφτασαν στη Δαμασκό πριν από την HTS.
Στις 8 Δεκεμβρίου, ο Μπασάρ αλ Άσαντ εγκατέλειψε τη χώρα. Ο αλ-Χάμγουι, αρχικά γεωργικός μηχανικός που αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο της Δαμασκού και εκτοπίστηκε από το καθεστώς Άσαντ μαζί με την οικογένειά του στην Ιντλίμπ, δήλωσε ότι θα μεταπηδήσει σε έναν ρόλο με τη νέα πολιτική κυβέρνηση. Η προοπτική της οικοδόμησης μιας νέας χώρας δεν είναι εύκολη υπόθεση – κάτι που αναγνώρισε ο αλ-Χάμγουι. Υπάρχουν φόβοι από τις θρησκευτικές μειονότητες ότι η ισλαμιστική ομάδα θα μπορούσε να επιβάλει το δικό της δόγμα.
«Επιβεβαιώνουμε ότι οι μειονότητες στη Συρία είναι μέρος του έθνους και έχουν το δικαίωμα να ασκούν τις τελετουργίες τους, την εκπαίδευση και τις υπηρεσίες τους όπως κάθε άλλος Σύρος πολίτης. Το καθεστώς φύτεψε τη διαίρεση και εμείς προσπαθούμε, όσο το δυνατόν περισσότερο, να γεφυρώσουμε αυτές τις διαιρέσεις», δήλωσε ο αλ-Χάμγουι.
