H νέα κυβέρνηση των Σκοπίων υιοθετεί ολοένα και πιο προκλητική στάση, αψηφώντας τη Συμφωνία που υπογράφηκε στις Πρέσπες, με αποτέλεσμα να προκαλεί σοβαρό προβληματισμό στην Αθήνα αλλά και στις διεθνείς δυνάμεις (Ε.Ε. και Ουάσιγκτον), θέτοντας η ίδια εμπόδια στην πορεία ένταξής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Η Βόρεια Μακεδονία έχει υποφέρει λόγω των διαφωνιών με τους γείτονές της, κάτι που αλλάζει συνεχώς τις ενταξιακές απαιτήσεις γι’ αυτήν. Μέρος της δουλειάς μας είναι να προετοιμάσουμε διπλωματικά έναν δρόμο ώστε η Βόρεια Μακεδονία να διατηρήσει τη συμφωνία που έχει με την Ελλάδα», τόνισε και προσέθεσε ότι πρέπει η Ελλάδα να γίνει ένας φίλος και όχι ένα εμπόδιο για την ενταξιακή πορεία της Βόρειας Μακεδονίας.
Συνεχίζουν τις προκλήσεις
Την ίδια στιγμή, ωστόσο, ο πρωθυπουργός της γειτονικής χώρας Κρίστιαν Μίτσκοσκι και η νεοεκλεγείσα Πρόεδρος Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, αλλά και συνολικά η κυβέρνηση, κινούνται βάσει μιας στρατηγικά επιλεγμένης πορείας, αποφεύγοντας χαρακτηριστικά να χρησιμοποιούν την επίσημη ονομασία «Βόρεια Μακεδονία».
Είναι ενδεικτικό πως ο υπουργός Εξωτερικών της γειτονικής χώρας, Τίμτσο Μουτσούνσκι, επικαλείται διεθνή «αδιαφορία», δηλώνοντας πως για τη Συμφωνία των Πρεσπών υπήρξε ελάχιστο ενδιαφέρον από το ΝΑΤΟ. «Δεν θεωρούμε ότι υπάρχει πρόβλημα με την Ελλάδα ή ότι παραβιάζουμε τη Συμφωνία», δήλωσε, υπερασπιζόμενος την εσωτερική πολιτική, βασική γραμμή της οποίας είναι να αγνοούνται οι δεσμεύσεις που απορρέουν από τη Συμφωνία των Πρεσπών, με τον όρο «Μακεδονία» να έχει παγιωθεί, δημιουργώντας μια κατάσταση διπλής ονομασίας. Επισημαίνει επίσης ότι η χρήση του όρου «Μακεδονία» δεν αποτελεί παραβίαση της Συμφωνίας των Πρεσπών και δεν είναι προσπάθεια εισαγωγής διπλής ονομασίας στη χώρα. Σύμφωνα με τον ίδιο, η θέση του κόμματος VMRO-DPMNE είναι ότι η Συμφωνία των Πρεσπών ήταν ντροπιαστική, αλλά αναγνωρίζουν τις συνταγματικές, νομικές και πολιτικές υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτήν.
Ο Μίτσκοσκι, από την πλευρά του, συνεχίζει να ισχυρίζεται ότι δεν παραβιάζεται η Συμφωνία των Πρεσπών αν χρησιμοποιείται παράλληλα ο όρος «Μακεδονία» σε δημόσιες δηλώσεις και αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα. Υποστηρίζει ότι η Βόρεια Μακεδονία έχει τηρήσει τις υποχρεώσεις της σύμφωνα με τις Πρέσπες, κάνοντας περισσότερα από τα απαραίτητα. Η Γκ. Σιλιάνοφσκα, από την πλευρά της, αποφεύγει τη χρήση του συνταγματικού όρου της χώρας και στις αναφορές της σε δημόσιες τοποθετήσεις ο επιθετικός προσδιορισμός είναι πάντοτε «μακεδονικός».
Έντονος προβληματισμός
Η στάση της κυβέρνησης της Βόρειας Μακεδονίας έχει προβληματίσει την Ελλάδα, καθώς αποδυναμώνει τη Συμφωνία των Πρεσπών και τις σχέσεις Αθήνας – Σκοπίων, ενώ ταυτόχρονα αποσταθεροποιεί τα δυτικά Βαλκάνια. Από την άλλη, ο Μίτσκοσκι συνεχίζει να κερδίζει δημοτικότητα, ενδυναμώνοντας το πατριωτικό του προφίλ στο ακροατήριό του, ενώ σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει το άρθρο 19 για την επίλυση διαφορών, θεωρώντας ότι θα βγει κερδισμένος.
Ασφαλώς η στάση του Κυριάκου Μητσοτάκη και της ελληνικής κυβέρνησης παραμένει αμετάβλητη. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης έχει δώσει το στίγμα καλώντας τη Βόρεια Μακεδονία «να αλλάξει ρότα αν θέλει να μιλά για Ευρωπαϊκή Ένωση». Η Ελλάδα ενδεχομένως να έχει σύμμαχο και τη Βουλγαρία, ενδυναμώνοντας περαιτέρω τη θέση της, κάτι που σίγουρα αναγνωρίζουν και στα Σκόπια.
Όσον αφορά τις σχέσεις της Βόρειας Μακεδονίας με τη Βουλγαρία, ο Μίτσκοσκι έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν σκοπεύει να συναινέσει σε τροποποίηση του Συντάγματος, προκειμένου να συμπεριληφθεί σε αυτό η βουλγαρική μειονότητα που ζει στη χώρα, όρος απαραίτητος που έχουν θέσει στα Σκόπια Σόφια και Βρυξέλλες, ώστε να μπορέσει η Βόρεια Μακεδονία να ανοίξει τα ενταξιακά κεφάλαια με την Ε.Ε.
Παράλληλα, είναι σημαντικό ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός έχει στρατηγικά επιλέξει να μην ψηφιστούν τα μνημόνια συνεργασίας με τη Βόρεια Μακεδονία, καθώς ένα από αυτά αναφέρεται στην ευρωπαϊκή ενταξιακή πορεία της γείτονος. Διατηρεί με αυτόν τον τρόπο ένα ισχυρό διαπραγματευτικό όπλο στη φαρέτρα του. Πρέπει να σημειωθεί ότι η στάση των κυβερνητικών αξιωματούχων της Βόρειας Μακεδονίας εποπτεύεται πολύ στενά από το Μαξίμου, το οποίο επ’ ουδενί δεν αποδέχεται τις δημόσιες τοποθετήσεις και τη διπλή ονομασία ως ιδιωτικές απόψεις.
Αυτό που απορρέει από το περιβάλλον του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι πως η ενταξιακή πορεία της Βόρειας Μακεδονίας θα «παγώσει» σε περίπτωση που η νέα κυβέρνηση του Μίτσκοσκι δεν συμμορφωθεί με αυτά που προβλέπονται από τη Συμφωνία και ειδικά ό,τι αφορά τη χρήση της επίσημης ονομασίας. Όπως έχει πει επανειλημμένως ο Έλληνας πρωθυπουργός «αυτό είναι το όνομα της χώρας» (Βόρεια Μακεδονία), ξεκαθαρίζοντας ότι δεν μπορεί κανείς να την αποκαλεί με άλλο όνομα όπως έχει τονίσει και στον Σκοπιανό ομόλογό του κατά τη διάρκεια της Συνόδου του ΝΑΤΟ. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει επισημάνει πως δεν υπάρχει καμία προσέγγιση προς την Ευρώπη, «ούτε βήμα», όπως τόνισε χαρακτηριστικά, εάν δεν λυθεί το ζήτημα αυτό μέσα από ρητή δήλωση της ηγεσίας της γειτονικής χώρας ότι το όνομά της είναι αυτό και είναι έναντι όλων.