Μπροστά στον κίνδυνο της πολιτικής αστάθειας βρίσκεται η Γαλλία μετά τις ραγδαίες εξελίξεις της Τετάρτης (04.12.24), με τον πρωθυπουργό της χώρας, Μισέλ Μπαρνιέ, να αναγκάζεται σε παραίτηση μόλις τρεις μήνες μετά τη θητεία του, αφού οι νομοθέτες της αριστεράς και της δεξιάς ενώθηκαν για να υποστηρίζουν την πρόταση δυσπιστίας.
Μετά από μία τεταμένη συζήτηση στην Εθνοσυνέλευση της Γαλλίας, 331 από τους 577 βουλευτές ψήφισαν το τέλος του Μισέλ Μπαρνιέ, ο οποίος έγινε ο πιο βραχύβιος πρωθυπουργός της σύγχρονης ιστορίας της γαλλικής Δημοκρατίας και ο πρώτος που εκδιώχθηκε μετά το 1962.
Παρότι ανέλαβε την πρωθυπουργία στις 5 Σεπτεμβρίου με υψηλές προσδοκίες για να ενώσει μία διχασμένη Γαλλία και να σταθεροποιήσει την Ευρωζώνη, ο 73χρονος πολιτικός δεν κατάφερε να ανταποκριθεί στις προκλήσεις.
Η προϋπολογιστική κρίση, που προκάλεσε η απόφασή του να προωθήσει ένα αυστηρό σχέδιο δημοσιονομικής πειθαρχίας με αυξήσεις φόρων και περικοπές δαπανών, εξόργισε τόσο την ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση της Μαρίν Λεπέν όσο και την αριστερή συμμαχία του Νέου Λαϊκού Μετώπου. Ο συνδυασμός αυτών των πολιτικών δυνάμεων έριξε την κυβέρνηση, κάνοντάς τον τον πρώτο πρωθυπουργό που ανατράπηκε από το 1962.
Γιατί συνέβη αυτό τώρα
Τη Δευτέρα, ο Μπαρνιέ χρησιμοποίησε ειδικές εξουσίες για να προωθήσει τον προϋπολογισμό του για το 2025 χωρίς κοινοβουλευτική υποστήριξη.
Το έκανε γιατί ήξερε ότι δεν είχε καμία ευκαιρία να πάρει τις ψήφους που χρειαζόταν από την αντιπολίτευση.
Η απόφαση του Μπαρνιέ να χρησιμοποιήσει ειδικές εξουσίες για την ψήφιση του προϋπολογισμού εξόργισε τόσο το NFP όσο και το RN, που και οι δύο κατέθεσαν προτάσεις μομφής εναντίον του.
Η ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Μπαρνιέ συνοδεύτηκε από ελπίδες για σταθερότητα και συμβιβασμό. Η πολυετής πολιτική εμπειρία του ως υπουργός και Ευρωπαίος Επίτροπος, αλλά και ο θρύλος της διαπραγματευτικής του δεινότητας από την περίοδο του Brexit, είχαν δημιουργήσει προσδοκίες πως θα κατάφερνε να γεφυρώσει το πολιτικό χάσμα.
Για ένα διάστημα, ο «ανεπηρέαστος ελέφαντας» της γαλλικής πολιτικής – όπως τον παρομοίασε ο γαλλικός Τύπος λόγω του στιλ του – φάνηκε να εδραιώνεται. Η παρουσία του απέπνεε σταθερότητα, ενώ η αργή αλλά σταθερή προσέγγισή του έδινε μία «ανάσα» σε μία χώρα εξουθενωμένη από πολιτικές αβεβαιότητες.
Παρά το γεγονός πως για ένα μικρό διάστημα κατάφερε να συγκρατήσει την ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση από το να ανατρέψει την κυβέρνησή του, τελικά απέτυχε να εξασφαλίσει την υποστήριξή της. Η προσπάθειά του να προωθήσει έναν προϋπολογισμό με σκληρά μέτρα λιτότητας συνάντησε σφοδρές αντιδράσεις.
Η αποτυχία του Μπαρνιέ να συνεργαστεί με την πολιτικά κατακερματισμένη Εθνοσυνέλευση έφερε την πτώση του. Οι επικριτές του, όπως ο πολιτικός επιστήμονας Μπενζαμέν Μορέλ, χαρακτήρισαν την κοινοβουλευτική του διαχείριση «καταστροφική», ενώ η φήμη του ως εξαιρετικού διαπραγματευτή αμφισβητήθηκε.
Ο Μισέλ Μπαρνιέ, που είχε αναδειχθεί ως κεντρική φιγούρα στις διαπραγματεύσεις για το Brexit, δεν κατάφερε να διαχειριστεί τη ραγδαία επιδείνωση της πολιτικής κρίσης στη Γαλλία. Αντί να επιτύχει την πολυπόθητη συναίνεση, η θητεία του ολοκληρώθηκε με αποτυχία, αφήνοντας πίσω του μία Γαλλία ακόμα πιο διχασμένη και πολιτικά ασταθή.
Σε αναζήτηση νέου πρωθυπουργού
Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν θα απευθύνει διάγγελμα στον γαλλικό λαό την σήμερα, Πέμπτη ανακοίνωσε το Ελιζέ, μετά το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας που έγινε στην Εθνοσυνέλευση και η οποία οδήγησε στην πτώση της κυβέρνησης του Μισέλ Μπαρνιέ.
Δημοσιογραφικές πληροφορίες αναφέρουν ότι ο πρόεδρος της Γαλλίας σκοπεύει να ανακοινώσει τον αντικαταστάτη του Μισέλ Μπαρνιέ μέσα στις επόμενες 24 ώρες.
Στην περίπτωση αυτή θα είναι ο τέταρτος κατά σειρά πρωθυπουργός που γνωρίζει η Γαλλία μέσα στο 2024.
Το κυρίαρχο ερώτημα είναι αν ο νέος πρωθυπουργός θα καταφέρει να έχει διαφορετική τύχη από αυτή του Μισέλ Μπαρνιέ και κυρίως αν θα είναι σε θέση η Γαλλία να έχει έτοιμο τον κρατικό προϋπολογισμό του 2025 πριν από την εκπνοή του 2024.
Μετά την κατάρρευση της κυβέρνησης του Μισέλ Μπαρνιέ ο επικεφαλής του αριστερού κόμματος της Ανυπότακτης Γαλλίας Ζαν Λυκ Μελανσόν ζήτησε την παραίτηση του Εμανουέλ Μακρόν, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «ακόμα και αν διορίζει κάθε τρεις μήνες έναν Μισέλ Μπαρνιέ στην πρωθυπουργία, δεν θα καταφέρει να μείνει στην προεδρία της Δημοκρατίας για τα επόμενα τρία χρόνια».
Από την άλλη, ο Γραμματέας του Σοσιαλιστικού κόμματος Ολιβιέ Φορ δεν έθεσε θέμα παραίτησης του προέδρου της Δημοκρατίας και κάλεσε τον Μακρόν να ακούσει τους Γάλλους και να διορίσει πρωθυπουργό προερχόμενο από τους κόλπους της αριστεράς.
Την ίδια στιγμή, η επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του ακροδεξιού Εθνικού Συναγερμού Μαρίν Λε Πέν κάλεσε τον Γάλλο πρόεδρο να αναλάβει τις ευθύνες του, χωρίς ωστόσο να ζητήσει ξεκάθαρα την παραίτηση του. Αντιθέτως ανέφερε ότι σκοπεύει να αφήσει τον νέο πρωθυπουργό να εργαστεί ούτως ώστε να καταλήξει σε έναν κρατικό προϋπολογισμό αποδεκτό για όλους.
Τι θα γίνει με τον προϋπολογισμό
Σε ό,τι αφορά το μείζον πρόβλημα της έγκρισης του κρατικού προϋπολογισμού της Γαλλίας για το 2025 δύο είναι τα πιθανά σενάρια: Το πρώτο είναι να σχηματιστεί μία νέα κυβέρνηση που με συνοπτικές διαδικασίες θα τον εγκρίνει και το δεύτερο σενάριο είναι, έπειτα από απόφαση της γαλλικής Εθνοσυνέλευσης, να μην καταρτιστεί -μέχρι νεωτέρας- νέος προϋπολογισμός και να συνεχίσει να λειτουργεί το κράτος έχοντας ως οροφή εσόδων και δαπανών αυτές του 2024.
