Κατά την πρώτη του θητεία ως Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών (2017-2021), ο Ντόναλντ Τραμπ υιοθέτησε μια προσέγγιση απέναντι στην Τουρκία που χαρακτηριζόταν από συνδυασμό συνεργασίας και έντασης. Αν και οι δύο χώρες είναι μέλη του ΝΑΤΟ, υπήρξαν στιγμές όπου οι σχέσεις τους δοκιμάστηκαν.
Αντιτουρκικές κινήσεις κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ:
- Κυρώσεις για την αγορά των S-400: Το 2019, η Τουρκία προχώρησε στην αγορά του ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος S-400, προκαλώντας την αντίδραση των ΗΠΑ. Η κυβέρνηση Τραμπ επέβαλε κυρώσεις στην Τουρκία βάσει του νόμου CAATSA (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act), αποκλείοντας την από το πρόγραμμα των μαχητικών αεροσκαφών F-35.
- Οικονομικές κυρώσεις για την κράτηση του πάστορα Μπράνσον: Το 2018, η σύλληψη του Αμερικανού πάστορα Άντριου Μπράνσον στην Τουρκία οδήγησε την κυβέρνηση Τραμπ στην επιβολή κυρώσεων σε Τούρκους αξιωματούχους και στην αύξηση των δασμών σε τουρκικά προϊόντα, προκαλώντας πτώση της τουρκικής λίρας.
- Αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων: Αν και ο Τραμπ δεν προχώρησε σε επίσημη αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων, το Κογκρέσο, με τη στήριξη της κυβέρνησής του, υιοθέτησε ψηφίσματα που αναγνώριζαν τη γενοκτονία, προκαλώντας την έντονη αντίδραση της Τουρκίας.
Προοπτικές για τη δεύτερη θητεία του Τραμπ και οι επιπτώσεις για την Ελλάδα:
Μετά τη νίκη του στις εκλογές του 2024 έναντι της Κάμαλα Χάρις, ο Ντόναλντ Τραμπ αναμένεται να αναλάβει τη δεύτερη θητεία του ως Πρόεδρος των ΗΠΑ. Η εξέλιξη αυτή δημιουργεί προσδοκίες στην Ελλάδα για μια πιο ευνοϊκή αμερικανική πολιτική απέναντι στα ελληνοτουρκικά ζητήματα.
- Ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας με την Ελλάδα: Κατά την πρώτη του θητεία, η κυβέρνηση Τραμπ ενίσχυσε τις στρατιωτικές σχέσεις με την Ελλάδα, υπογράφοντας τη Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) το 2019. Αναμένεται ότι αυτή η συνεργασία θα συνεχιστεί και θα ενισχυθεί περαιτέρω, προσφέροντας στην Ελλάδα μεγαλύτερη αμυντική υποστήριξη.
- Πιέσεις προς την Τουρκία για σεβασμό του διεθνούς δικαίου: Η κυβέρνηση Τραμπ είχε επιδείξει προθυμία να επιβάλει κυρώσεις στην Τουρκία όταν αυτή παραβίαζε διεθνείς κανόνες. Είναι πιθανό ότι θα συνεχίσει να ασκεί πιέσεις στην Άγκυρα για σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
- Οικονομικές κυρώσεις και εμπόριο: Η επιβολή οικονομικών κυρώσεων στην Τουρκία κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ έδειξε την προθυμία του να χρησιμοποιήσει οικονομικά μέσα για την επίτευξη πολιτικών στόχων. Αυτό μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά για την Τουρκία σε περίπτωση που επιδιώξει ενέργειες που θα μπορούσαν να αποσταθεροποιήσουν την περιοχή.
Συνολικά, η δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ ενδέχεται να προσφέρει στην Ελλάδα ευκαιρίες για ενίσχυση της στρατηγικής της θέσης στην Ανατολική Μεσόγειο, μέσω της στενότερης συνεργασίας με τις ΗΠΑ και της αποτροπής επιθετικών ενεργειών από την πλευρά της Τουρκίας.
Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι οι σχέσεις δύο χωρών εξαρτώνται από τις κυβερνήσεις και των δύο χωρών, όχι μόνο της μίας. Και μην ξεχνάμε επίσης, ότι στην πρώτη θητεία του Τραμπ, η Ελλάδα είχε Τσίπρα…
