Στην ενταξιακή προοπτική των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων και ειδικότερα της Αλβανίας και της Σερβίας αναφέρθηκε ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής Ευρωπαϊκής Ένωσης – Δυτικών Βαλκανιών.
«Η Ελλάδα έχει υποστηρίξει επί της αρχής την ενταξιακή προοπτική όλων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, λαμβάνοντας όμως υπόψη την πραγματικότητα ότι οι χώρες αυτές πρέπει να κάνουν τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις έτσι ώστε να προσαρμοστούν με το ευρωπαϊκό κεκτημένο» τόνισε μεταξύ άλλων ο πρωθυπουργός.
«Θα ήθελα να κάνω μια ξεχωριστή αναφορά σε δύο χώρες, οι οποίες θα φιλοξενηθούν σήμερα εδώ, στο κτίριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Πρώτον, όσον αφορά στη Σερβία, είχα την ευκαιρία πριν από λίγες ημέρες να στείλω μία επιστολή σε όλους τους ομολόγους μου, ζητώντας τους να ευθυγραμμιστούν με τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έτσι ώστε να ανοίξουμε ένα ακόμη κεφάλαιο ενταξιακών διαπραγματεύσεων είπε ακόμη ο Έλληνας πρωθυπουργός και αναφέρθηκε ξεχωριστά σε Σερβία και Αλβανία:
«Όσον αφορά στη Σερβία. Θεωρώ απολύτως απαραίτητο η Σερβία να επιταχύνει τον δρόμο της προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι η μεγαλύτερη χώρα των Δυτικών Βαλκανίων. Είναι σημείο αναφοράς για τη σταθερότητα στην περιοχή και αισθάνομαι ότι τώρα έχει έρθει η ώρα να στείλουμε ένα μήνυμα στη Σερβία και στον σερβικό λαό ότι εννοούμε αυτό που λέμε ότι θέλουμε την Σερβία ως μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας. Η Σερβία γνωρίζει τι πρέπει να κάνει από την δική της πλευρά προκειμένου να εναρμονίσει τις αποφάσεις της όσον αφορά στην εξωτερική πολιτική με τις κοινές αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όμως θεωρώ ότι τώρα έχει έρθει η ώρα να στείλουμε ένα ξεκάθαρο μήνυμα στην Σερβία ότι η θέση της είναι στην ευρωπαϊκή οικογένεια» είπε ο κ. Μητσοτάκης και συνέχισε:
«Η δεύτερη χώρα στην οποία θέλω να αναφερθώ είναι η Αλβανία. Και καθώς χθες προηγήθηκε η δεύτερη Διακυβερνητική Επιτροπή που εισηγήθηκε το άνοιγμα ενός ακόμη κεφαλαίου διαπραγματεύσεων, θέλω να τονίσω για ακόμα μία φορά ότι η Ελλάδα είναι ουσιαστικά ο θεματοφύλακας της ευρωπαϊκής πορείας της Αλβανίας και ότι τα ζητήματα τα οποία αφορούν την προστασία της ελληνικής Εθνικής μειονότητας, η κατοχύρωση των περιουσιακών τους δικαιωμάτων, το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού, δεν είναι διμερή ζητήματα.
Είναι ζητήματα τα οποία πια αφορούν τις σχέσεις της Αλβανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και είμαι ικανοποιημένος από το γεγονός ότι για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια έχουμε μια σημαντική κινητικότητα από πλευράς Αλβανίας στην αντιμετώπιση των ζητημάτων αυτών και θα έλεγα ότι αυτό είναι και αυτή είναι και η καλύτερη απόδειξη γιατί τελικά η ευρωπαϊκή πορεία των βαλκανικών χωρών μπορεί να οδηγήσει και στην επίλυση χρόνιων τέτοιων ζητημάτων, όταν αυτά ανάγονται από διμερή σε ευρωπαϊκά».
Συνάντηση με τον υπουργό Εξωτερικών Σερβίας, Μάρκο Ντούριτς
Νωρίτερα σήμερα, Τετάρτη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης συναντήθηκε με τον υπουργό Εξωτερικών της Σερβίας, Μάρκο Ντούριτς, με τον οποίο συνομίλησε και ο ομόλογός του, Γιώργος Γεραπετρίτης. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης συζητήθηκαν οι εξαιρετικές διμερείς σχέσεις και η ευρωπαϊκή πορεία της Σερβίας. Ο πρωθυπουργός επανέλαβε τη στήριξη της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή προοπτική της Σερβίας και, ενόψει της αποψινής Συνόδου Κορυφής ΕΕ – Δυτικών Βαλκανίων στις Βρυξέλλες, υπογράμμισε ότι η χώρα μας στηρίζει το άνοιγμα της Δέσμης 3 των Διαπραγματευτικών Κεφαλαίων της Σερβίας.
«Η Ελλάδα λαμβάνει σαφή θέση, η ένταξη της Σερβίας στην ΕΕ αποτελεί γεωπολιτικής φύσεως αναγκαιότητα», ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης μετά τη συνάντησή του με τον υπουργό Εξωτερικών της Σερβίας. «Οφείλουμε να αναγνωρίζουμε τις προσπάθειες που καταβάλλετε και να συμβάλλουμε έμπρακτα στη δυναμική της ενταξιακής πορείας της χώρας», τόνισε χαρακτηριστικά.
Όπως επεσήμανε, Ελλάδα και Σερβία διατηρούν μακροχρόνιες ιστορικές, πολιτιστικές και θρησκευτικές σχέσεις και το 2019, στο 3ο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, οι διμερείς μας σχέσεις αναβαθμίστηκαν σε στρατηγικού χαρακτήρα. «Προσβλέπουμε στη διοργάνωση του επόμενου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας στο προσεχές μέλλον», σημείωσε. Οι δύο υπουργοί υπέγραψαν μετά τη συνάντηση Μνημόνιο Κατανόησης για τη συνεργασία μεταξύ Ελλάδας-Σερβίας.
Ο υπουργός Εξωτερικών υπενθύμισε πως σήμερα πραγματοποιείται στις Βρυξέλλες η Σύνοδος Κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων και υπογράμμισε τη σταθερή στήριξη της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή προοπτική της Σερβίας.
Αυτό εξάλλου, όπως υπενθύμισε, ανέδειξε ο πρωθυπουργός σε επιστολή του προς τους αρχηγούς των κυβερνήσεων των κρατών μελών της ΕΕ προ ολίγων ημερών, καλώντας τους να υιοθετήσουν την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το άνοιγμα της 3ης Δέσμης Διαπραγματευτικών Κεφαλαίων με τη Σερβία και καλώντας τη χώρα να πράξει ακόμη περισσότερα για την πλήρη ευθυγράμμιση με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, στέλνοντας όμως και ένα μήνυμα στο σερβικό λαό για το ευρωπαϊκό του όραμα.
«Ήταν η Ελλάδα που πρωτοστάτησε με την Ατζέντα της Θεσσαλονίκης του 2003 στην ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ως τη μόνο οδό για την παγίωση της σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή», ανέφερε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε πως «την πολιτική αυτή επιβεβαιώσαμε με επιστολή που στείλαμε ως ομάδα χωρών Φίλων των Δυτικών Βαλκανίων προς τη νέα ύπατη εκπρόσωπο της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας, σχετικά με την επιτάχυνση της διαδικασίας διεύρυνσης των κρατών των Δυτικών Βαλκανίων».
Ως προς το Κόσοβο, ο κ. Γεραπετρίτης σημείωσε πως η θέση της Ελλάδας παραμένει σταθερή. «Η Ελλάδα υποστηρίζει τη διαδικασία διαλόγου μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας. Εκφράζουμε την ικανοποίησή μας για τη συμφωνία που επιτεύχθηκε στις Βρυξέλλες χθες, σχετικά με την Κοινής Επιτροπή Σερβίας και Κοσόβου για τους Αγνοούμενους». Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, συζητήθηκε η διμερής οικονομική συνεργασία και η περαιτέρω διεύρυνση και εμβάθυνση αυτής. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην ανάπτυξη των επενδυτικών μας σχέσεων, ενώ συζητήθηκε η διοργάνωση της διεθνούς έκθεσης EXPO 2027 στο Βελιγράδι, την οποία υποστηρίξαμε, όπως είπε ο υπουργός.
Ακόμη οι δύο υπουργοί συζήτησαν για την προώθηση έργων διασυνδεσιμότητας: στον τομέα των μεταφορών, τη σιδηροδρομική σύνδεση Πειραιάς-Θεσσαλονίκη-Σκόπια-Βελιγράδι-Κεντρική Ευρώπη και της ενέργειας, τον Κάθετο Διάδρομο, τον αγωγό Φυσικού Αερίου Ελλάδας-Βουλγαρίας IGB (Natural Gas Interconnector Greece Bulgaria) και Σερβίας-Βουλγαρίας ISB (Natural Gas Interconnector Bulgaria-Serbia), «όλες δράσεις κρίσιμες για την ενεργειακή αυτοδιάθεση των χωρών μας».
Ο κ. Γεραπετρίτης επεσήμανε πως το διμερές εμπόριο και ο τουρισμός είναι δύο τομείς που αντικατοπτρίζουν το εξαιρετικό επίπεδο συνεργασίας των δύο χωρών και το 2023 είχαμε ρεκόρ εμπορικών συναλλαγών, κοντά στα 800 εκατ., ενώ ήδη φέτος διαφαίνεται ακόμη μεγαλύτερη αύξηση. Στον δε τομέα του αθλητισμού, ανέφερε: «Εμπιστευόμαστε στα χέρια ενός Σέρβου προπονητή, του Ιβάν Γιοβάνοβιτς, την εθνική Ελλάδος ποδοσφαίρου». Ακόμη ευχαρίστησε τη σερβική κυβέρνηση για την άμεση ανταπόκριση και την αλληλεγγύη προς την Ελλάδα στην προσπάθεια κατάσβεσης των φετινών πυρκαγιών.
Συζητήθηκαν ακόμη οι περιφερειακές και διεθνείς εξελίξεις και βεβαίως, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η κρίση στη Μέση Ανατολή. «Η ελληνική εξωτερική πολιτική έχει επιλέξει στάση αρχής σε όλα τα πεδία, με απόλυτη προσήλωση στο διεθνές δίκαιο», επεσήμανε και πρόσθεσε: «Η ειρηνική επίλυση διαφορών οφείλει να αποτελέσει τη Λυδία λίθο της διεθνούς αρχιτεκτονικής ασφαλείας. Στο πλαίσιο αυτό, ο ρόλος των Διεθνών Οργανισμών και της πολυμερούς διπλωματίας, είναι ιδιαίτερα κρίσιμος».
