Μετά από 40 χρόνια γεμάτα καθυστερήσεις, διαφωνίες, πολιτικές αντιπαραθέσεις και αμφισβήτηση, το Μετρό Θεσσαλονίκης εγκαινιάστηκε στις 30 Νοεμβρίου 2024. Η ιστορία ενός έργου-σύμβολο για την πόλη δείχνει πως η αποφασιστικότητα και η σωστή διαχείριση μπορούν να φέρουν αποτέλεσμα, παρά την «χολή» που δεν έλειψε από την πορεία του.
Ένα όραμα που γεννήθηκε το 1982
Το Μετρό Θεσσαλονίκης πρωτοσχεδιάστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ως μια απάντηση στις αυξανόμενες ανάγκες συγκοινωνίας μιας πόλης που διαρκώς αναπτυσσόταν. Το 1986, έγινε η πρώτη σοβαρή προσπάθεια να υλοποιηθεί το έργο, όμως γρήγορα εγκαταλείφθηκε λόγω έλλειψης χρηματοδότησης και πολιτικής βούλησης. Το σχέδιο επανήλθε το 1992, όταν παρουσιάστηκε η ιδέα ενός σύγχρονου υπόγειου συστήματος συγκοινωνίας που θα εξυπηρετούσε το κέντρο της πόλης και τις περιφερειακές περιοχές.
Παρά τις καλές προθέσεις, το Μετρό Θεσσαλονίκης έγινε συνώνυμο της αδράνειας και των διαρκών αναβολών. Από τη δεκαετία του 1990 έως και το 2010, το έργο ξεκινούσε και σταματούσε, με τις καθυστερήσεις να αποδίδονται σε ανασκαφές, αστοχίες στη μελέτη και, φυσικά, στην πολιτική αντιπαράθεση.
Η αποφασιστικότητα της κυβέρνησης Μητσοτάκη
Το 2019, όταν ανέλαβε η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, το έργο είχε ήδη γίνει αντικείμενο σφοδρής πολιτικής αντιπαράθεσης. Ειδικά η περίοδος 2015-2019 σημαδεύτηκε από τις δηλώσεις της τότε κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, η οποία παρουσίαζε «μουσαμάδες» στον σταθμό Βενιζέλου ως απόδειξη της προόδου του έργου. Αντί για Μετρό, οι Θεσσαλονικείς βρέθηκαν αντιμέτωποι με μουσαμάδες που παρουσίαζαν τη μακέτα ενός ανύπαρκτου έργου.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, ωστόσο, πήρε μια ξεκάθαρη απόφαση: το έργο έπρεπε να ολοκληρωθεί, και μάλιστα με ρεαλιστικά χρονοδιαγράμματα. Με το σύνθημα «Το Μετρό δεν είναι για τις μακέτες, είναι για τους πολίτες», προχώρησε σε δύσκολες, αλλά απαραίτητες αποφάσεις. Το ζήτημα των αρχαιοτήτων στον σταθμό Βενιζέλου, που είχε προκαλέσει τεράστιες καθυστερήσεις, διευθετήθηκε με την υιοθέτηση μιας λύσης που διασφάλιζε τόσο την προστασία των αρχαιοτήτων όσο και την πρόοδο του έργου.
Το χρονικό της ολοκλήρωσης
Από το 2020 και έπειτα, οι εργασίες στο Μετρό προχώρησαν με ρυθμούς που έμοιαζαν πρωτόγνωροι για τα δεδομένα της Θεσσαλονίκης. Οι σταθμοί ολοκληρώθηκαν σταδιακά, ενώ οι δοκιμές ξεκίνησαν το 2023, δίνοντας στους Θεσσαλονικείς μια πρώτη γεύση της νέας πραγματικότητας που τους περίμενε.
Οι προκλήσεις, φυσικά, δεν έλειψαν. Από την πανδημία του COVID-19, που δυσχέρανε τη ροή των εργασιών, μέχρι τις νομικές ενστάσεις που συνεχίζονταν σχετικά με τον τρόπο διαχείρισης των αρχαιοτήτων, η ολοκλήρωση του έργου έμοιαζε με έναν αγώνα δρόμου μετ’ εμποδίων. Παρ’ όλα αυτά, η κυβέρνηση έδειξε αποφασιστικότητα, επιμένοντας ότι το Μετρό έπρεπε να είναι έτοιμο μέχρι το τέλος του 2024.
Η μέρα των εγκαινίων
Στις 30 Νοεμβρίου 2024, το όνειρο έγινε πραγματικότητα. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης εγκαινίασε το έργο, παρουσία πλήθους Θεσσαλονικέων που κατέκλυσαν τους σταθμούς για να δουν από κοντά το πολυαναμενόμενο έργο. Οι νέες γραμμές, σύγχρονες και πλήρως λειτουργικές, υπόσχονται να αλλάξουν την καθημερινότητα χιλιάδων πολιτών, μειώνοντας τον χρόνο μετακίνησης και προσφέροντας μια βιώσιμη εναλλακτική λύση για τη μετακίνηση στην πόλη.
«Σήμερα, αποδεικνύουμε ότι όταν υπάρχει πολιτική βούληση, κανένα έργο δεν είναι αδύνατο», δήλωσε ο πρωθυπουργός, υπογραμμίζοντας πως η ολοκλήρωση του Μετρό Θεσσαλονίκης είναι μια νίκη όχι μόνο για την πόλη, αλλά και για τη χώρα συνολικά.
Η «χολή» της αντιπολίτευσης
Η επιτυχία του έργου, βέβαια, δεν άφησε αμέτοχη την αντιπολίτευση, που έσπευσε να σχολιάσει τα εγκαίνια με ειρωνεία και αρνητισμό. Στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ υπενθύμισαν την κριτική που είχαν δεχθεί το 2018, όταν είχαν παρουσιάσει τη μακέτα του σταθμού Βενιζέλου, υποστηρίζοντας πως η σημερινή κυβέρνηση απλώς συνέχισε το δικό τους έργο.
Η απάντηση από κυβερνητικά στελέχη ήταν άμεση: «Τα σκυλιά αλυχτούν, αλλά το καραβάνι προχωρά», ήταν το μήνυμα που επικράτησε, θέλοντας να δείξει πως η πρόοδος δεν σταματά από την αμφισβήτηση. Η Θεσσαλονίκη πλέον έχει το Μετρό της και κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την αλλαγή που θα φέρει στην καθημερινότητα της πόλης.
Το μέλλον της Θεσσαλονίκης με το Μετρό
Η λειτουργία του Μετρό Θεσσαλονίκης σηματοδοτεί μια νέα εποχή για την πόλη. Με 13 σταθμούς, δύο γραμμές και δυνατότητα εξυπηρέτησης 300.000 επιβατών καθημερινά, το Μετρό υπόσχεται να ανακουφίσει το κυκλοφοριακό πρόβλημα και να δώσει ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη.
Η επέκταση του έργου προς τη Δυτική Θεσσαλονίκη και το Αεροδρόμιο «Μακεδονία» βρίσκεται ήδη σε σχεδιασμό, με την κυβέρνηση να δεσμεύεται ότι δεν θα επαναληφθούν οι καθυστερήσεις του παρελθόντος.
Ένα έργο για την πόλη, πέρα από πολιτικές διαφορές
Το Μετρό Θεσσαλονίκης, παρά τις πολιτικές διαμάχες που το περιέβαλαν, είναι πλέον πραγματικότητα. Η ιστορία του δείχνει πως τα μεγάλα έργα απαιτούν υπομονή, επιμονή και, κυρίως, πολιτική βούληση. Η ολοκλήρωσή του δεν ανήκει σε μία μόνο κυβέρνηση ή πολιτικό κόμμα, αλλά σε όλους τους Θεσσαλονικείς που περίμεναν υπομονετικά για δεκαετίες.
Σήμερα, η πόλη γιορτάζει το αποτέλεσμα μιας δύσκολης αλλά επιτυχημένης διαδρομής. Και όπως λέει και η λαϊκή ρήση, «τα σκυλιά αλυχτούν, αλλά το καραβάνι προχωρά». Στην περίπτωση του Μετρό Θεσσαλονίκης, το καραβάνι έφτασε επιτέλους στον προορισμό του.
