Ο αρχηγός του ισραηλινού στρατού, αντιστράτηγος Εϊάλ Ζαμίρ, ανακοίνωσε την Κυριακή σημαντικές αλλαγές στις ένοπλες δυνάμεις, καλώντας περίπου δώδεκα ανώτερους αξιωματικούς για να τους ενημερώσει ότι θα απομακρυνθούν από τις θέσεις τους ή θα τιμωρηθούν. Οι κυρώσεις αυτές σχετίζονται με τα σοβαρά λάθη που οδήγησαν στην αιματηρή επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μέχρι σήμερα προσπάθεια απόδοσης ευθυνών στο στράτευμα μετά την επίθεση που πυροδότησε τον πόλεμο στη Γάζα. Αν και δεν αγγίζει την ανώτατη στρατιωτική ηγεσία, η απόφαση έχει μεγάλη συμβολική σημασία, σε μια περίοδο όπου η δημόσια συζήτηση στο Ισραήλ είναι έντονη γύρω από τις κρατικές και στρατιωτικές αποτυχίες.
Ο Ζαμίρ τόνισε ότι ο στρατός «απέτυχε στην βασική του αποστολή» να προστατεύσει τους πολίτες, κάνοντας λόγο για «σοβαρή και συστημική αποτυχία». Εξήγησε πως, μετά από εξέταση των στοιχείων, αποφάσισε να επιβάλει προσωπικές συνέπειες σε όσους αξιωματικούς έφεραν ευθύνη. Τα ονόματα δεν δημοσιοποιήθηκαν, αλλά έγινε γνωστό ότι οι περισσότεροι από αυτούς υπηρετούσαν σε μονάδες εφεδρείας και θα αποδεσμευθούν, ενώ άλλοι θα δεχτούν πειθαρχικές ποινές.
Οι κινήσεις αυτές ακολουθούν την ανακοίνωση του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου για επίσημη κρατική έρευνα, απόφαση που δεν ικανοποίησε πολλούς επικριτές του, οι οποίοι ζητούν πλήρως ανεξάρτητη έρευνα. Διαδηλώσεις υπέρ αυτής της θέσης συνεχίζονται στο Τελ Αβίβ.
Η απόφαση του Ζαμίρ βασίζεται σε ανεξάρτητο έλεγχο των εσωτερικών ερευνών, ο οποίος έδειξε ότι η προσωπική ευθύνη συγκεκριμένων αξιωματικών δεν είχε καταγραφεί επαρκώς στις πρώτες επίσημες παρουσιάσεις. Από τον Φεβρουάριο ήδη υπήρχαν ενδείξεις ότι ανώτατοι αξιωματικοί είχαν υποτιμήσει τη Χαμάς και αγνόησαν σημάδια μεγάλης επικείμενης επίθεσης, χωρίς όμως τότε να αποδοθούν ευθύνες.
Ο Ζαμίρ, που ανέλαβε καθήκοντα τον Μάρτιο, επανεξέτασε τις έρευνες της προηγούμενης ηγεσίας, μετά και την παραίτηση του προκατόχου του, Χερζί Χαλεβί, ο οποίος είχε αποδεχτεί μέρος της ευθύνης για όσα συνέβησαν.
Η επίθεση της Χαμάς κόστισε τη ζωή σε περίπου 1.200 ανθρώπους και οδήγησε στην απαγωγή περίπου 250 ακόμη. Από τότε, σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας της Γάζας, σχεδόν 70.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί στις ισραηλινές επιχειρήσεις.
Παρά τις κυρώσεις, ο Ζαμίρ μίλησε με εκτίμηση για τους αξιωματικούς, δηλώνοντας ότι δεν είναι εύκολο να λαμβάνει αποφάσεις που επηρεάζουν ανθρώπους με σημαντική προσφορά. Ωστόσο, υπογράμμισε πως χωρίς ενίσχυση της έννοιας της ευθύνης, το σύστημα θα χάσει την εμπιστοσύνη των πολιτών.
