«Και γιατί είπαμε είχαν οι καθηγητές σας στάση εργασίας σήμερα;» ρωτάω αμέριμνη έναν νεαρό στην παραλία της Γλυφάδας.
Εκείνος έτοιμος να απολαύσει το πρόωρο καλοκαίρι κι εγώ κάνω διάλειμμα από τα «πρέπει» και τον ζηλεύω λιγάκι για την ξενοιασιά του.
«Κάτι για να μην γίνει η Pisa, μας είπαν», μου απαντά και η αλήθεια είναι πως μένω λίγο άναυδη καθώς αν και μάνα εφήβων, την μόνη Pisa που ξέρω, είναι αυτή στην Ιταλία.
Καταφεύγω στον κινητό παντογνώστη και διαπιστώνω πως η PISA είναι ένα διεθνές πρόγραμμα για την αξιολόγηση των μαθητών, υπό την οργάνωση του ΟΟΣΑ (Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη: ένας διεθνής οργανισμός που συλλέγει δεδομένα και προτείνει κατευθύνσεις για τη λειτουργία διάφορων θεσμών, μεταξύ των οποίων και της εκπαίδευσης). Κύριος στόχος, σύμφωνα με την επίσημη θέση του προγράμματος, είναι «η αξιολόγηση του εύρους των γνώσεων και των δεξιοτήτων των μαθητών». Με αυτόν τον τρόπο κάθε χώρα συγκεντρώνει στοιχεία για την αποτελεσματικότητα του εκπαιδευτικού έργου.
Και φέτος, μαθητές της ΣΤ Δημοτικού και της Γ Γυμνασίου, διαγωνίζονταν στην Νεοελληνική Γλώσσα και στα Μαθηματικά.
Και γιατί δηλαδή είμαστε ενάντιοι σε κάτι τέτοιο;
Ποιο είναι το πρόβλημά μας;
Να μην δούμε τα χάλια μας;
Έχεις δοκιμάσει να ανταλλάξεις γραπτά μηνύματα με έφηβο τα τελευταία χρόνια;
Έχεις προσπαθήσει να εμβαθύνεις λίγο στην γνώση τους στην Ελληνική Γλώσσα;
Μήπως επειδή θα διαπιστώσουμε το τεράστιο κενό στο εκπαιδευτικό σύστημα;
Σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα εγκλωβισμένο στο κατεστημένο και στις καλά χτισμένες συνήθειες του παρελθόντος.
Εκεί που το μεράκι κι η δημιουργικότητα, έχουν από καιρό εκλείψει.
Κι αν κάνας καινούριος δοκιμάσει να ταράξει τα νερά, έρχεται το «σύστημα» και τον επαναφέρει «στην τάξη».
«Τόσο όσο» γνώση, γιατί «τόσο όσο» είναι και οι δυνατότητες των εκπαιδευτικών. Μετρημένες ώρες, μετρημένα μαθήματα, σε κακογραμμένα βιβλία, σε ακατανόητη ροή, που αφήνουν πίσω τους παιδιά σε απόγνωση και γονείς σε νευρική κρίση.
Κι αν τολμήσεις να εισάγεις και τις από καιρό αφορισμένες λέξεις της «αξιολόγησης» και της «επανεκπαίδευσης», έχεις μπει στο στόχαστρο για τα καλά, από όποιο μετερίζι κι αν εκφράζεσαι.
Η αξιολόγηση λέει θα ευνοήσει τα ιδιωτικά σχολεία και θα εξαθλιώσει τη δημόσια και δωρεάν εκπαίδευση.
Μα δεν ξέρω αν σας τα είπανε τα νέα, δεν υπάρχει δημόσια εκπαίδευση.
Οι αναξιολόγητοι καθηγητές, ξεχασμένοι από το σύστημα μέχρι να πάρουν σύνταξη και να πάνε τη ζωή τους παρακάτω, κρατάνε στα χέρια τους και παίζουν κομπολόι με την ψυχολογία των παιδιών, την οικονομική ευμάρεια της οικογένειας και το μέλλον.
Κι είναι όλοι έτσι;
Όχι! Φυσικά και όχι!
Μη σου πω πως οι περισσότεροι, είναι αξιολογότατοι. Θυμούνται γιατί μπήκαν στο λειτούργημα αυτό και προσπαθούν.
Προσπαθούν να επιβιώσουν κι εκείνοι γιατί όταν αντιστέκονται, ο πόλεμος είναι ανηλεής.
Γιατί το δικό τους «παραπάνω», θα δώσει έμφαση στην ανεπάρκεια των λίγων. Λίγων, αλλά οργανωμένων και ισχυρών.
Κι έτσι ο φαύλος κύκλος ανακυκλώνεται χρόνια τώρα.
Και φτάσαμε στο 2024, να μιλάμε για τα αυτονόητα.
Για αξιολόγηση γνώσεων, για αξιολόγηση ψυχικής υγείας, για μεταρρυθμίσεις ουσιαστικές, που θα κάνουν το σχολείο, το δημόσιο σχολείο, πραγματική κοιτίδα γνώσης.
Θέλει γερό στομάχι για να τολμήσεις να αγγίξεις το κατεστημένο. Θέλει πείσμα και αποφασιστικότητα, και για πρώτη φορά στα μεταπολιτευτικά χρόνια, δείχνει να υπάρχει μια ομάδα ανθρώπων που δεν είναι αποκυήματα κομματικού σωλήνα. Που δεν θα κοιτάξουν πώς θα εξασφαλίσουν τις λιγότερες αντιδράσεις και τις λιγότερες απεργίες, αλλά θα τολμήσουν να προχωρήσουν σε ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις.
Γιατί αν μη τι άλλο, καθένας που κρατά το μέλλον και την εκπαίδευση παιδιών στα χέρια του, θα έπρεπε να θυμάται πως στη ζωή αυτή η γνώση είναι δύναμη.
