Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται κοντά σε συμφωνία για τη χορήγηση ενός σημαντικού δανείου στην Ουκρανία, χρησιμοποιώντας ως εγγύηση τα δεσμευμένα ρωσικά κεφάλαια, τα οποία βρίσκονται παγωμένα σε ευρωπαϊκές χρηματοοικονομικές δομές. Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Guardian, οι συνομιλίες βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο και στόχος είναι η συμφωνία να οριστικοποιηθεί έως το τέλος του 2025.
Το υπό διαμόρφωση σχέδιο προβλέπει την παροχή άτοκου δανείου ύψους 140 δισ. ευρώ στο Κίεβο, προκειμένου να ενισχυθεί η οικονομική και στρατιωτική του ανθεκτικότητα απέναντι στη ρωσική εισβολή. Ως εγγύηση θα χρησιμοποιηθούν τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας, τα οποία φυλάσσονται μέσω της Euroclear στο Βέλγιο.
Η πρόταση, που παρουσιάστηκε σε έγγραφο της Κομισιόν, δεν προβλέπει την άμεση κατάσχεση των ρωσικών κεφαλαίων, αλλά την αξιοποίησή τους στο πλαίσιο μιας μελλοντικής συμφωνίας αποζημιώσεων, όταν ολοκληρωθεί ο πόλεμος.
Εσωτερικές και διεθνείς ισορροπίες
Το θέμα τέθηκε επί τάπητος κατά τη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της G7 στην Ουάσιγκτον και αναμένεται να συζητηθεί εκτενώς στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες την Πέμπτη. Παρόλο που η στάση των Ηνωμένων Πολιτειών παραμένει ασαφής, η στήριξή τους, ακόμη και σε πολιτικό επίπεδο, θεωρείται καθοριστικής σημασίας.
Ο Πολωνός ΥΠΕΞ, Ράντοσλαβ Σικόρσκι, δήλωσε αισιόδοξος για μια θετική έκβαση, υπογραμμίζοντας ότι «είτε θα αξιοποιήσουμε τα κεφάλαια του επιτιθέμενου είτε θα βάλουμε τα δικά μας. Η επιλογή είναι προφανής».
Η ανάγκη για νέα στήριξη
Η Ουκρανία, που αντιμετωπίζει σοβαρό δημοσιονομικό έλλειμμα λόγω του πολέμου, εκτιμά ότι θα χρειαστεί τουλάχιστον 50 δισ. δολάρια σε διεθνή βοήθεια μέχρι το 2026. Παράλληλα, η αβεβαιότητα σχετικά με τη στήριξη των ΗΠΑ και οι πιέσεις στις ευρωπαϊκές οικονομίες επιταχύνουν τις πρωτοβουλίες για την εξεύρεση σταθερών πόρων χρηματοδότησης.
Βέλγιο και άλλες χώρες που φιλοξενούν σημαντικά ποσά των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων ζητούν εγγυήσεις ότι δεν θα επωμιστούν μονομερώς τις επιπτώσεις, ειδικά σε περίπτωση νομικών προκλήσεων ή αποτυχίας του σχεδίου.
Το Ηνωμένο Βασίλειο, παρότι διατηρεί περιορισμένα ρωσικά κεφάλαια, εμφανίζεται θετικό στο να συμβάλει στην παροχή οικονομικής κάλυψης, εφόσον προχωρήσει η πρόταση της Κομισιόν με τη στήριξη της G7.
Η μεταστροφή των «επιφυλακτικών»
Αξιοσημείωτη είναι η μεταβολή στάσης από μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία. Αρχικά διατηρούσαν επιφυλάξεις λόγω των πιθανών συνεπειών στην οικονομική σταθερότητα, ωστόσο πλέον στηρίζουν ενεργά τη λύση. Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, σε άρθρο του στους Financial Times, τάχθηκε υπέρ της χρήσης των παγωμένων κεφαλαίων για την ενίσχυση της Ουκρανίας, επισημαίνοντας ότι απαιτείται μια «νέα ώθηση» ώστε να ανατραπούν οι στρατηγικοί υπολογισμοί της Ρωσίας.
Νομικά και πολιτικά εμπόδια
Το σχέδιο προϋποθέτει τη συνέχιση του παγώματος των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων και εξετάζεται η ενεργοποίηση νομικού μηχανισμού που θα παρακάμψει το ενδεχόμενο βέτο από κράτη-μέλη, όπως η Ουγγαρία, που θεωρείται φιλικά προσκείμενη προς τη Μόσχα.
