Η 16η Σύνοδος των Συμβαλλόμενων Μερών (COP16) της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης (UNCCD) πραγματοποιήθηκε στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας από τις 2 έως τις 13 Δεκεμβρίου 2024. Αυτή η διοργάνωση δεν ήταν απλώς άλλη μία σύνοδος – ήταν μια ιστορική στιγμή που συνέπεσε με την 30ή επέτειο της UNCCD, ενώ ήταν και η πρώτη φορά που φιλοξενήθηκε στη Μέση Ανατολή, μια περιοχή που «καίγεται» από την ερημοποίηση και τις ξηρασίες.
Οι μεγάλες προκλήσεις και τολμηροί στόχοι
Με σύνθημα «Η Γη μας. Το Μέλλον μας.», η COP16 έβαλε στο τραπέζι μερικά από τα πιο φλέγοντα ζητήματα της εποχής:
- Ανθεκτικότητα στις ξηρασίες: Η αυξανόμενη συχνότητα και σφοδρότητα των ξηρασιών απαιτεί πιο αποτελεσματικά συστήματα πρόληψης και διαχείρισης.
- Αποκατάσταση γης: Βιώσιμες πρακτικές που μπορούν να επαναφέρουν υποβαθμισμένα εδάφη στη ζωή.
- Χρηματοδότηση και μετανάστευση: Οικονομικά εργαλεία για τη στήριξη αυτών των προσπαθειών και η σύνδεση της υποβάθμισης της γης με τη μετανάστευση.
Διάλογοι υψηλού επιπέδου και το μήνυμα της δράσης
Η σύνοδος περιλάμβανε κορυφαίες συζητήσεις:
- Προετοιμασία για την ξηρασία: Πώς μπορούμε να αντιδράσουμε γρήγορα και αποτελεσματικά;
- Χρηματοδότηση: Πώς θα κινητοποιηθούν οι πόροι που απαιτούνται για την αλλαγή;
- Η σύνδεση γης και μετανάστευσης: Πώς η ερημοποίηση οδηγεί τους ανθρώπους σε αναγκαστική μετακίνηση;
Οι αποφάσεις που πάρθηκαν – και αυτές που αναβλήθηκαν
Παρόλο που υπήρξε μεγάλη πρόοδος, η COP16 δεν κατάφερε να καταλήξει σε νομικά δεσμευτική συμφωνία για την αντιμετώπιση της ξηρασίας. Το ζήτημα αυτό μετατίθεται για τη COP17 που θα γίνει στη Μογγολία το 2026.
Ωστόσο, η σύνοδος δεν έμεινε χωρίς αποτελέσματα. Δεσμεύσεις ύψους 12 δισεκατομμυρίων δολαρίων ανακοινώθηκαν για έργα αποκατάστασης και προετοιμασίας για την ξηρασία, μέσω πρωτοβουλιών όπως η Παγκόσμια Συνεργασία Ανθεκτικότητας στη Ξηρασία του Ριάντ.
Γιατί έχει σημασία η COP16
Αυτή η σύνοδος θύμισε σε όλους ότι η καταπολέμηση της ερημοποίησης και η προστασία της γης δεν είναι απλώς περιβαλλοντικά ζητήματα – είναι ζήτημα επιβίωσης. Η δράση χρειάζεται τώρα. Η αναβολή της δεσμευτικής συμφωνίας για την ξηρασία δείχνει πόσο δύσκολες είναι οι διεθνείς διαπραγματεύσεις, αλλά τα βήματα που έγιναν μας φέρνουν πιο κοντά σε λύσεις.
Η COP16 έβαλε τη βάση. Τώρα η σκυτάλη περνάει στη Μογγολία και την COP17, όπου αναμένεται η παγκόσμια κοινότητα να αποδείξει αν μπορεί να συνεργαστεί πραγματικά για έναν κοινό στόχο.
Η γη είναι το σπίτι μας. Και ο χρόνος πιέζει.
Η νέα οικονομία του περιβάλλοντος: Μπορούν τα δέντρα να γίνουν κερδοφόρα; – O Hares Youssef στην COP16
Πόσο κοστίζει η ρύπανση; Και ποιο είναι το τίμημα για να διορθώσουμε τη ζημιά που προκαλούμε; Με χρήματα από μια ρυπογόνα οικονομία προσπαθούμε να καθαρίσουμε τον αέρα—σαν να προσπαθεί κανείς να καθαρίσει ένα τζάμι με βρώμικο σφουγγάρι. Το αποτέλεσμα, αναμενόμενο: φαύλος κύκλος.
Η ερώτηση όμως παραμένει: Μπορεί η περιβαλλοντική βιωσιμότητα να μετατραπεί από βάρος σε κίνητρο; Η απάντηση είναι απλή. Ναι, μπορεί. Και η λύση βρίσκεται μπροστά στα μάτια μας: στα δέντρα.
Αν κοιτάξουμε τα δεδομένα, η συμβολή των δέντρων είναι εντυπωσιακή. Ένα κυβικό μέτρο βιομάζας παράγει ετησίως 70.000 έως 100.000 λίτρα οξυγόνου, αποθηκεύει 500 κιλά άνθρακα και ψύχει τον αέρα με ρυθμό 20.000 BTU την ώρα. Αυτό, πέρα από τα προφανή, βελτιώνει την ποιότητα του εδάφους, καθαρίζει τον αέρα και προσφέρει ανυπολόγιστη περιβαλλοντική και οικονομική αξία.
Με την τεχνολογία και τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που διαθέτουμε σήμερα στο Βασίλειο, μπορούμε να μετρήσουμε, να αποδείξουμε και να ποσοτικοποιήσουμε την αξία αυτή. Ακόμα πιο σημαντικό: μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα “ψηφιακό αποτύπωμα” για κάθε δέντρο. Ένα είδος ψηφιακής ταυτότητας που θα παρακολουθεί την ανάπτυξη του δέντρου και θα παρέχει μετρήσιμα στοιχεία για τα περιβαλλοντικά οφέλη που παράγει.
Και εδώ έρχεται το “Ετήσιο Πράσινο Πιστοποιητικό”—ένα εργαλείο που μπορεί να αλλάξει τους κανόνες του παιχνιδιού. Σκεφτείτε το ως ένα χρηματοοικονομικό εργαλείο που μετατρέπει τα μη καρποφόρα δέντρα σε πηγή ετήσιου κέρδους. Κάθε δέντρο, αντί να είναι απλώς ένα κομμάτι του τοπίου, μπορεί να γίνει επένδυση, παράγοντας αρκετά κέρδη για να φυτευτεί ένα νέο.
Το πιο σημαντικό είναι ότι αυτός ο μηχανισμός δεν είναι θεωρητικός. Στο Βασίλειο, έχουμε όλα τα εργαλεία για να γίνει πραγματικότητα. Και ίσως, εδώ να δημιουργηθεί η πρώτη περιβαλλοντική τράπεζα στον κόσμο—με τα δέντρα ως βασικό νόμισμα. Η επένδυση σε αναδάσωση δεν θα είναι πλέον μια όμορφη ιδέα, αλλά μια πραγματική οικονομική ευκαιρία.
Η Πράσινη Πρωτοβουλία μπορεί να αποτελέσει το θεμέλιο μιας νέας περιβαλλοντικής οικονομίας. Ένα παγκόσμιο πρότυπο που θα δείξει πώς τα χρήματα από τη ρύπανση μπορούν να χρηματοδοτήσουν την αναδάσωση, δημιουργώντας έναν νέο κύκλο πλούτου—καθαρότερο και πιο βιώσιμο.
Η έκκληση είναι απλή: ας στηρίξουμε το Ετήσιο Πράσινο Πιστοποιητικό. Είναι η ευκαιρία να δείξουμε ότι το περιβάλλον δεν είναι βάρος, αλλά επένδυση. Κάθε δέντρο που φυτεύεται μπορεί να γεννήσει ένα ακόμα. Και κάθε πρωτοβουλία που παίρνουμε σήμερα, μπορεί να αλλάξει τον κόσμο αύριο.
