Κάθε χρόνο στις 27 Αυγούστου η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Αγίου Φανουρίου, του Αγίου που συνδέθηκε με τη γνωστή φανουρόπιτα και την παράδοση ότι «φανερώνει» χαμένα αντικείμενα, δουλειές και ελπίδες.
Ο Άγιος Φανούριος, που έζησε στα Ρωμαϊκά χρόνια, συγκρούσθηκε τότε θαρρετά με τον κόσμο της ειδωλολατρίας, γιατί το χριστιανικό πνεύμα του θεανθρώπου, δεν του επέτρεπε ν’ αρνηθεί τις αναμφισβήτητα ενάρετες αρχές του. Έτσι τα 12 μαρτύρια που υπόφερε ο Άγιος, αποτελούν για μας ένα δυνατό κίνητρο για αντοχή και προσκόλληση στις ηθικές αξίες του χριστιανισμού, για να βγούμε νικητές από ένα αδιάκοπο αγώνα, ενάντια στην απιστία και αδικία της εποχής μας.
Ο άγνωστος βίος και τα 12 μαρτύρια
Για την καταγωγή και τη ζωή του Αγίου Φανουρίου δεν υπάρχουν σαφή ιστορικά στοιχεία, καθώς τα περισσότερα χάθηκαν με το πέρασμα των αιώνων. Ωστόσο, η Εκκλησία αναγνωρίζει τον Άγιο ως Μεγαλομάρτυρα, καθώς –σύμφωνα με την παράδοση– υπέστη 12 φρικτά βασανιστήρια: από ξυλοδαρμούς και φυλακίσεις, έως καψίματα με λαμπάδες, θηρία που όμως εξημερώθηκαν μπροστά του, ακόμα και ρίψη σε καμίνι. Η αταλάντευτη πίστη του αποτέλεσε σύμβολο θάρρους και αντοχής.
Η θαυματουργή εικόνα στη Ρόδο
Η μορφή του Αγίου ήρθε ξανά στο φως όταν, γύρω στο 1500 μ.Χ. (κατά άλλους το 1355-1369), βρέθηκε μια εικόνα του στη Ρόδο. Παρά την παλαιότητα, η εικόνα ήταν σε εξαιρετική κατάσταση και παρίστανε τον Άγιο ντυμένο σαν Ρωμαίο στρατιώτη, με σταυρό και αναμμένη λαμπάδα. Γύρω του, ο αγιογράφος είχε απεικονίσει σκηνές με τα μαρτύριά του. Η εύρεση αυτή θεωρήθηκε θαυμαστή και από τότε η τιμή στον Άγιο διαδόθηκε ευρέως.
Η φανουρόπιτα και το έθιμο
Η φανουρόπιτα, μικρή στρογγυλή πίτα με αλεύρι, ζάχαρη, κανέλα και λάδι, φτιάχνεται από τους πιστούς ως τάμα στον Άγιο. Σύμφωνα με το έθιμο, η πίτα «ζητά» τη μεσολάβηση του Αγίου για να φανερώσει χαμένα αντικείμενα, εργασία σε άνεργους, υγεία σε αρρώστους ή λύση σε δύσκολες υποθέσεις.
Η σημασία του Αγίου σήμερα
Παρότι έζησε και μαρτύρησε αιώνες πριν, ο Άγιος Φανούριος εξακολουθεί να εμπνέει τους πιστούς, υπενθυμίζοντας πως η επιμονή στην πίστη και οι αξίες δεν λυγίζουν μπροστά στις δυσκολίες.
