Σε μια περίοδο που η πολιτική σκηνή της Ελλάδας αναδιαμορφώνεται μετά τις εκλογές του 2023, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης φαίνεται να διατηρεί ένα σταθερό προβάδισμα, όχι μόνο λόγω των πολιτικών της κυβέρνησής του, αλλά και εξαιτίας της αδυναμίας της αντιπολίτευσης να προσελκύσει και να εμπνεύσει τους πολίτες. Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση, το 49% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι δεν εμπιστεύονται κανένα κόμμα της αντιπολίτευσης, γεγονός που εγείρει σοβαρά ερωτήματα για το μέλλον του πολιτικού ανταγωνισμού στην Ελλάδα.
Η δημοσκόπηση και τα ευρήματα
Η συγκεκριμένη δημοσκόπηση καταγράφει την απογοήτευση που φαίνεται να υπάρχει μεταξύ των πολιτών όσον αφορά την ικανότητα της αντιπολίτευσης να προσφέρει μια αξιόπιστη εναλλακτική λύση απέναντι στη Νέα Δημοκρατία. Το 49% των ερωτηθέντων εξέφρασαν πλήρη έλλειψη εμπιστοσύνης στα κόμματα της αντιπολίτευσης, ενώ η υποστήριξη προς συγκεκριμένα κόμματα παραμένει σε χαμηλά επίπεδα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, το κόμμα που μέχρι πρότινος ήταν ο βασικός αντίπαλος της κυβέρνησης, βρίσκεται σε διαδικασία ανασύνταξης μετά τις εκλογικές απώλειες του 2023 και την αποχώρηση του Αλέξη Τσίπρα από την ηγεσία του κόμματος. Αν και η νέα ηγεσία προσπαθεί να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο του ΣΥΡΙΖΑ στη σύγχρονη πολιτική σκηνή, τα στοιχεία δείχνουν πως οι πολίτες ακόμα δεν βλέπουν τον ΣΥΡΙΖΑ ως μια εναλλακτική λύση διακυβέρνησης.
Παράλληλα, το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, υπό τον Νίκο Ανδρουλάκη, προσπαθεί να ανακτήσει την παλαιά αίγλη του και να επαναπροσελκύσει τους ψηφοφόρους του κέντρου. Ωστόσο, οι προσπάθειες αυτές μέχρι στιγμής δεν έχουν αποδώσει καρπούς, καθώς οι πολίτες φαίνεται να παραμένουν επιφυλακτικοί απέναντι στο κόμμα.
Γιατί η αντιπολίτευση δεν εμπνέει
Η κρίση εμπιστοσύνης προς την αντιπολίτευση δεν είναι ένα μεμονωμένο φαινόμενο, αλλά αντικατοπτρίζει μια ευρύτερη κρίση πολιτικής αντιπροσώπευσης που έχει γίνει ιδιαίτερα αισθητή τα τελευταία χρόνια. Οι πολίτες αισθάνονται πως οι πολιτικοί αρχηγοί δεν καταφέρνουν να ανταποκριθούν στις ανάγκες τους και να προσφέρουν μια πειστική εναλλακτική στην υπάρχουσα διακυβέρνηση.
Πρώτον, η έλλειψη ξεκάθαρου οράματος και σχεδίου από τα κόμματα της αντιπολίτευσης είναι ένας βασικός παράγοντας. Ο ΣΥΡΙΖΑ, για παράδειγμα, μετά την ήττα του στις εκλογές, δεν έχει καταφέρει ακόμα να διατυπώσει μια σαφή πρόταση διακυβέρνησης που να διαφοροποιείται ουσιαστικά από τη Νέα Δημοκρατία. Παρόμοια, το ΠΑΣΟΚ, παρά τις αναφορές του σε μια “νέα εποχή”, δεν έχει κατορθώσει να πείσει μεγάλο κομμάτι του εκλογικού σώματος ότι αποτελεί αξιόπιστη εναλλακτική.
Δεύτερον, η αναξιοπιστία ορισμένων ηγετικών στελεχών της αντιπολίτευσης, που είτε είναι συνδεδεμένα με το παρελθόν είτε αδυνατούν να επικοινωνήσουν με τη νέα γενιά ψηφοφόρων, εντείνει το χάσμα εμπιστοσύνης. Η επικοινωνιακή στρατηγική τους φαίνεται να είναι παρωχημένη και αποκομμένη από τις σύγχρονες ανησυχίες των πολιτών.
Το προβάδισμα του Μητσοτάκη και η ανάγκη για ισχυρή αντιπολίτευση
Ενώ η έλλειψη εμπιστοσύνης στην αντιπολίτευση είναι εμφανής, ο Κυριάκος Μητσοτάκης καταφέρνει να διατηρεί την εμπιστοσύνη ενός σημαντικού μέρους των πολιτών, κυρίως λόγω της σταθερότητας και της συνέχειας που προσφέρει. Η αντιμετώπιση κρίσεων, όπως η πανδημία και οι γεωπολιτικές εντάσεις, αλλά και οι μεταρρυθμίσεις σε τομείς όπως η οικονομία και η ψηφιακή διακυβέρνηση, έχουν ενισχύσει το προφίλ του ως ηγέτη.
Ωστόσο, μια υγιής δημοκρατία απαιτεί την ύπαρξη ισχυρής αντιπολίτευσης. Χωρίς έναν ικανό αντίπαλο που θα θέτει υπό αμφισβήτηση τις κυβερνητικές πολιτικές και θα προτείνει αξιόπιστες εναλλακτικές λύσεις, ο πολιτικός ανταγωνισμός αποδυναμώνεται, και αυτό μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα της δημοκρατίας. Η πολιτική ζωή δεν μπορεί να ευδοκιμήσει αν δεν υπάρχουν ουσιαστικές και ρεαλιστικές επιλογές για τους πολίτες.
Το μέλλον της αντιπολίτευσης
Για να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των πολιτών, η αντιπολίτευση πρέπει να επανεξετάσει τη στρατηγική της και να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο της. Τα κόμματα πρέπει να αναπτύξουν πιο συγκεκριμένες και ρεαλιστικές προτάσεις που να απαντούν στις καθημερινές ανησυχίες των πολιτών, όπως είναι η ακρίβεια, η ανεργία, και η κλιματική κρίση. Επίσης, η ανάδειξη νέων, αξιόπιστων ηγετικών προσώπων που θα μπορέσουν να εμπνεύσουν και να καθοδηγήσουν τον διάλογο για το μέλλον της χώρας είναι απαραίτητη.
Σε μια εποχή που η κοινωνία είναι πολυδιάστατη και οι προκλήσεις μεγάλες, η ανάγκη για μια δυνατή, αξιόπιστη αντιπολίτευση είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Ο πολιτικός χάρτης της Ελλάδας φαίνεται να χρειάζεται ανασχεδιασμό, και η αντιπολίτευση καλείται να παίξει τον ρόλο της με ουσιαστικό και παραγωγικό τρόπο.
Το πολιτικό τοπίο στην Ελλάδα παρουσιάζει ένα ανησυχητικό κενό αντιπολίτευσης, με σχεδόν το μισό του πληθυσμού να μην εμπιστεύεται κανέναν από τους υπάρχοντες πολιτικούς φορείς. Για να αναζωογονηθεί η πολιτική διαδικασία και να εξασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία της δημοκρατίας, είναι επιτακτική ανάγκη η αντιπολίτευση να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο της, να προσφέρει συγκεκριμένες λύσεις και να επανεμπνεύσει την εμπιστοσύνη των πολιτών. Αν δεν βρεθεί σύντομα ένας αξιόπιστος αντίπαλος για τον Μητσοτάκη, η πολιτική αδράνεια μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες για τη δημοκρατία στη χώρα.
