Ένα φάρμακο που χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της τελευταίας παγκόσμιας έξαρσης του ιού της ευλογιάς των πιθήκων (mpox) την περίοδο 2022-23 δεν είναι αποτελεσματικό έναντι του νέου, σοβαρού στελέχους του ιού που εξαπλώνεται γρήγορα στην Αφρική, σύμφωνα με έρευνα.
Το αντιικό φάρμακο, τεκοβιριμάτη, δεν μείωσε τη διάρκεια των βλαβών σε παιδιά και ενήλικες με το στέλεχος Clade I του ιού mpox στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ), σύμφωνα με τα αρχικά αποτελέσματα μιας τυχαιοποιημένης μελέτης που πραγματοποιήθηκε από ερευνητές στη ΛΔΚ και στις ΗΠΑ, και επικαλείται το POLITICO.
Το στέλεχος Clade I είναι ένας πιο επικίνδυνος τύπος του ιού mpox – γνωστός ως ιός της ευλογιάς των πιθήκων – από το στέλεχος Clade II που προκάλεσε την παγκόσμια έξαρση το 2022 και συνδέεται με πιο σοβαρή ασθένεια και υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας. Το στέλεχος Clade I πλήττει δυσανάλογα τα παιδιά, μια τάση που δεν παρατηρήθηκε στην έξαρση του 2022, και προκάλεσε τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να κηρύξει παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης την Τετάρτη.
«Αυτά τα ευρήματα είναι απογοητευτικά, αλλά μας δίνουν σημαντικές πληροφορίες και ενισχύουν την ανάγκη να εντοπιστούν άλλα φάρμακα υποψήφια για την θεραπεία του ιού, ενώ συνεχίζουμε την έρευνα για τη χρήση της τεκοβιριμάτης σε άλλους πληθυσμούς με mpox», δήλωσε η Jeanne Marrazzo, διευθύντρια του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργιών και Λοιμωδών Νόσων των ΗΠΑ (NIAID).
Η μελέτη που υποστηρίχθηκε από το NIAID έδειξε, επίσης, ότι οι θάνατοι μπορούσαν να αποφευχθούν όταν οι ασθενείς με mpox νοσηλεύονταν. Οι ερευνητές κατέγραψαν 597 ασθενείς με mpox που όλοι εισήχθησαν στο νοσοκομείο για τουλάχιστον 14 ημέρες. Το ποσοστό θνησιμότητας – συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έλαβαν εικονικό φάρμακο – ήταν 1,7%, σε σύγκριση με τουλάχιστον 3,6% μεταξύ όλων των περιπτώσεων στη ΛΔΚ, ανέφεραν.
«Αυτό δείχνει ότι μπορούν να επιτευχθούν καλύτερα αποτελέσματα μεταξύ των ατόμων με mpox όταν νοσηλεύονται και λαμβάνουν ποιοτική υποστηρικτική φροντίδα» ανέφερε η ανακοίνωση.
Η κατασκευάστρια εταιρεία, SIGA, σημείωσε, επίσης, ότι υπήρξε «σημαντική βελτίωση» για όσους υποβλήθηκαν σε θεραπεία νωρίς και με την πιο σοβαρή ασθένεια. Αν και τα αποτελέσματα δεν ήταν στατιστικά σημαντικά, η SIGA πιστεύει ότι τα δεδομένα υποστηρίζουν περαιτέρω δοκιμές σε αυτές τις ομάδες. Η τιμή της μετοχής της SIGA έπεσε περισσότερο από 40% μετά τα αποτελέσματα, αλλά είχε ανακάμψει περίπου το μισό μέχρι το απόγευμα της Παρασκευής.
Η τεκοβιριμάτη έχει εγκριθεί στην ΕΕ για τη θεραπεία της ευλογιάς και της ευλογιάς των πιθήκων, αλλά βασισμένη μόνο σε μελέτες σε ζώα. Η έγκριση χορηγήθηκε υπό «εξαιρετικές περιστάσεις» χωρίς τα κλινικά δεδομένα αποτελεσματικότητας που απαιτούνται συνήθως.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αγόρασε αποθέματα του φαρμάκου κατά τη διάρκεια της έξαρσης του 2022-23, ενώ οι αρχές στο Ηνωμένο Βασίλειο το συνέστησαν ως επιλογή για νοσηλευόμενους ασθενείς. Οι ΗΠΑ επίσης διέθεσαν το φάρμακο σε ορισμένους ασθενείς με mpox το 2022 στο πλαίσιο μελετών για την αποτελεσματικότητά του.
Προτροπή σε εμβολιασμό όσων επιθυμούν να ταξιδέψουν στις επίμαχες περιοχές
Στο μεταξύ, οι χώρες θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο να συμβουλεύουν τον εμβολιασμό κατά του ιού mpox για άτομα που επισκέπτονται περιοχές που επηρεάζονται από την πιο θανατηφόρα εκδοχή του ιού, προειδοποίησε ο ευρωπαϊκός οργανισμός ασθενειών, καθώς οι υγειονομικές υπηρεσίες προετοιμάζονται για τα περιστατικά.
Σε μια νέα εκτίμηση κινδύνου που δημοσιεύτηκε την Παρασκευή, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) ανέφερε επίσης ότι είναι «πολύ πιθανό» η Ευρώπη να δει περισσότερα περιστατικά του πιο επικίνδυνου στελέχους του mpox, μετά τον εντοπισμό του πρώτου κρούσματος στη Σουηδία, σημειώνει το POLITICO.
«Το ECDC συνιστά στους ταξιδιώτες προς επιδημικές περιοχές να συμβουλεύονται τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης ή την ταξιδιωτική υγειονομική κλινική τους σχετικά με την καταλληλότητα για εμβολιασμό κατά του mpox», ανέφερε ο οργανισμός.
Το ECDC δήλωσε την Παρασκευή ότι, ενώ ο κίνδυνος εξάπλωσης της νέας παραλλαγής του ιού στον γενικό πληθυσμό της Ευρώπης είναι χαμηλός, η σοβαρότητα της νόσου θεωρείται «μέτρια» μεταξύ ατόμων με υποκείμενα νοσήματα, ιδίως σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
Αρκετές ευρωπαϊκές χώρες έχουν ήδη εκδώσει ανακοινώσεις σχετικά με τη νέα παραλλαγή, μερικές από αυτές με οδηγίες για τους επαγγελματίες υγείας και τα δημόσια συστήματα υγείας τους, δείχνοντας πολύ γρηγορότερα αντανακλαστικά σε σύγκριση με την αργή ανταπόκριση στην παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τον ιό mpox το 2022.
Τα εμβόλια στην Ευρώπη
Η Ιρλανδία έχει πρόσβαση σε αρκετά αποθέματα του εμβολίου Imvanex της Bavarian Nordic μέσω του προγράμματος κοινής προμήθειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για να καλύψει την πιθανή ζήτηση τους επόμενους μήνες, δήλωσε η Υπηρεσία Υγείας (Health Service Executive). Επιπλέον, θα εξετάσει την ανάγκη για ένα νέο πρόγραμμα εμβολιασμού και ποιες ομάδες θα πρέπει να είναι προτεραιότητα για τον εμβολιασμό, πρόσθεσε η υπηρεσία.
Παρόμοια είναι η κατάσταση και στην Ιταλία. Ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος του υπουργείου υγείας δήλωσε ότι η χώρα διαθέτει «επαρκές» απόθεμα εμβολίων και θα δημιουργήσει μια διυπουργική ομάδα για την καταπολέμηση της εξάπλωσης του ιού.
Η Ολλανδή Υπουργός Υγείας, Fleur Agema, δήλωσε στο κοινοβούλιο της χώρας ότι θα περιμένει να διασφαλίσει πως η Ολλανδία έχει επαρκή αποθέματα εμβολίων προτού λάβει απόφαση για δωρεά προς την Αφρική.
Η χώρα έχει αποθηκεύσει περίπου 100.000 δόσεις, όπως δήλωσε ένας εκπρόσωπος του υπουργείου στην POLITICO. Οι Ισπανοί αξιωματούχοι υγείας δήλωσαν επίσης στο POLITICO ότι διαθέτουν αρκετά εμβόλια για τις ομάδες υψηλού κινδύνου.
Η τσεχική κυβέρνηση φαίνεται επίσης να διαθέτει εμβόλια. Συμβούλεψε ότι οποιοσδήποτε ταξιδεύει σε πληγείσα περιοχή θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο να εμβολιαστεί κατά του ιού mpox.
Ένα σημείο που παραμένει άγνωστο, ωστόσο, είναι ποιοι θα είναι επιλέξιμοι για εμβολιασμό. Ενώ η έξαρση του 2022 εξαπλώθηκε κυρίως μεταξύ ανδρών που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες, η έξαρση του στελέχους Clade I είναι πιο διαδεδομένη μεταξύ των παιδιών — για τα οποία το εμβόλιο Imvanex δεν είναι εγκεκριμένο στην Ευρώπη.