Έχει τεθεί σε ισχύ η πρώτη φάση του σχεδίου του Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, για την κατάπαυση του πυρός μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, όπως μετέδωσε η αιγυπτιακή κρατική τηλεόραση al-Qahera News. Η έναρξη της εφαρμογής της συμφωνίας σημειώθηκε στις 09:00 GMT (11:00 ώρα Ελλάδας).
Η συμφωνία αυτή αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την αποκλιμάκωση της πολεμικής σύγκρουσης που μαίνεται εδώ και καιρό στην περιοχή. Προβλέπει την απελευθέρωση των ομήρων που κρατούνται στη Λωρίδα της Γάζας, καθώς και των Παλαιστινίων κρατουμένων που βρίσκονται σε ισραηλινές φυλακές. Παράλληλα, περιλαμβάνει τη σταδιακή αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα, ενώ θέτει ως απαραίτητο όρο τον αφοπλισμό της Χαμάς, γεγονός που αποτελεί κομβικό σημείο του σχεδίου του Προέδρου Τραμπ.
Ωστόσο, η εφαρμογή της συμφωνίας εξαρτάται από την έγκριση του ισραηλινού υπουργικού συμβουλίου, το οποίο πρόκειται να συνεδριάσει αργότερα εντός της ημέρας για να εξετάσει τις λεπτομέρειες και να λάβει τις τελικές αποφάσεις. Το γραφείο του Πρωθυπουργού του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, διευκρίνισε ότι το «αντίστροφο χρονόμετρο» 72 ωρών για την εφαρμογή της συμφωνίας θα ξεκινήσει μόνο μετά την επίσημη έγκριση από το υπουργικό συμβούλιο.
Παρά τη διεθνή στήριξη που απολαμβάνει το σχέδιο, εντός της ισραηλινής κυβέρνησης εκφράζονται σημαντικές αντιρρήσεις. Ο Υπουργός Οικονομικών του Ισραήλ, Μπεζαλέλ Σμότριχ, έχει ήδη δηλώσει ότι δεν πρόκειται να ψηφίσει υπέρ της συμφωνίας, εκφράζοντας επιφυλάξεις σχετικά με την ασφάλεια του Ισραήλ και τη βιωσιμότητα της εφαρμογής της.
Από την πλευρά της, η Χαμάς έχει συμφωνήσει στην απελευθέρωση των ομήρων, ωστόσο επιμένει στην πλήρη αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα, χωρίς να αποδέχεται τον όρο του αφοπλισμού της. Αντίθετα, ο Πρωθυπουργός Νετανιάχου έχει ξεκαθαρίσει ότι ο ισραηλινός στρατός θα παραμείνει σε μεγάλο μέρος της περιοχής και η Χαμάς πρέπει να αφοπλιστεί πλήρως, γεγονός που καθιστά δύσκολη την επίτευξη μιας πλήρους συμφωνίας.
Η περιοχή έχει ήδη βιώσει αποτυχημένες προσπάθειες κατάπαυσης του πυρός, με δύο προηγούμενες εκεχειρίες, τον Νοέμβριο του 2023 και στις αρχές του 2025, που επέτρεψαν την ανταλλαγή ομήρων και κρατουμένων, αλλά κατέρρευσαν μέσα σε λίγες ημέρες, επαναφέροντας τις σφοδρές εχθροπραξίες.
Το σχέδιο Τραμπ, που παρουσιάστηκε στις 29 Σεπτεμβρίου, θεωρείται η πιο ολοκληρωμένη και λεπτομερής πρόταση για την αποκλιμάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή τα τελευταία χρόνια, ωστόσο η επιτυχία του παραμένει εύθραυστη και εξαρτάται από την πολιτική βούληση και των δύο πλευρών.
Παράλληλα, η διεθνής κοινότητα, με πρωτοστάτες τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Αίγυπτο και το Κατάρ, οι οποίοι λειτουργούν ως μεσολαβητές, παρακολουθεί στενά την εξέλιξη της κατάστασης. Στο Παρίσι αναμένεται να διεξαχθεί σήμερα σημαντική σύνοδος με τη συμμετοχή των υπουργών Εξωτερικών του λεγόμενου «ευρωπαϊκού Κουιντέτου» (Γερμανία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Βρετανία), του «αραβικού Κουιντέτου» (Σαουδική Αραβία, Αίγυπτος, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ιορδανία, Κατάρ), καθώς και εκπροσώπων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Καναδά και της Τουρκίας. Στόχος της συνόδου είναι να συζητηθούν οι επόμενες κινήσεις και να δοθούν δεσμεύσεις για τη σταθερότητα και την ανοικοδόμηση της Γάζας μετά το τέλος της σύγκρουσης.
Μια από τις βασικές προτάσεις που προωθούν οι Ευρωπαίοι είναι η δημιουργία μιας διεθνούς δύναμης σταθεροποίησης υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, η οποία θα αναλάβει την εσωτερική ασφάλεια στη Γάζα και θα βοηθήσει στον αφοπλισμό της Χαμάς. Αυτή η δύναμη θα αντικαταστήσει τον ισραηλινό στρατό και θα υποστηρίξει τη σταδιακή μεταβίβαση των αρμοδιοτήτων ασφαλείας σε μια μεταρρυθμισμένη Παλαιστινιακή Αρχή.
Η Ιταλία έχει εκφράσει έμπρακτα την πρόθεσή της να συμμετάσχει με στρατιωτικά μέσα στην εν λόγω ειρηνευτική δύναμη, ενώ και η Ινδονησία έχει ανακοινώσει την ετοιμότητά της να στείλει στρατιωτικό προσωπικό. Η Γαλλία προσανατολίζεται περισσότερο σε υποστηρικτικές δράσεις, όπως η εκπαίδευση των παλαιστινιακών δυνάμεων ασφαλείας και η οικονομική ενίσχυση για τον εξοπλισμό τους. Από την πλευρά τους, οι αραβικές χώρες έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για τη συμμετοχή τους, χωρίς όμως μέχρι στιγμής να υπάρξουν συγκεκριμένες ανακοινώσεις.
Σύμφωνα με επίσημα έγγραφα που παρουσίασε η Γαλλία σε αραβικές χώρες τον Σεπτέμβριο, θα απαιτηθούν περίπου 10.000 μέλη παλαιστινιακών δυνάμεων ασφαλείας για να διασφαλιστεί η αυτόνομη ασφάλεια της Γάζας.
Η σημερινή σύνοδος στο Παρίσι αναμένεται να αποτελέσει κομβικό σημείο στην προσπάθεια για μια βιώσιμη λύση, δίνοντας την ευκαιρία στις διεθνείς δυνάμεις να εστιάσουν στις συγκεκριμένες δεσμεύσεις για την επούλωση των πληγών, την ασφάλεια, τη διακυβέρνηση και την ανοικοδόμηση της περιοχής.
