Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υποδέχθηκε την Παρασκευή (1/8) στην Κωνσταντινούπολη την πρωθυπουργό της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι και τον πρωθυπουργό της Τρίπολης Αμπντουλχαμίντ Ντμπεϊμπά, για μια τριμερή σύνοδο συνεργασίας.
Σύμφωνα με τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, στο επίκεντρο των συνομιλιών βρέθηκαν η εκμετάλλευση ενεργειακών πόρων στη Μεσόγειο, η διαχείριση των παράτυπων μεταναστευτικών ροών και η πολιτική διαδικασία για την επιστροφή της σταθερότητας στη Λιβύη. Σύμφωνα με δήλωση της λιβυκής Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας, η σύνοδος αποτελεί μέρος της συνεχιζόμενης στρατηγικής συντονισμού ανάμεσα σε Λιβύη, Τουρκία και Ιταλία, με στόχο την προώθηση κοινών θέσεων που εξυπηρετούν τα συμφέροντα των λαών της περιοχής.
Η σύνοδος πραγματοποιήθηκε με φόντο την αυξανόμενη πίεση από μεταναστευτικές ροές. Η Λιβύη παραμένει ο κυριότερος τόπος αναχώρησης μεταναστών, με περίπου 21.000 αφίξεις στην Ιταλία μόνο φέτος – αύξηση 80% σε σχέση με το 2024, σύμφωνα με την εφημερίδα Il Sole 24 Ore.
Ο Ερντογάν είπε ότι απαιτούνται «μακροπρόθεσμες και βιώσιμες» λύσεις για την εξάλειψη της βασικής αιτίας της μετανάστευσης, σύμφωνα με ανακοίνωση του γραφείου του. Η δήλωση της τουρκικής προεδρίας ανέφερε ότι οι τρεις ηγέτες θα συνεδριάσουν εκ νέου για την αξιολόγηση των αποφάσεων που λαμβάνονται, μετά από τεχνικές συναντήσεις χαμηλότερου επιπέδου.
Μελόνι: Χρειάζονται σχέδια δράσης για την καταπολέμηση των δικτύων διακινητών ανθρώπων
Η ιταλική κυβέρνηση, σε ανακοίνωσή της για τη συνάντηση, υπογραμμίζει ότι οι τρεις ηγέτες «συζήτησαν την ενίσχυση της συνεργασίας για να απαντήσουν στις κοινές προκλήσεις, αρχίζοντας από τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών». Η Ιταλίδα πρωθυπουργός -όπως αναφέρεται- τόνισε ότι μπορεί να αξιοποιηθούν τα μέχρι τώρα αποτελέσματα της συνεργασίας της χώρας της με την Τουρκία «ώστε η εμπειρία αυτή να χρησιμεύσει στη στήριξη της κυβέρνησης εθνικής ενότητας της Λιβύης σε ό,τι αφορά το μεταναστευτικό».
«Στο πλαίσιο αυτό, η Ιταλίδα πρωθυπουργός συζήτησε με τους συνομιλητές της μια σειρά από σχέδια δράσης για την καταπολέμηση των διεθνών δικτύων διακινητών ανθρώπων, τη βελτίωση της πρόληψης των παράτυπων ροών και τη στήριξη της Λιβύης στη διαχείριση της μεταναστευτικής πίεσης στην οποία υποβάλλεται», όπως τονίζει η ανακοίνωση της κυβέρνησης της Ρώμης.
Η Τζόρτζια Μελόνι «επανέλαβε τη δέσμευση της Ιταλίας υπέρ της σταθερότητας, της ενότητας και της ανεξαρτησίας της Λιβύης» όπως και «για την παροχή στήριξης σε μια πολιτική διαδικασία -υπό την ηγεσία της Λιβύης και με την αρωγή του ΟΗΕ- η οποία να οδηγήσει στην διεξαγωγή εκλογών». Στην ανακοίνωση, τέλος, αναφέρεται ότι «οι τρεις ηγέτες συμφώνησαν να προχωρήσει άμεσα η συνεργασία, σε τεχνικό επίπεδο, ώστε να επιλεγούν συγκεκριμένες δράσεις οι οποίες θα αναληφθούν από κοινού, με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα».
Επικίνδυνο πέρασμα από τη Λιβύη προς την Ελλάδα και την Ιταλία
Η Λιβύη είναι ένα σημαντικό σημείο διέλευσης για τους μετανάστες που διαφεύγουν από τον πόλεμο και τη φτώχεια στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή και ελπίζουν να φτάσουν στην Ευρώπη. Τα περιστατικά πνιγμού κοντά στις ακτές της χώρας ήταν κοινά. Τον Δεκέμβριο, τουλάχιστον 61 μετανάστες, συμπεριλαμβανομένων γυναικών και παιδιών, πνίγηκαν στα ανοικτά της πόλης Zuwara στη δυτική ακτή της Λιβύης.
Η Ελλάδα ανακοίνωσε πρόσφατα σχέδια για την αποστολή πολεμικών πλοίων στα διεθνή ύδατα της περιοχής μετά από μια αύξηση των διελεύσεων από τη Λιβύη στο νότιο ελληνικό νησί της Κρήτης, μια πιο επικίνδυνη διαδρομή από την πιο συχνά χρησιμοποιούμενη διέλευση μεταξύ της Τουρκίας και των κοντινών ελληνικών νησιών.
Το 2023, εκατοντάδες έχασαν τη ζωή τους, μεταφέροντας μετανάστες από τη Λιβύη στην Ιταλία, περνώντας στα ύδατα ανοιχτά της Ελλάδας. Η υπηρεσία προσφύγων των Ηνωμένων Εθνών (UNHCR) δήλωσε ότι το 2021, 32.400 πρόσφυγες και μετανάστες είχαν κάνει το πέρασμα από τη Λιβύη στην Ευρώπη, υπερδιπλάσιο από το 2020.
Τον Απρίλιο, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πρότεινε την αύξηση του προσωπικού για τον Frontex, τον οργανισμό εξωτερικών συνόρων και ακτοφυλακής της ΕΕ, κατά 30.000, αριθμός που θα μπορούσε να δώσει σημαντική ώθηση στην αποστολή της να εξασφαλίσει τα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης.
Η πλούσια σε πετρέλαιο Λιβύη βυθίστηκε στο χάος μετά από μια εξέγερση που υποστηρίχθηκε από το ΝΑΤΟ και σκότωσε τον μακροχρόνιο δικτάτορα Μουαμάρ Καντάφι το 2011. Στην αταξία που ακολούθησε, η χώρα χωρίστηκε σε αντίπαλες διοικήσεις στα ανατολικά και δυτικά, καθεμία από τις οποίες υποστηρίζεται από αδίστακτες πολιτοφυλακές και ξένες κυβερνήσεις.
Η Τουρκία έχει συμμαχήσει με την κυβέρνηση με έδρα την Τρίπολη στα δυτικά, αλλά πρόσφατα έλαβε μέτρα για τη βελτίωση των δεσμών και με την κυβέρνηση με έδρα την ανατολή. Το 2019, υπεγράφη το τουρκολιβυκό μνημόνιο στο οποίο οριοθετούνταν τα θαλάσσια σύνορα των δύο χωρών, στο οποίο παραβιάζονται τα δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου.
