«Αν όλοι μας λειτουργούμε με αίσθημα ατομικής και συλλογικής ευθύνης και βεβαίως συμπληρωματικά με τις σύγχρονες τεχνολογίες, τότε θα αναβαθμίσουμε την ασφάλεια και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών» λέει ο Χρήστος Σταϊκούρας στο «Μανιφέστο» για το μείζον θέμα των σιδηροδρόμων υπό το βάρος του τραγικού δυστυχήματος των Τεμπών. Ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, εκφράζει την οδύνη και τη συμπαράστασή του στις οικογένειες των θυμάτων και καταθέτει την ισχυρή δέσμευση της κυβέρνησης απέναντί τους «να κάνουμε τα πάντα για να προσδιοριστούν τα αίτια της τραγωδίας».
Κύριε υπουργέ, πριν από λίγες ημέρες συμπληρώθηκε ένας χρόνος από την ανείπωτη τραγωδία στα Τέμπη. Οι συγγενείς των 57 νεκρών ζητούν δικαίωση για τον άδικο θάνατο των ανθρώπων τους. Ο πρωθυπουργός δήλωσε πρόσφατα ότι «δεν πρέπει να μείνει καμία σκιά που να δηλητηριάζει τη δημόσια ζωή». Είστε αισιόδοξος ότι θα χυθεί άπλετο φως στην υπόθεση;
Εκφράζω, μια ακόμη φορά, την οδύνη για τον χαμό 57 συνανθρώπων μας, κυρίως νέων παιδιών και την ειλικρινή μου συμπαράσταση προς τις οικογένειες των θυμάτων και των τραυματιών. Καταθέτω την ισχυρή δέσμευσή μας απέναντί τους να κάνουμε τα πάντα για να προσδιοριστούν τα αίτια της τραγωδίας των Τεμπών, να αναβαθμιστεί ο ελληνικός σιδηρόδρομος και να αποκατασταθεί η αξιοπιστία του. Για τη διαλεύκανση των αιτιών και την αναζήτηση των ευθυνών της τραγωδίας, η κυβέρνηση έχει απόλυτη εμπιστοσύνη στην ελληνική Δικαιοσύνη.
Οσον αφορά το πεδίο αρμοδιοτήτων του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, στις 18 Σεπτεμβρίου 2023 συγκροτήθηκε ο Εθνικός Οργανισμός Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ). Με πρώτο και επιτακτικό μέλημα τη διερεύνηση του σιδηροδρομικού δυστυχήματος των Τεμπών. Ο ΕΟΑΣΑΑΜ έχει πραγματοποιήσει σειρά ενεργειών για τη συλλογή των αναγκαίων στοιχείων από τη Δικαιοσύνη και το σύνολο των εμπλεκόμενων σιδηροδρομικών φορέων, μεταξύ των οποίων και η ΡΑΣ. Αναπτύχθηκε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμων (ERA), μετά από σχετικό αίτημα συνδρομής, στις 30 Σεπτεμβρίου 2023, με σκοπό τη συνδρομή ειδικών εμπειρογνωμόνων στη διερεύνηση του δυστυχήματος. Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή και την ελληνική νομοθεσία, η έρευνα που διεξάγεται από τον ΕΟΔΑΣΑΑΜ είναι παντελώς ανεξάρτητη από τη δικαστική έρευνα. Αποσκοπεί στην ανάδειξη των συστημικών προβλημάτων ασφαλείας που οδήγησαν στο δυστύχημα, με σκοπό να βελτιωθεί το επίπεδο ασφαλείας του σιδηροδρόμου και να αποφευχθούν δυστυχήματα στο μέλλον.
Η αλήθεια είναι ότι από εκείνο το μοιραίο βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου του 2023 έχει κλονιστεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στον ελληνικό σιδηρόδρομο, ένα μέσο συγκοινωνίας που η πλειονότητα θεωρούσε μέχρι τότε το ασφαλέστερο μέσο μεταφοράς. Μπορείτε, ως αρμόδιος υπουργός, να εγγυηθείτε ασφαλείς διαδρομές με όσους επιλέγουν το τρένο για τις μετακινήσεις τους;
Καταβάλλεται εντατική προσπάθεια, ώστε να ανακτηθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στο μέσο. Σημειώνεται πως 129.550 επιβάτες ταξίδεψαν στη γραμμή Αθήνα – Θεσσαλονίκη με τα 4 ζεύγη αμαξοστοιχιών μεταξύ 16 Δεκεμβρίου 2023 και 25 Φεβρουαρίου 2024. Τα στοιχεία αυτά συγκρίνονται με την επιβατική κίνηση του 2022, που ήταν η περίοδος αμέσως μετά την Covid. Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών εφαρμόζει ένα συγκροτημένο σχέδιο για την ανάταξη και τη συνολική αναβάθμιση του ελληνικού σιδηροδρόμου. Ολοκληρώθηκαν εντός χρονοδιαγράμματος, μέσα στο δεύτερο εξάμηνο του 2023, η Σύμβαση 717 για την Ανάταξη Σηματοδότησης-Τηλεδιοίκησης στον άξονα ΠΑΘΕ/Π και η Σύμβαση για την εγκατάσταση συστήματος αυτόματης προστασίας συρμών (ETCS – Level 1), επί της γραμμής. Ατυχώς, το τμήμα από τον Δομοκό μέχρι τη Λάρισα, όπου τα συστήματα είχαν μόλις εγκατασταθεί και λειτουργούσαν, καταστράφηκε από την κακοκαιρία «Daniel» τον Σεπτέμβριο του 2023 και απαιτείται η ανάταξή τους. Εγιναν, όμως, και πολλές άλλες σημαντικές ενέργειες. Συγκεκριμένα:
• Ελήφθησαν μέτρα αποκατάστασης εξοπλισμού στο δίκτυο του ΟΣΕ και υλοποιήθηκαν ενέργειες ωρίμανσης για την ανάθεση νέων έργων.
Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται:
– Η αποκατάσταση φωτισμού, ελέγχου πυρόσβεσης και ελέγχου πεδιομέτρησης του σήματος GSM-R σε όλες τις σήραγγες του σιδηροδρομικού άξονα Κόρινθος – Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Στρυμόνας Προμαχώνας.
– Ο έλεγχος λειτουργίας των συστημάτων συναγερμού και κλειστού κυκλώματος καμερών (CCTV) των σηράγγων Πλαταμώνα και Τεμπών, καθώς και η αποκατάσταση της ραδιοεπικοινωνίας VHF.
– Η δημιουργία και λειτουργία των Κέντρων Ελέγχου Λειτουργίας (ΚΕΛ) του σιδηροδρομικού δικτύου στην Κόρινθο, το ΣΚΑ, το Λιανοκλάδι, ενώ τελεί υπό ολοκλήρωση αυτό της Λάρισας.
– Η σύνταξη τευχών δημοπράτησης του έργου της ραδιοκάλυψης GSM-R και στα υπολειπόμενα τμήματα του βασικού σιδηροδρομικού άξονα ΠΑΘΕ/Π, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις παραμέτρους για τη διασύνδεση του νέου συστήματος με το υφιστάμενο σε τμήματα του ίδιου άξονα.
• Βρίσκονται σε φάση υλοποίησης ή ανάθεσης σειρά εργολαβιών για τη συντήρηση υποδομών. Αυτές αφορούν την επιδομή, τα συστήματα, καθώς και τη φύλαξη των εγκαταστάσεων (ιδίως με τη χρήση «Drones»).
• Ολοκληρώθηκε, τον Δεκέμβριο του 2023, η τοποθέτηση 300 καμερών συνεχούς παρακολούθησης των συρμών. Η τοποθέτηση έγινε στις σήραγγες του Πλαταμώνα, των Τεμπών, της Οθρυος και του Καλλίδρομου, καθώς και στις δίδυμες σήραγγες των Αγίων Αναργύρων. Οι εικόνες καταγράφονται σε πραγματικό χρόνο στα Κέντρα Ελέγχου Σηράγγων. Επίσης, εγκαταστάθηκαν κάμερες υπέρυθρης ανίχνευσης εστιών θερμότητας εντός των σηράγγων, αλλά και των συρμών που διατρέχουν τις σήραγγες.
• Ενισχύθηκε οικονομικά ο ΟΣΕ. Η βασική ετήσια χρηματοδότηση του Οργανισμού, από τον τακτικό προϋπολογισμό, αυξήθηκε από τα 45 εκατ. ευρώ στα 75 εκατ. ευρώ, με σκοπό την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών και των έργων συντήρησης. Ο ΟΣΕ, από τον Ιούλιο του 2023, έχει υπογράψει για πρώτη φορά στην ιστορία του σύμβαση με το Ελληνικό Δημόσιο. Η σύμβαση καθορίζει τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των δύο μερών, ενώ συνοδεύεται από πενταετές Επιχειρησιακό Σχέδιο, το οποίο καθορίζει επακριβώς τους όρους χρηματοδότησης του Οργανισμού.
Κυρίως, όμως, ζητώ την αναβάθμιση της ατομικής ευθύνης όλων των εμπλεκομένων σε όλη την «αλυσίδα» του σιδηροδρομικού έργου. Αν όλοι μας λειτουργούμε με αίσθημα ατομικής και συλλογικής ευθύνης και βεβαίως συμπληρωματικά με τις σύγχρονες τεχνολογίες, τότε θα αναβαθμίσουμε την ασφάλεια και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Πότε αναμένεται να δοθεί στο σύνολό της η γραμμή Αθήνα-Θεσσαλονίκη με κανονικά δρομολόγια δύο κατευθύνσεων και με μειωμένους χρόνους διαδρομών; Εκτιμάτε ότι τα έργα αποκατάστασης στο κομμάτι της Θεσσαλίας θα καθυστερήσουν τον σχεδιασμό σας;
Οπως προανέφερα, το σύστημα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης λειτουργεί στη σιδηροδρομική γραμμή Αθήνας – Θεσσαλονίκης, εκτός από το τμήμα Δομοκός – Λάρισα, που καταστράφηκε από την κακοκαιρία «Daniel». Εκτιμούμε ότι μέσα στην επόμενη διετία θα έχει υλοποιηθεί η μόνιμη αποκατάσταση του βασικού σιδηροδρομικού δικτύου και των κάθετων αξόνων, με προϋπολογισμό 450 εκατ. ευρώ, η οποία χρηματοδοτείται και από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Σας ακούμε να αναφέρεστε στον «νέο ΟΣΕ». Τι σημαίνει αυτό πρακτικά ως προς την αναδιάρθρωση του σιδηροδρομικού δικτύου;
Προβλέπεται η δημιουργία ενός νέου, ενιαίου και σύγχρονου δημόσιου φορέα, με την επωνυμία «Σιδηρόδρομοι Ελλάδος ΑΕ» και πυρήνα τον ΟΣΕ. Στη νέα αυτήν ανώνυμη εταιρεία, της οποίας 100% μέτοχος θα είναι το Ελληνικό Δημόσιο, εντάσσονται επιπλέον η ΕΡΓΟΣΕ ΑΕ και η ΓΑΙΑΟΣΕ ΑΕ κατά το μέρος που αφορά το επιχειρησιακά κρίσιμο για τον σιδηρόδρομο τμήμα της δραστηριότητάς της (τροχαίο υλικό, ενεργές σιδηροδρομικές εγκαταστάσεις). Οι «Σιδηρόδρομοι Ελλάδος ΑΕ» θα αναλάβουν πλήρως τον ρόλο και τις ευθύνες του Διαχειριστή της Σιδηροδρομικής Υποδομής, καθώς και της υλοποίησης των έργων επί του σιδηροδρομικού δικτύου. Με αυτόν τον τρόπο θα αντιμετωπιστούν οι δυσλειτουργίες που παράγει το σημερινό μοντέλο των τριών εταιρειών, με πολλαπλές κοινές ή επικαλυπτόμενες αρμοδιότητες, οι οποίες δυσχεραίνουν την ανάπτυξη ενιαίου στρατηγικού σχεδιασμού, συντονισμού, ανάπτυξης, συντήρησης, διαχείρισης και πλήρους ελέγχου του σιδηροδρομικού δικτύου. Παράλληλα, σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμων (ERA), αξιολογείται το σύνολο της νομοθεσίας και των κανονισμών που διέπουν τον ελληνικό σιδηρόδρομο, με στόχο την πλήρη εναρμόνισή τους με την ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Στόχος μας είναι ο νέος Οργανισμός να λειτουργήσει σε υγιές περιβάλλον με σαφείς αρμοδιότητες και υποχρεώσεις για όλες τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις.
Πότε θα ολοκληρωθεί η Γραμμή 4 του μετρό και κατά πόσο τηρείται το χρονοδιάγραμμα για την πρώτη διαδρομή του μετρό της Θεσσαλονίκης;
Η Γραμμή 4 του μετρό της Αθήνας είναι ένα δύσκολο, απαιτητικό, αλλά και εμβληματικό έργο. Εχει μήκος 13 χλμ. με 15 σταθμούς και αναμένεται να εξυπηρετεί, ημερησίως, 340.000 επιβάτες. Οι δύο μετροπόντικες «Αθηνά» και «Νίκη» έχουν ξεκινήσει τις εργασίες τους. Το έργο προχωρά και επιδιώκουμε να επιταχυνθεί το επόμενο χρονικό διάστημα. Το μετρό της Θεσσαλονίκης αναμένεται να παραδοθεί στους πολίτες τον Νοέμβριο. Πρόκειται για ένα από τα πιο σύγχρονα μετρό στην Ευρώπη, αφού διαθέτει τα πλέον καινοτόμα συστήματα και τις πιο απαιτητικές προδιαγραφές ποιότητας, λειτουργικότητας και ασφάλειας. Επιπλέον, οι εργασίες κατασκευής της επέκτασης προς την Καλαμαριά προβλέπεται να ολοκληρωθούν σε διάστημα περίπου 6-8 μηνών μετά την παράδοση της βασικής γραμμής.
Εχετε παραδεχτεί ότι ο στόλος των λεωφορείων στη χώρα μας είναι από τους πιο απαρχαιωμένους ευρωπαϊκά. Πώς προχωρά ο εκσυγχρονισμός του;
Τα πρώτα ηλεκτρικά λεωφορεία στην ιστορία των ελληνικών μεταφορών βρίσκονται ήδη στη χώρα μας. Στο δεύτερο τρίμηνο του έτους θα κυκλοφορούν 250 καινούργια ηλεκτρικά λεωφορεία, 140 στην Αθήνα και 110 στη Θεσσαλονίκη. Αλλά δεν μένουμε μόνο σε αυτό. Υπεγράφη η σύμβαση για την προμήθεια 100 λεωφορείων φυσικού αερίου και άμεσα θα υπογραφεί μια ακόμα σύμβαση για την προμήθεια, επιπλέον, 200 λεωφορείων φυσικού αερίου, τα οποία εκτιμούμε ότι θα τα παραλάβουμε μέσα στο 2025. Στο προσεχές διάστημα πρόκειται να προκηρυχθεί ένας νέος διαγωνισμός για ακόμα 750 λεωφορεία αντιρρυπαντικής τεχνολογίας. Με αυτές τις παρεμβάσεις, αποσκοπούμε στο τέλος της τετραετίας να έχει δρομολογηθεί ένας καινούργιος στόλος 1.300 λεωφορείων. Σε συνδυασμό με τα έργα του μετρό σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, αλλά και την υλοποίηση της πολιτικής για μια βιώσιμη αστική κινητικότητα, θα επιχειρήσουμε, όλοι μαζί, πολιτεία, Τοπική Αυτοδιοίκηση και ιδιωτικός τομέας, να δώσουμε λύσεις στο εντεινόμενο πρόβλημα του κυκλοφοριακού.
Σε λίγους μήνες οι πολίτες θα προσφύγουν στις κάλπες. Εάν και η Νέα Δημοκρατία διατηρεί μία παγιωμένη και πολύ μεγάλη διαφορά από το δεύτερο κόμμα, διακρίνεται μία αύξηση των κομμάτων στα δεξιά και ακροδεξιά του κόμματος. Θεωρείτε ότι επιλογές της κυβέρνησης, όπως πχ. το νομοσχέδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια και την τεκνοθεσία, θα οδηγήσουν παραδοσιακούς ψηφοφόρους σας σε αυτήν την κατεύθυνση;
Οι ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου είναι εξαιρετικά σημαντικές για την επόμενη ημέρα της ΕΕ, άρα προφανώς και δεν αποτελούν ευκαιρία για ανέξοδη διαμαρτυρία. Οι πολίτες θα ενισχύσουν την παράταξη, η οποία έχει αποδείξει ότι έχει την ικανότητα να διατηρεί παρεμβατικό ρόλο στη λήψη αποφάσεων της ΕΕ. Η Νέα Δημοκρατία και ο ιδρυτής της, Κωνσταντίνος Καραμανλής, έβαλαν την Ελλάδα στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Η παράταξή μας παρέμεινε πάντα πιστή σε αυτήν την πορεία, ακόμα και όταν κινδύνευσε από τον λαϊκισμό. Ηταν, είναι και θα είναι η κυρίαρχη παράταξη στο πολιτικό φάσμα, που αγωνίζεται για την ισχυροποίηση της πατρίδας, την ανάπτυξη της οικονομίας και την ευημερία της κοινωνίας.
