Ουκρανοί και Αμερικανοί αξιωματούχοι αναμένεται να συναντηθούν σήμερα (25/3) στη Σαουδική Αραβία ύστερα από τις συνομιλίες Ρωσίας-ΗΠΑ εκεί μια ημέρα νωρίτερα για μια πρόταση περιορισμένης κατάπαυσης του πυρός στη Μαύρη Θάλασσα, η οποία θα ανοίξει, όπως ελπίζει η Ουάσιγνκτον, τον δρόμο για ευρύτερες ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.
Οι ολοήμερες συνομιλίες χθες στη Σαουδική Αραβία μεταξύ Ρώσων και Αμερικανών αξιωματούχων χαρακτηρίστηκαν από την Ουάσινγκτον βήμα στην προσπάθεια του προέδρου Ντοναλντ Τραμπ να δοθεί τέλος στον τριετή πόλεμο. Πηγή στον Λευκό Οίκο δήλωσε ότι καταγράφεται πρόοδος στις συνομιλίες στο Ριάντ και ότι «πολύ σύντομα» αναμένεται «θετική ανακοίνωση».
Για περισσότερες από 12 ώρες διήρκεσε η συνάντηση μεταξύ των αντιπροσωπειών των ΗΠΑ και της Ρωσίας στο Ριάντ με φόντο την εκεχειρία στην Ουκρανία, με πηγή από τη ρωσική αντιπροσωπεία να αναφέρει στο TASS ότι οι δύο πλευρές «προσπάθησαν να συμφωνήσουν στο κείμενο μιας κοινής δήλωσης», ωστόσο, τα κρατικά πρακτορεία ειδήσεων ανέφεραν ότι το κοινό κείμενο αναμένεται να οριστικοποιηθεί και να δημοσιευθεί σήμερα Τρίτη (25/3).
Ωστόσο ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ είχε δηλώσει νωρίτερα ότι δεν θα υπογραφτούν έγγραφα, όπως μετέδωσε το πρακτορείο TASS. Το CBS News μετέδωσε ότι οι ΗΠΑ και η Ρωσία αναμένεται να εκδώσουν κοινό ανακοινωθέν σήμερα το πρωί αναφορικά με τις συνομιλίες τους στο Ριάντ.
«Κάναμε συμφωνία για τις σπάνιες γαίες, η οποία θα υπογραφεί πολύ σύντομα», δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ κατά τη διάρκεια συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου, μεταφέροντας τις πληροφορίες από τις μαραθώνιες διαπραγματεύσεις μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αναμένουν να υπογράψουν συμφωνία με την Ουκρανία για πρόσβαση σε κρίσιμα ορυκτά και φυσικούς πόρους «πολύ σύντομα», δήλωσε εκ νέου ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.
Ειδικότερα, κατά τη διάρκεια συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου στον Λευκό Οίκο, ο Αμερικανός πρόεδρος είπε σε δημοσιογράφους ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες συνομιλούν με την Ουκρανία σχετικά με το ενδεχόμενο αμερικανικές εταιρείες να αναλάβουν ουκρανικά εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής, αναφέρει το Reuters, όπως αναμεταδίδει ο Guardian.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανέφερε χθες στο βραδινό τηλεοπτικό του διάγγελμα ότι οι αξιωματούχοι της κυβέρνησής του στο Ριάντ θα συναντηθούν με την αμερικανική αντιπροσωπεία μετά τις συνομιλίες Ρωσίας-ΗΠΑ. Το ουκρανικό δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο Suspilne μετέδωσε, επικαλούμενο πηγή του στην ουκρανική αντιπροσωπεία, ότι οι συνομιλίες θα λάβουν χώρα σήμερα.
Την περασμένη εβδομάδα, η Ρωσία απέρριψε πρόταση του Τραμπ για πλήρη κατάπαυση πυρός 30 ημερών στην Ουκρανία και έχει έως τώρα συμφωνήσει σε μορατόριουμ στις επιθέσεις εναντίον ενεργειακών υποδομών.
Ενώ διεξάγονταν χθες οι συνομιλίες Ρωσίας-ΗΠΑ, η Ουκρανία και η Ρωσία συνέχισαν τις επιθέσεις τους, με το Κίεβο να δηλώνει ότι πλήγμα ρωσικού πυραύλου είχε ως αποτέλεσμα να τραυματιστούν τουλάχιστον 88 άνθρωποι και τη Μόσχα να κατηγορεί την Ουκρανία για στοχευμένη επίθεση που στοίχισε τη ζωή σε δύο δημοσιογράφους και τον οδηγό τους. «Η Μόσχα μιλά για ειρήνη ενώ πραγματοποιεί στυγνά πλήγματα σε πυκνοκατοικημένες περιοχές σε μεγάλες ουκρανικές πόλεις», δήλωσε ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Αντρίι Σιμπίχα. «Αντί να κάνει κενές δηλώσεις για ειρήνη, η Ρωσία πρέπει να σταματήσει να βομβαρδίζει τις πόλεις μας και να τερματίσει τον πόλεμό της κατά αμάχων».
Οι χθεσινές συνομιλίες έγιναν σε συνέχεια των τηλεφωνικών επικοινωνιών μεταξύ του Τραμπ, του Ζελένσκι και του Ρώσου πρόεδρου Βλαντίμιρ Πούτιν και μετά από συνάντηση μεταξύ Ουκρανών και Αμερικανών αξιωματούχων στη Σαουδική Αραβία, Κυριακή. Ο Λευκός Οίκος δηλώνει ότι ο αρχικός στόχος των συνομιλιών στη Σαουδική Αραβία είναι να διασφαλιστεί μια κατάπαυση πυρός που θα αφορά τη Μαύρη Θάλασσα, επιτρέποντας την ελεύθερη ναυσιπλοΐα. «Αυτό αφορά κυρίως την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας»,δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Πεσκόφ. Ο ίδιος είπε ότι η προηγούμενη συμφωνία για τη ναυσιπλοΐα στη Μαύρη Θάλασσα, που είχε τη στήριξη των ΗΠΑ, δεν κατάφερε να ικανοποιήσει κάποια από τα αιτήματα της Μόσχας.
Σύμφωνα με τον Σέρχι Λεσένκο, σύμβουλο του γραφείου του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, οι διαπραγματεύσεις αφορούσαν πιθανή παύση των απεργιών κατά των λιμενικών υποδομών στη Μαύρη Θάλασσα. «Η συζήτηση αφορούσε μια αμοιβαία κατάπαυση του πυρός: δεν θα επιτεθούμε στις (ρωσικές) εγκαταστάσεις τους στη θάλασσα και στα ποτάμια, και δεν θα επιτεθούν στις εγκαταστάσεις μας, στα λιμάνια της Χερσώνας και του Μικολάιβ, στα λιμάνια της Μεγάλης Οδησσού», είπε ο Λεσένσκο, σύμφωνα με το «Kyiv Independent».
Στο μεταξύ, πηγές με γνώση επί του θέματος, εικάζουν ότι το ενδιαφέρον του Τραμπ για τη Ζαπορίζια οφείλεται στο γεγονός ότι το Κίεβο είπε στις ΗΠΑ πως θα ήταν μια εξαιρετικά οικονομική πηγή ενέργειας που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την τροφοδοσία μονάδων εξόρυξης, ως μέρος του deal με τις σπάνιες γαίες και τα ορυκτά.
Κρεμλίνο: «Δημιουργικές συνομιλίες»
Στις συνομιλίες στο Ριάντ η αμερικανική πλευρά επροσωπείται από τον Άντριου Πικ, ανώτερο διευθυντή στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου, και τον Μάικλ Άντον, ανώτερο στέλεχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Η Ρωσία εκπροσωπείται από τον Γκριγκόρι Καρασίν, πρώην διπλωμάτη και νυν πρόεδρο της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του ρωσικού άνω κοινοβουλίου, και από τον Σεργκέι Μπεσέντα, σύμβουλο του διευθυντή της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας, της κύριας υπηρεσίας διάδοχου της KGB.
Ζελένσκι: «Ο Πούτιν φοβάται τον Τραμπ»
Ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι σε συνέντευξή του στο περιοδικό Time, μίλησε για τις συνεχιζόμενες διπλωματικές προσπάθειες των ΗΠΑ να τερματίσουν τον πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Μεταξύ άλλων επίσης είπε ότι ο Ντόναλντ Τραμπ «φαίνεται να είναι ο μόνος που φοβάται ο Πούτιν».
«Οι Ρώσοι φοβήθηκαν πραγματικά» σε ένα σημείο της ειρηνευτικής διαδικασίας, όταν οι ΗΠΑ απείλησαν να επιβάλουν κυρώσεις στο Κρεμλίνο για τις συνεχιζόμενες βομβαρδιστικές επιδρομές κατά της Ουκρανίας, εξήγησε ο Ζελένσκι. Ο Ουκρανός πρόεδρος πρόσθεσε ότι με την πάροδο του χρόνου ελπίζει ότι ο Τραμπ θα συνειδητοποιήσει ότι ο Πούτιν είναι αναξιόπιστος και πιο αδύναμος από όσο φαίνεται. Ανέφερε επίσης ότι η νίκη της Ρωσίας στον πόλεμο θα ήταν καταστροφή όχι μόνο για την Ουκρανία αλλά για ολόκληρη τη Δύση, συμπεριλαμβανομένων και των ΗΠΑ.
Ο Τραμπ και η ομάδα του δεν θα ανεχθούν κάτι τέτοιο, είπε ο Ζελένσκι καθώς όπως εξήγησε «βλέπουν τον ρόλο τους στην ιστορία» ως ισχυροί ηγέτες που μπορούν να επιτύχουν ένα αξιοπρεπές τέλος του πολέμου.
Την ίδια ώρα μαίνεται ο πόλεμος στην Ουκρανία, όπου η Ρωσία πραγματοποίησε πυραυλική επίθεση στην πόλη Σούμι τραυματίζοντας τουλάχιστον 90 άτομα, εκ των οποίων τα 17 είναι παιδιά, είπε ο Ζελένσκι στο καθημερινό διάγγελμά του.
Η Ρωσία, από την πλευρά της, υποστήριξε ότι κατέρριψε 227 ουκρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη τις τελευταίες 24 ώρες, ενώ οι πυροσβέστες στο Κρασνοντάρ έδιναν μάχη για πέμπτη ημέρα για να σβήσουν τη φωτιά σε αποθήκη πετρελαίου που χτύπησε σε επίθεση με ουκρανικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος την περασμένη εβδομάδα.
Ουκρανικές επιθέσεις στο ρωσικό στόλο στη Μαύρη θάλασσα
Η Ουκρανία έχει προκαλέσει σημαντικές ζημιές στον ρωσικό στόλο της Μαύρης Θάλασσας από το 2022, αναγκάζοντας τη Μόσχα να μετακινήσει ορισμένα πλοία από τη βάση της στην Κριμαία. Παρά τις ρωσικές επιθέσεις στα λιμάνια της, η Ουκρανία μπόρεσε να εξάγει σιτηρά, σιδηρομετάλλευμα και άλλα εμπορεύματα μέσω της Μαύρης Θάλασσας από τα τρία κύρια λιμάνια της στην περιοχή της Οδησσού σε επίπεδα παρόμοια με εκείνα πριν από τον πόλεμο.
Ωστόσο, δεν μπόρεσε να χρησιμοποιήσει το λιμάνι του Mykolaiv, έναν άλλοτε σημαντικό εξαγωγικό κόμβο, και ο Ζελένσκι κάλεσε τους ηγέτες της ΕΕ νωρίτερα αυτό το μήνα να υποστηρίξουν την ιδέα μιας εκεχειρίας στη θάλασσα και στον αέρα. Πάντως, μια συμφωνία για τη Μαύρη Θάλασσα είναι πιο περιορισμένη από την ευρεία συμφωνία κατάπαυσης του πυρός 30 ημερών την οποία πρότειναν οι ΗΠΑ στις συνομιλίες στη Σαουδική Αραβία νωρίτερα αυτό το μήνα και όπως σχολιάζει το Reuters δίνει την δυνατότητα στην Ρωσία να απέχει από οποιαδήποτε άλλη πιο ουσιαστική συμφωνία εκεχειρίας.
