«Δεν έχω κοιμηθεί κι όταν κοιμόμουν έβλεπα σκηνές από αυτή την τραγωδία. Κι όταν ξυπνούσα έβλεπα όλους εσάς». ηταν τα πρώτα λόγια της εισαγγελέως Σταματίνα Περιμένη στη δίκη για τους 104 νεκρούς στο Μάτι τον Ιούλιο του 2018.
Η εισαγγελική λειτουργός απαντώντας στο αν θα παραδοσει γραπτώς την πρόταση της, εξήγησε: «Η αγόρευση είναι αγόρευση και θα καταθέσω την πρόταση τις επόμενες ημέρες. Είναι πρακτική των τελευταίων ετών αυτό. Δεν μπορώ να γράψω πρόταση μέχρι τη Δευτέρα. Επιτρέψτε μου να επιβιώσω από αυτή τη δίκη».
«Θα προσπαθήσω να συμβάλω κι εγώ στην παρουσίαση των νομικών και πραγματικών ζητημάτων που ανακύπτουν στη δίκη προκειμένου να βοηθήσω το δικαστήριο να καταλήξει στην ορθή απόφαση» είπε στην έναρξη της αγόρευσης η εισαγγελέας.
«Θέλω να πω με πλήρη συνείδηση και απόλυτο σεβασμό, συμπάθεια και σκυμμένο το κεφάλι απέναντι στους συγγενείς των θυμάτων ότι το δικαστήριο δε θα δικαιώσει ψυχές, το δικαστήριο θα εμπεδώσει το αίσθημα ασφάλειας των πολιτών ότι θα δικαστούν δίκαια, ότι θα αποδοθούν ευθύνες εκεί που πρέπει να αποδοθούν» τόνισε η κυρία Περιμένη ενώ απευθυνόμενη στους κατηγορούμενους είπε ότι θα δικαστούν με τους νόμους που ισχύουν.
«Καλώς ή κακώς το νόμο δεν τον βγάζουν τα δικαστήρια αλλά αποφασίζεται από τα συντεταγμένα όργανα που έχουν την εξουσία και τα δικαστήρια οφείλουν να τους εφαρμόσουν για όλους όχι με σκεπασμένα τα μάτια με ανοικτά τα μάτια» τόνισε επίσης η εισαγγελέας.
«Αυτοί οι άνθρωποι είναι καταδικασμένοι να ζήσουν με αυτές τις σκηνές που βίωσαν, έχασαν τους δικούς τους μπροστά στα μάτια τους αλλά βίωσαν και τις απώλειες περιουσιών που είναι ένας αγώνας δρόμου για κάποιους εξ αυτών» είπε επίσης η εισαγγελέας.
«Ξεκινάμε την εξέταση των κατηγοριών από την αρχή που αποδίδονται στους κατηγορούμενους και πέρα από αυτές που έχει ο εισαγγελέας στην έφεση του. Τι ίσχυε για την πολιτική προστασία στις 23 Ιουλίου 2018; Πρακτικά, δυστυχώς, κάθε φορά που κάτι δεν πάει καλά σε αυτήν την χώρα αντί να κοιτάμε τις υποδομές αλλάζουμε τους νόμους…Αυτό που ισχύει είναι ότι η πυροσβεστική έχει την αρμοδιότητα να στείλει τις δυνάμεις για την κατάσβεση της πυρκαγιάς για να προστατέψει πρώτα τους ανθρώπους και μετά το περιβάλλον, τις υποδομές, τα ανθρώπινα αγαθά. Μόλις αντιληφθεί τη φωτιά, οφείλει να την αναγγείλει στις υπόλοιπες δομές, αστυνομία, δήμοι, περιφέρεια, λιμενικό κλπ» τόνισε η εισαγγελέας, προσθέτοντας πως η νομοθεσία προβλέπει ότι οι δήμοι συμβάλλουν με μέσα την πυροσβεστική.
Η εισαγγελέας τόνισε ότι, εν ολίγοις, μπερδεύεται η καταστολή με την πολιτική προστασία αλλά υπάρχουν όρια που διακρίνουν τη δράση τους.
«Η πυροσβεστική έχει το καθήκον να ενεργεί για καταστολή και αποτελεί το επιχειρησιακό βραχίονα της γενικής γραμματείας πολιτικής προστασίας, υπάγεται η πυροσβεστική στην πολιτική προστασία» τόνισε η εισαγγελέας.
«Ο δήμαρχος αποφασίζει αν θα κάνει κάτι για να σώσει τους πολίτες, αυτό που λέμε ΟΠΑ.Οι διαδικασίες οφείλουν να λειτουργούν παράλληλα.Αυτό που είπαν δεν προλάβαμε, όχι, οφείλεις να ενεργήσεις προκειμένου να διαβλέψεις ποια θα είναι η εξέλιξη και να κινηθείς άμεσα.
Αυτό σημαίνει πως δεν μπορείς να αναμένεις να στο πει άλλος. ΟΠΑ δεν γίνεται όταν δεν μπορείς να την κάνεις με ασφάλεια. Όταν όμως η φωτιά είναι μερικά χιλιόμετρα μακριά και έρχεται πρέπει να γίνει απομάκρυνση και οφείλει να γίνει απομάκρυνση. (Χειροκροτήματα, το κοινό «τα λέει πολύ ωραία»)» είπε η εισαγγελέας.
Όσο αφορά τα μέσα ή εισαγγελέας τόνισε ότι «βεβαίως πρέπει να ληφθεί μια πρόνοια για πως θα φύγει ο κόσμος αλλά πουθενά δεν λέει ότι η ΟΠΑ θα γίνει με μέσα που διαθέτει ο διατάσσων. Σπάνια θα πει κάποιος φεύγω και αφήνω τον γείτονα μου αβοήθητο. Βέβαια θα υπάρχουν περιπτώσεις που θα πρέπει να υπάρξει πρόνοια για να βοηθηθούν οι άνθρωποι. Να σε κάψω Γιάννη να σε αλείψω λάδι, για ποιο λόγο να πληρωθεί μια ζημιά αν μπορεί να προβλεφθεί; Κανένας δεν πληρώνει από την τσέπη του από το δημόσιο ταμείο πληρώνονται οι ζημιές.»
Η εισαγγελέας τόνισε επίσης για τον επίγειο επικεφαλής ότι είναι αυτός που πρέπει να ενημερώσει για τους κινδύνους η φωτιά για να γνωρίζουν τι ακριβώς συμβαίνει.
«Αυτός ο επικεφαλής ο επιτόπιος είναι αρμόδιος να ζητήσει ενίσχυση μέσω ΕΣΚΕ. Είναι υποχρεωμένος ανά πάσα στιγμή να δίνει και την εικόνα της εξέλιξης και είναι ο μόνος που νομιμοποιείται να δίνει πληροφορίες για την κατάσταση και εξέλιξη φωτιάς. Είναι πολύ λεπτό και βαρύ έργο και θέλει προσοχή και ικανότητα. Πως θα το κάνει αυτό; Μέσω δυνάμεων που έχει στην υπηρεσία του» τόνισε η εισαγγελέας, προσθέτοντας «δεν πρέπει να το αφήσεις και να το περάσεις αδιάφορο.»
«Ο επίγειος δικαιούται και υποχρεούται να ζητήσει ενισχύσεις. Αυτή η διακριτική ευχαίρεια πρέπει να ασκείται με φειδω και σύνεση. Δεν το κάνεις με γνώμονα την προσωπική σου προβολή» είπε
«Ακόμα και αυτοί που φιλούσαν τα καμμένα παιδιά τους στην αγκαλιά τους, είμαι σίγουρη ότι δεν θέλουν να αδικηθεί κάποιος» τόνισε εισαγγελέας, προσθέτοντας «όλοι ξέρουμε ότι οι δυνατότητες του συστήματος είναι πεπερασμένες. Οι πυρκαγιές συμβαίνουν υπό ειδικές συνθήκες. Πρέπει να βρουν τα μέσα οι συντονιστές και υπάρχει και ένας χρόνος απόκρισης. Βεβαίως εάν έχεις μια σωστά διασπορά των μέσων θα έχεις μικρότερους χρόνους απόκρισης και αυτό έχει τους περιορισμούς του στην πραγματικότητα. Κάποιος ωστόσο διατάσσει ποιο μέσο θα πάει που. Αυτός που κρίνει και διαχειρίζεται ποιος πάει που θα πρέπει να ασκήσει τη διακριτική ευχέρεια που έχει αν θα στείλει πέντε οχήματα εδώ και τρία εκεί, ποια εναέρια μέσα θα στείλει. Θα την ασκήσει λαμβάνοντας υπόψη τον κίνδυνο, θα κάνει στάθμιση, δεν είναι το ίδιο εάν θα καούν πέντε αυτοκίνητα ή ένας άνθρωπος. Θα στείλεις εκεί που θα καεί ένας άνθρωπος. Βεβαίως στην πράξη η στάθμιση είναι δύσκολη. Ειδικά όταν πρόκειται για κάποιες υποδομές…όταν τα κάνεις όλα αυτά ελαχιστοποιείς τον κίνδυνο να υποπέσεις σε λάθος.»
Για την πολιτική προστασία και τις εγκυκλίους η εισαγγελέας τόνισε ότι αποτελούν κατευθυντήριες οδηγίες για να εφαρμοσθεί ο νόμος. «Πόσο δεσμευτικές είναι οι εγκύκλιοι; Ελάχιστα, πολλές φορές έχουν και λάθη» τόνισε η εισαγγελέας.
«Μέχρι το 2018 προβλεπόταν για τα ακαθάριστα οικόπεδα πως ο δήμος μπορεί να φτάσει μέχρι πρόστιμο και υποβολή μήνυσης για το ισχύον τότε πταίσμα. Τότε ήταν αυτή η επιλογή, σιγά σιγά αυτό άλλαξε» τόνισε η εισαγγελέας.
Για τις αρμοδιότητες του ΕΣΚΕ η εισαγγελέας έφερε ένα παράδειγμα επισημαίνοντας ότι εάν ο συνοδηγός σου πει να προσπεράσεις και το κάνεις, προκαλώντας ατύχημα, ποιος θα έχει την ευθύνη. «Αλίμονο αν ο πυροσβέστης που του λέει ο ανώτερος του θα σβήσεις εδώ, πει είναι λάθος η εντολή και δεν πάει. Οφείλει να εκτελέσει την εντολή» τόνισε η εισαγγελέας ενώ επισήμανε πως αρμοδιότητα του επικεφαλής είναι ο συντονισμός.
«Υπάρχει ένας αρχηγός και έχει δύο υπαρχηγούς. Όταν πάρει μία εντολή οφείλει να πάει. Ο υπαρχηγός επιχειρήσεων και ο αρχηγός πρέπει να πάρουν τις μεγάλες ευθύνες για το πού θα διαθέσουν τις δυνάμεις και θα διαθέσουν πράγματα» τόνισε επίσης η εισαγγελέας.
