Βομβαρδισμοί και χερσαίες μάχες είχαν συνέπεια να χάσουν τη ζωή τους χθες Δευτέρα δεκάδες Παλαιστίνιοι και πέντε ισραηλινοί στρατιωτικοί στη Λωρίδα της Γάζας, την ώρα που ο Λευκός Οίκος ανακοίνωνε πως θεωρεί πλέον πιθανό να κλειστεί συμφωνία ανάμεσα στην κυβέρνηση του Ισραήλ και το παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα Χαμάς εντός της εβδομάδας.
Ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, που θα παραδώσει τη σκυτάλη την ερχόμενη Δευτέρα στον Ντόναλντ Τραμπ, διαβεβαίωσε πως η υπό διαπραγμάτευση συμφωνία για κατάπαυση του πυρός που θα συνοδευτεί από την ανταλλαγή ομήρων στον παλαιστινιακό θύλακο με εγκλείστους σε ισραηλινά κέντρα κράτησης είναι «στα πρόθυρα» της σύναψης, έπειτα από έμμεσες συνομιλίες στη βάση αμερικανικής πρότασης που είχε γίνει μήνες πριν. Έγιναν «σημαντικές πρόοδοι στα τελευταία ζητήματα» που εμπόδισαν τη σύναψή της, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο πηγή προσκείμενη στις διαπραγματεύσεις.
Καθώς οι έμμεσες διαπραγματεύσεις -υπό την αιγίδα του Κατάρ, της Αιγύπτου και των ΗΠΑ- εντείνονται, ο ισραηλινός στρατός πολλαπλασιάζει τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς και τις χερσαίες επιχειρήσεις εναντίον της Χαμάς. Χθες βομβαρδιζόταν η πόλη της Γάζας (βόρεια) όλη μέρα, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τουλάχιστον 50 άνθρωποι, σύμφωνα με την πολιτική προστασία. Στο στόχαστρο μπήκαν «σχολεία, σπίτια, ακόμη και συγκεντρώσεις» κόσμου, δήλωσε ο εκπρόσωπός της Μαχμούντ Μπασάλ στο Γαλλικό Πρακτορείο. Ο ισραηλινός στρατός περιορίστηκε να αναφέρει πως εξετάζει τις πληροφορίες αυτές. «Δεν υπάρχει χώρος στα νοσοκομεία για την υποδοχή των τραυματιών», πρόσθεσε ο Μαχμούντ Μπασάλ.
Στην άλλη πλευρά, ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε πως υπέστη άλλες πέντε απώλειες στο βόρειο τμήμα του μικρού θυλάκου όπου διεξάγει από την 6η Οκτωβρίου ευρείας κλίμακας επιχείρηση, ώστε να αποτραπεί η ανασύνταξη μονάδων του στρατιωτικού βραχίονα της Χαμάς, κατ’ αυτόν. Πέρα από τους πέντε νεκρούς, ηλικιών μεταξύ 19 και 23 ετών, έκανε επίσης λόγο για άλλους οκτώ σοβαρά τραυματίες.
Έπειτα από 15 μήνες πολέμου, οι συνομιλίες με σκοπό να εξασφαλιστεί η απελευθέρωση 94 ομήρων που απομένουν στη Λωρίδα της Γάζας -οι 34 από αυτούς έχουν κηρυχθεί νεκροί από τον ισραηλινό στρατό- φάνηκαν να εντατικοποιούνται τις τελευταίες ημέρες. Από το ξέσπασμα της ένοπλης σύρραξης υπήρξε μόνο μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, διάρκειας μιας εβδομάδας, στα τέλη του Νοεμβρίου του 2023. Κατά τη διάρκειά της, αφέθηκαν ελεύθεροι περίπου εκατό όμηροι. Συνολικά, είχαν απαχθεί 251 άνθρωποι όταν έγινε η άνευ προηγουμένου έφοδος της Χαμάς στο νότιο τμήμα της ισραηλινής επικράτειας την 7η Οκτωβρίου 2023, που αποτέλεσε έναυσμα του πολέμου.
Πιο κοντά στη σύναψη συμφωνίας
Χθες ο εμίρης του Κατάρ σεΐχης Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θάνι συναντήθηκε με απεσταλμένους του Τζο Μπάιντεν και του Ντόναλντ Τραμπ, καθώς και με αντιπροσωπεία της Χαμάς, για να συζητηθεί η πρόταση συμφωνίας. Ο Λευκός Οίκος ανέφερε εξάλλου πως ο κ. Μπάιντεν συνομίλησε με τον εμίρη Ταμίμ. «Είμαστε κοντά σε συμφωνία και μπορεί να καταλήξουμε σε αυτήν εντός της εβδομάδας», δήλωσε χθες ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας της αμερικανικής προεδρίας Τζέικ Σάλιβαν. Αυτό δεν είναι «ούτε υπόσχεση, ούτε πρόβλεψη», πάντως η σύναψή της βρίσκεται σε απόσταση «μιας χεριάς», επέμεινε. Στέλεχος της Χαμάς, όπως και ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Γεδεών Σάαρ, αναφέρθηκαν επίσης σε πρόοδο.
«Το Ισραήλ θέλει αληθινά να απελευθερωθούν οι όμηροι και εργάζεται σκληρά για να καταλήξει σε συμφωνία. Οι διαπραγματεύσεις προχωρούν», είπε ο κ. Σάαρ. «Ο τρέχων κύκλος των διαπραγματεύσεων είναι ο πιο σοβαρός και εμπεριστατωμένος και επέτρεψε να επιτευχθούν σημαντικές πρόοδοι», ανέφερε στο Γαλλικό Πρακτορείο αξιωματούχος του παλαιστινιακού κινήματος υπό τον όρο να μην κατονομαστεί. Διευκρίνισε πως το σχέδιο συμφωνίας βρίσκεται στη φάση της οριστικοποίησης, ωστόσο μένει ακόμη να συμφωνηθεί ο αριθμός των ομήρων που θα αφεθούν ελεύθεροι με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση παλαιστινίων κρατουμένων σε ισραηλινά κέντρα κράτησης. Οι διαπραγματεύσεις αφορούν επίσης το ζήτημα της ανθρωπιστικής βοήθειας, πρόσθεσε.
Απελευθέρωση 33 ομήρων
Η Χαμάς αναμένεται να απελευθερώσει 33 ομήρους στο πλαίσιο της συμφωνίας για εκεχειρία που φαίνεται να οριστικοποιείται στη Ντόχα, όπως δήλωσαν δύο ισραηλινοί αξιωματούχοι. Πρόκειται για το πρώτο θετικό σημάδι μετά από αρκετούς μήνες, με το CNNi να αναφέρει πως το τέλος του πολέμου μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς είναι πλέον ορατό. Αξιωματούχοι εμφανίζονται επιφυλακτικά αισιόδοξοι ότι το τέλος του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας ενδέχεται να ανακοινωθεί σύντομα, μετά από 15 μήνες απόλυτης καταστροφής και θανάτου.
Η Χαμάς και οι σύμμαχοί της κρατούν ακόμη 94 από τους 251 που αιχμαλώτισαν την 7η Οκτωβρίου του 2023, σύμφωνα με την ισραηλινή κυβέρνηση.
Τουλάχιστον 34 εκ των ομήρων έχουν σκοτωθεί. Το Ισραήλ πιστεύει ότι οι περισσότεροι εκ των 33 ομήρων που θα απελευθερωθούν στην πρώτη φάση της συμφωνίας είναι ζωντανοί, όπως εκτίμησε ο ανώτερος ισραηλινός αξιωματούχος τη Δευτέρα. Θεωρείται, όμως, δεδομένο ότι θα παραδοθούν και ορισμένες σοροί. Κατά τις πρώτες πληροφορίες, η πρώτη φάση παράδοσης ομήρων θα διεξαχθεί κατά τη διάρκεια μιας εκεχειρίας 42 ημερών.
Ο ίδιος Ισραηλινός αξιωματούχος τόνισε σε δηλώσεις του ότι οι δύο πλευρές βρίσκονται κοντά σε συμφωνία και πως το Ισραήλ είναι προετοιμασμένο να θέσει άμεσα σε ισχύ την κατάπαυση του πυρός, όταν οριστικοποιηθεί. Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν εξέφρασε αντίστοιχη αισιοδοξία σε ομιλία του για την εξωτερική πολιτική τη Δευτέρα, λέγοντας ότι οι ΗΠΑ «πιέζουν σκληρά για να κλείσει η συμφωνία». «Βρισκόμαστε στα πρόθυρα μιας πρότασης που είχα παρουσιάσει λεπτομερώς πριν από μήνες και επιτέλους θα πραγματοποιηθεί» δήλωσε χαρακτηριστικά ο Μπάιντεν κατά τη διάρκεια ομιλίας στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, προσθέτοντας ότι εάν κάτι έχει μάθει από τη μακρά πορεία του στην πολιτική είναι «να μην τα παρατάς ποτέ».
Με τη σειρά του, ο νεοεκλεγείς πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος ορκίζεται την ερχόμενη Δευτέρα 20 Ιανουαρίου, δήλωσε στο Newsmax ότι σύμφωνα με όσα γνωρίζει «έχουν δώσει τα χέρια και το τελειώνουν». Οι διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη φάση, που θα τελειώσει και τον πόλεμο, θα ξεκινήσει την 16η ημέρα της εφαρμογής της συμφωνίας.
Οι όροι που συζητούνται
Με βάση τις τελευταίες προτάσεις, ο ισραηλινός στρατός θα διατηρήσει την παρουσία του στο διάδρομο της Φιλαδέλφειας -μια στενή λωρίδα Γης ανάμεσα στα σύνορα της Αιγύπτου με τη Γάζα- στην πρώτη φάση της συμφωνίας, όπως αποκάλυψαν αξιωματούχοι. Στον προηγούμενο γύρο διαπραγματεύσεων, τον περασμένο Σεπτέμβριο, οι συζητήσεις είχαν ναυαγήσει λόγω της επιμονής του Ισραήλ να διατηρήσει παρουσία στο σημείο, κάτι που δεν δεχόταν η Χαμάς και άλλοι σύμμαχοί της. Το Ισραήλ θα διατηρήσει, επίσης, μια ουδέτερη ζώνη εντός της Γάζας, στα σύνορα με τη χώρα, όπως αποκάλυψε αξιωματούχος. Δεν έχει γίνει ακόμη γνωστό, όμως, πόσο πλατιά θα είναι αυτή η ζώνη -ένα ζήτημα που επίσης θεωρείται «αγκάθι».
Αξιωματούχος της Χαμάς είχε δηλώσει στο παρελθόν ότι η ομάδα θέλει η ουδέτερη ζώνη να είναι περίπου 300 με 500 μέτρα -όπως ήταν δηλαδή πριν από την 7η Οκτωβρίου- ενώ το Ισραήλ επιμένει σε 2.000 μέτρα.
Οι κάτοικοι της βόρειας Γάζας θα μπορέσουν να επιστρέψουν ανενόχλητοι στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας, με ισραηλινό αξιωματούχο να υποστηρίζει, ωστόσο, ότι θα υπάρξουν «ρυθμίσεις ασφαλείας». Δεν θα επιτραπεί στους Παλαιστίνιους φυλακισμένους, οι οποίοι θεωρούνται υπεύθυνοι για τη δολοφονία Ισραηλινών, να αφεθούν ελεύθεροι στη Δυτική Όχθη αλλά θα τους επιτραπεί να παραμείνουν στη Λωρίδα της Γάζας ή θα μεταφερθούν σε κάποια χώρα του εξωτερικού, μετά από σχετική συμφωνία με τρίτα κράτη.
Σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας που ελέγχεται από τη Χαμάς, τουλάχιστον 46.565 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί στη Γάζα από το Ισραήλενώ άλλοι 100.000 έχουν τραυματιστεί.
