Η σημερινή ημέρα, 28η Οκτωβρίου, αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές επετείους της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Αν και οι περισσότεροι γνωρίζουν πως τιμούμε το ηρωικό «Όχι» στους Ιταλούς, λίγοι γνωρίζουν γιατί η Ελλάδα γιορτάζει την έναρξη του πολέμου και όχι την απελευθέρωση.
Τα ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου 1940, οι σειρήνες ήχησαν στην Αθήνα, σηματοδοτώντας την είσοδο της χώρας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τη νύχτα εκείνη, ο τότε πρωθυπουργός Ιωάννης Μεταξάς, στο σπίτι του στην Κηφισιά, απέρριψε το ιταλικό τελεσίγραφο που του παρέδωσε ο πρέσβης Εμανουέλε Γκράτσι, απαντώντας με τη φράση «Alors, c’est la guerre» («Λοιπόν, αυτό σημαίνει πόλεμο»).
Αν και η απάντησή του δεν περιείχε τη λέξη «Όχι», μέσα σε λίγες ώρες αυτή η άρνηση μετατράπηκε στο ισχυρότερο σύμβολο αντίστασης του ελληνικού λαού. Ο ίδιος ο Γκράτσι, στα απομνημονεύματά του, περιέγραψε τη σκηνή γράφοντας:
«Μου απήντησε “Όχι!”. Έφυγα υποκλινόμενος με σεβασμό μπροστά σ’ αυτόν τον ηλικιωμένο άνδρα που προτίμησε τη θυσία αντί της υποδούλωσης».
Λίγες ώρες αργότερα, στις 5:30 το πρωί, οι ιταλικές δυνάμεις εισέβαλαν στην Ήπειρο, όμως ο ελληνικός στρατός αντέδρασε αμέσως. Ο πρώτος νεκρός ήταν ο Βασίλειος Τσιαβαλιάρης, ενώ ολόκληρη η χώρα ενώθηκε απέναντι στον εισβολέα. Από τον Πειραιά μέχρι τα βουνά της Πίνδου, οι Έλληνες πολέμησαν με θάρρος και αυταπάρνηση, δίνοντας σάρκα και οστά στο μήνυμα του Γενικού Στρατηγείου:
«Αι ημέτεραι δυνάμεις αμύνονται του πατρίου εδάφους».
Η 28η Οκτωβρίου δεν είναι απλώς η μέρα που ξεκίνησε ο πόλεμος για την Ελλάδα· είναι η ημέρα που ολόκληρος ο λαός αποφάσισε να σταθεί όρθιος. Άνδρες και γυναίκες, στρατιώτες, φοιτητές και εργάτες, συμμετείχαν με ενθουσιασμό και ομοψυχία, μετατρέποντας την απειλή σε σύμβολο εθνικής ενότητας και αξιοπρέπειας.
